Sosnowiec i Dąbrowa Górnicza podpisały dziś z Górnośląsko- Zagłębiowską Metropolią umowę dotyczącą nieodpłatnego przekazania akcji Tramwajów Śląskich.

Obecnie spółka Tramwaje Śląskie należy do 12 miast wchodzących w skład GZM. W strukturze udziałów Sosnowiec jest właścicielem 11,55% akcji, Dąbrowa Górnicza – 3,80%. Najwięcej akcji mają Katowice – 47,05%.  Pozostałymi udziałowcami są Bytom, Chorzów, Czeladź, Gliwice, Mysłowice, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice oraz Zabrze.

Przejęcie przez Metropolię pierwszych udziałów Tramwajów Śląskich poprzedziła uchwała Zgromadzenia GZM z 13 września 2023 roku, wyrażająca zgodę na przystąpienie Metropolii do spółki Tramwaje Śląskie. Ma to się odbyć poprzez przekazanie udziałów gmin.

– Podpisując pierwsze umowy rozpoczynamy proces przejęcia od gmin udziałów Tramwajów Śląskich– mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

– To przykład, że wspólnie potrafimy wypracować rozwiązania, które są kluczowe dla poprawy jakości życia w skali Metropolii. Dzięki osiągnięciu porozumienia w sprawie przekazania udziałów, Metropolia będzie mogła skuteczniej rozwijać i integrować sieć transportu oraz bezpośrednio współfinansować inwestycje w spółce – tłumaczy Karolczak.

Na mocy podpisanych dzisiaj umów Sosnowiec przekazał nieodpłatnie 1 730 999 akcji, Dąbrowa Górnicza – 570 000. Każda akcja ma wartość nominalną 10 zł.

– Najważniejszym zadaniem Metropolii jest transport publiczny – twierdzi Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

– Jeśli chcemy, by został scalonym to zwyczajnie musimy dać na to szanse Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Stąd obecność GZM w spółkach autobusowych. Teraz ten sam krok należy wykonać w tramwajach. Przekazanie akcji Metropolii pozwoli na lepszą integrację całego systemu transportowego – dodaje Chęciński.

Podstawą przystąpienia Metropolii do spółki Tramwaje Śląskie jest ustawa o związku metropolitalnym. Umożliwia ona gminom członkowskim przekazywanie akcji spółek realizujących zadania należących do kompetencji GZM.

GZM zakończyła postępowanie na uruchomienie systemu Roweru Metropolitalnego. Jego wykonawcą będzie spółka Nextbike GZM, która jako jedyna złożyła ofertę w postępowaniu.

Umowa, zawarta na 5 lat, obejmować będzie nie tylko uruchomienie, ale również zarządzanie i eksploatację systemu.

– To będzie jedna z największych sieci miejskich wypożyczalni rowerów w Europie – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Cieszę się, że po trwającym ponad 3 lata postępowaniu, udało nam się je zakończyć. Jeszcze kilka miesięcy i na naszych ulicach pojawią się pierwsze rowery.

Do dyspozycji użytkowników udostępnionych zostanie 7000 rowerów i 924 stacje ich wypożyczania. Pojawią się one w 31 gminach tworzących GZM. Będą to rowery IV generacji. Ich wypożyczenie i zostawienie na stacji nie będzie się wiązało z wpięciem i wypięciem ze stojaka. Każdy rower będzie wyposażony w nadajnik GPS.

Integracja z Transportem GZM

– Rower Metropolitalny odegra istotną rolę w systemie zrównoważonej mobilności miejskiej – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM. – Traktujemy rower jako pełnoprawny środek transportu. Stacje wypożyczalni zostaną zlokalizowane również w węzłach przesiadkowych systemu transportu metropolitalnego – dodaje.

Docelowo, system zostanie zintegrowany z systemem płatności komunikacji miejskiej. Rowery będzie można wypożyczać przez cały rok. System pozwoli na przemieszczanie się pomiędzy gminami i pozostawienie roweru w innej miejscowości.

Wdrożenie systemu w trzech fazach

Z uwagi na skalę działania wynikającą z dużego obszaru i dużej liczby rowerów, system będzie wdrażany etapowo.

W I fazie udostępnionych zostanie 1260 rowerów w 7 miastach, w których do tej pory działają podobne systemy, a więc w Katowicach, Sosnowcu, Gliwicach, Zabrzu, Tychach, Czeladzi i Siemianowicach Śląskich. I Faza zostanie uruchomiona w ciągu 4 miesięcy od podpisania umowy.

W II fazie, uruchomionej w ciągu 12 miesięcy od podpisania umowy, liczba rowerów wzrośnie do niemal 4800. Rowery pojawią się wówczas w kolejnych miastach: w Bytomiu, Rudzie Śląskiej, Dąbrowie Górniczej, Chorzowie, Mysłowicach, Piekarach Śląskich i Świętochłowicach.

W ostatniej, trzeciej fazie wdrażania systemu liczba rowerów osiągnie docelowe 7 tysięcy. W ciągu 22 miesięcy od podpisania umowy rowery pojawią się w pozostałych miastach i gminach, które przystąpiły do projektu: Będzinie, Bieruniu, Chełmie Śląskim, Gierałtowicach, Knurowie, Łaziskach Górnych, Mikołowie, Pyskowicach, Radzionkowie,  Rudzińcu, Siewierzu, Sławkowie, Świerklańcu, Tarnowskich Górach, Wojkowicach, Wyrach i Zbrosławicach.

Miasta Śląska i Zagłębia rozpoczynają starania o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029. W pracach nad przygotowaniem wniosku do konkursu Komisji Europejskiej uczestniczyć będzie Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia. Zgromadzenie GZM podjęło uchwałę w tej sprawie.

Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury jest przyznawany dwóm lub trzem miastom z krajów Unii Europejskiej oraz miastom z krajów kandydujących. Miasta, które tytuł ten otrzymują, stają się na 12 miesięcy animatorami życia kulturalnego całej UE i prezentują swoją ofertę oraz dziedzictwo na arenie międzynarodowej.

Dotychczas dwa Polskie miasta- Kraków w 2000 roku oraz Wrocław w 2016 otrzymały ten tytuł. Po raz kolejny Polska może zgłosić swoje miasto do konkursu w 2023 roku. Jego zwycięzca będzie organizować wydarzenia w 2029 roku.

W kwietniu przewodniczący Metropolii Kazimierz Karolczak, Marcin Krupa- prezydent Katowic, Arkadiusz Chęciński- prezydent Sosnowca oraz Łukasz Kohut, eurodeputowany i pomysłodawca wspólnych starań, podpisali deklarację współpracy przy ubieganiu się o tytuł ESK w 2029 roku.

Formalnym kandydatem do tytułu jest Miasto Katowice, jednak w obchody będzie włączona cała Metropolia. Przygotowanie aplikacji konkursowej powierzy się Katowicom oraz Sosnowcowi.

– Kultura wzbogaca nasze życie, jest wspólnym dobrem i kształtuje naszą tożsamość. Przyczynia się też do rozwoju ekonomicznego i buduje markę Metropolii w kraju i świecie- mówił Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Metropolii.

– Działając razem, wykorzystując potencjał 41 gmin członkowskich możemy pokazać, że nasze możliwości są większe i jesteśmy w stanie osiągać ambitne cele, które w pojedynkę trudno byłoby zrealizować- tłumaczy Kazimierz Karolczak.

Kilka miesięcy wcześniej, podczas podpisania deklaracji o współpracy, prezydent Katowic Marcin Krupa podkreślił, że od 2016 roku, kiedy miasto ubiegało się o ten tytuł, zwiększył się potencjał stolicy Metropolii. Powstały nowe instytucje, realizowane są nowe projekty, została zbudowana siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w powstałej kosztem ponad miliarda złotych Strefie Kultury.

Działanie „Europejskie Stolice Kultury” (ESK) jest inicjatywą Unii Europejskiej. Ma na celu ochronę i promowanie bogactwa i różnorodności kultur w Europie oraz podkreślanie ich cech wspólnych. Przyczynia się do zwiększenia poczucia przynależności obywateli do wspólnej przestrzeni kulturowej.

Organizacja obchodów związanych z nadaniem wybranemu miastu tytułu „Europejskiej Stolicy Kultury” w 2029 r. to okazja do wypromowania zwycięskiego miasta na arenie międzynarodowej. Korzyścią jest duża liczba odwiedzających w roku obchodów, rozwój sektora turystycznego oraz wzrost atrakcyjności inwestycyjnej.

Przydatne linki

Uchwała w sprawie współpracy

Europejska Stolica Kultury 2029 w Metropolii

Europejskie Stolice Kultury (ang.)

Z okazji świąt Wielkiej Nocy składamy najserdeczniejsze życzenia wszystkim Mieszkańcom Metropolii.

To czas, który w szczególny sposób jest przesłaniem nadziei.

Niech w naszych sercach zagoszczą otucha, siła i wiara, że przeminie trudny czas, w którym żyjemy.

Niech te wyjątkowe dni będą pełne rodzinnego ciepła, radości i spokoju oraz nadziei i szczęścia.

Zwiększenie udziału osób młodych w życiu społecznym, kreowanie nowych rozwiązań w zakresie mieszkalnictwa, rozwijanie transportu i zielonej infrastruktury – to niektóre cele strategiczne, wskazane przez mieszkańców GZM w wieku od 16 do 25 lat, którzy brali udział w projekcie „Młodzi robią Metropolię”. Po ponad roku wspólnej pracy, nadchodzi czas na podsumowanie projektu.  

„Młodzi robią Metropolię” to projekt, w którym uczestniczyła grupa 25 młodych mieszkańców GZM, a także zespół naukowy z Uniwersytetu Śląskiego. Współpraca miała na celu wypracowanie rekomendacji w zakresie kierunków działań dla ludzi młodych, podejmowanych przez GZM i jej gminy członkowskie. Założeniem projektu było włączenie młodzieży w procesy decyzyjne oraz uzyskanie informacji na temat zmian, które według nich powinny być podejmowane w Metropolii. We wtorek (26 października) odbyło się spotkanie uczestników projektu z zarządem Metropolii, podczas którego przedstawiono pierwsze wnioski.

Postulaty wniesione przez młodych mieszkańców okazały się bardzo zróżnicowane. Uczestnicy projektu wskazali, że oczekują dialogu i współpracy w procesach miastotwórczych. Oczekują także lepszej edukacji –  przygotowującej do świadomego i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Chcą dobrej i przyjaznej przestrzeni publicznej, sprzyjającej realizacji wszystkich potrzeb bez względu na stan zdrowia i wiek. Sprzeciwiają się betonowaniu miast, oczekują zielonych i przyjaznych przestrzeni do życia. Pragną mieć dostępu do rynku pracy, który nadąża za nowymi możliwościami i trendami. Chcą przemieszczać się po mieście dobrze zorganizowanym transportem publicznym.  

Efektem projektu „Młodzi robią Metropolię” jest raport – zawierający diagnozę, cele strategiczne i pomysły na zadania interwencyjne – który zostanie udostępniony gminom GZM oraz departamentom merytorycznym Urzędu Metropolitalnego. Ponadto cele wskazane przez mieszkańców posłużą  w opracowywanej właśnie Strategii Rozwoju GZM na lata 2022-2027 z perspektywą do 2035 r. Uczestnicy projektu zostali także zaproszeni do zespołów doradczych GZM działającego w obszarze wyzwań demograficznych.  

Czytaj więcej o projekcie Młodzi robią Metropolię TUTAJ

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) udzieli Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM) dotacji w wysokości 81 mln zł na zakup 20 autobusów wodorowych. To pierwszy, pilotażowy etap upowszechniana w województwie śląskim wodoru jako paliwa dla komunikacji miejskiej i zarazem element wdrażania strategii bezemisyjnego transportu publicznego na terenie GZM. Nowy tabor na początek ma obsługiwać szybkie połączenia między głównymi miastami w regionie. Umowa w tej sprawie została podpisana dzisiaj (14 września) w siedzibie GZM.

Dofinansowane przez NFOŚiGW przedsięwzięcie o nazwie „Hydrogen GZM” będzie realizowane w ramach programu priorytetowego „Zielony Transport Publiczny”, do którego nabór był ogłoszony w październiku 2020 r. W ramach tej inwestycji Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia zaplanowała zakup 20 autobusów zasilanych paliwem wodorowym. Wszystkie autobusy mają być także dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, wyposażone w klimatyzację i system informacji pasażerskiej. 

– Program „Zielony Transport Publiczny” wspiera rozwój bezemisyjnego transportu publicznego w Polsce, a jego zasadniczym celem  jest obniżenie wykorzystania energii i paliw emisyjnych oraz upowszechnienie „zielonej” mobilności – podkreśla minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka.

–  Możliwość korzystania z ekologicznej komunikacji jest niezwykle istotna w gęsto zaludnionym i wysoko zurbanizowanym województwie śląskim, na terenach górniczych, gdzie kwestie ekologiczne mają szczególne znaczenie. Dotując zakup autobusów wodorowych, zmniejszamy emisję szkodliwych substancji i poprawiamy jakość życia w tym regionie, co jest jednym z zobowiązań naszego rządu  – zaznacza minister Michał Kurtyka.

Tabor zakupiony dzięki dotacji z NFOŚiGW w ramach upowszechniania w województwie śląskim transportu o napędzie wodorowym będzie obsługiwał w pierwszej kolejności połączenie metropolitalne między najważniejszymi ośrodkami i „generatorami” ruchu komunikacyjnego na terenie konurbacji. Intencją jest realizacja szybkiej i jednocześnie czystej ekologicznie komunikacji ponadlokalnej.

– W Polskiej Strategii Wodorowej – obok przemysłu i energetyki – transport został wskazany jako jeden z 3 kluczowych obszarów rozwoju. Tym większym optymizmem napawa dzisiejsze wydarzenie, wpisujące się w szereg kroków milowych na rzecz wodoryzacji gospodarki – dodał szef resortu klimatu i środowiska. 

Wartość  całkowita inwestycji realizowanej przez GZM to 110 700 000 zł, przy czym koszty kwalifikowane wynoszą 90 000 000 zł, a dotacja ze środków NFOŚiGW obejmie 90 proc. z nich, co stanowi kwotę 81 000 000 zł. Dofinansowanie obejmie zakup wspomnianych 20 autobusów wodorowych (kategorii M3 FCEV – Fuel Cell Electric Vehicle). Projekt przewiduje także przeszkolenie około 60 kierowców i mechaników w zakresie obsługi pojazdów bezemisyjnych. 

– Działania na rzecz rozwoju elektromobilności w Polsce stanowią jeden z priorytetów naszej instytucji – podkreśla prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Maciej Chorowski. 

– Środki z programu „Zielony Transport Publiczny” przyczynią się do rozwoju komunikacji zbiorowej, są też perspektywiczną inwestycją w lepsze zdrowie i jakość życia Polaków. Transport wodorowy i szeroko rozumiana wodoryzacja gospodarki mogą być wielką szansą nie tylko na czyste powietrze, ale także na budowę przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw, które zaoferują innowacyjne produkty i rozwiązania w tej technologii. Wodór to nisza, którą stale możemy z powodzeniem zagospodarować, a NFOŚiGW służy wiedzą, doświadczeniem i szeregiem narzędzi wspierający inwestycje w tym obszarze– dodaje szef NFOŚiGW.

– Narodowy Fundusz stworzył stabilną, wieloletnią perspektywę finansowania elektromobilności. Do roku 2030 mamy do rozdysponowania na ten cel kwotę 4,7 mld złotych – zapewnia wiceprezes NFOŚiGW Artur Lorkowski.

–  Systematycznie  rozwijamy dwa uzupełniające się programy „Mój elektryk”, skierowany do osób fizycznych i przedsiębiorców oraz priorytetowy – i dla nas, i dla samorządów – program „Zielony Transport Publiczny”. To mechanizm kluczowy dla transformacji komunikacji zbiorowej. Dlatego zachęcam do udziału w drugim trwającym do 20 grudnia naborze.  Z budżetem sięgającym 1,2 mld zł. odpowiada on na wyzwania i potrzeby w zakresie ograniczania stosowania paliw emisyjnych i rozwoju zielonej, inteligentnej mobilności– dodaje zastępca prezesa NFOŚiGW.

Całe przedsięwzięcie w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zostanie zrealizowane do 30 czerwca 2024 r. Efektem ekologicznym projektu będzie zmniejszenie emisji dwutlenku węgla (1 098,50879 Mg/rok)  i tlenków azotu (0,60894 Mg/rok) oraz ograniczenie emisji pyłów PM10, czyli o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (0,002346 Mg/rok).

Infrastruktura związana z eksploatacją i obsługą techniczną autobusów napędzanych paliwem wodorowym ma natomiast pochodzić od dostawcy zewnętrznego. Działania przewidziane w projekcie „Hydrogen GZM” realizowane będą w oparciu o współpracę z koncernami energetycznymi, które zbudują stacje tankowania wodorem na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Zastosowanie wodoru w transporcie publicznym ma podwójne znacznie. Poza aspektem ekologicznym, chodzi o jego wydajność. Czas tankowania autobusów zasilanych ogniwami paliwowymi jest kilkukrotnie krótszy niż pojazdów bateryjnych, a na jednym tankowaniu mogą przejechać nawet dwa razy dłuższy dystans. Nie wymagają również tak rozbudowanej sieci ładowarek.

– Ma to kluczowe znaczenie dla nas jako jednego z największych organizatorów transportu w Polsce – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Na nasze ulice każdego dnia wyjeżdża około 1500 pojazdów i obsługuje około 7 tys. przystanków w 56 gminach. Ze względu na utrzymujące się wysokie koszty wdrożenia technologii wodorowej, jej upowszechnienie nie byłoby możliwe bez rządowych i europejskich programów dotacji. Dzięki temu wsparciu flota pojazdów na paliwa alternatywne stale się powiększa – zaznacza szef GZM.

Obecnie pod szyldem Zarządu Transportu Metropolitalnego jeździ ponad 200 pojazdów zasilanych paliwami alternatywnymi. GZM szacuje, że po zrealizowaniu zaplanowanych dostaw i przy uwzględnieniu tych planowanych, o których dofinansowanie ubiega się m.in. w ramach programu Polski Ład (235 autobusów hybrydowych i CNG), nawet co trzeci autobus wyjeżdżający na jej drogi może być napędzany paliwem niskoemisyjnym. A jeśli w tym zestawieniu uwzględnione zostaną również tramwaje i trolejbusy, to wówczas nawet co drugi.

Warto dodać, że dotacja do zakupu 20 autobusów wodorowych to już kolejne rządowe wsparcie dla komunikacji publicznej w aglomeracji śląskiej.  Wcześniej Ministerstwo Klimatu i Środowiska – w ramach realizacji „Programu dla Śląska” – dofinansowało ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zakup 43 zeroemisyjnych autobusów oraz stworzenie 34 punktów ładowania. Umowy w tej sprawie podpisane zostały 10 marca 2021 r. w Katowicach w obecności ministra klimatu i środowiska Michała Kurtyki i wiceministra Ireneusza Zyski, a także marszałka województwa śląskiego Jakuba Chełstowskiego i wicemarszałka Wojciecha Kałuży. Podstawę porozumień stanowiła realizacja programu „Gepard II Śląsk” zakładającego wdrażanie niskoemisyjnego transportu w lokalnych samorządach – w ramach „Programu dla Śląska”. Program ten stanowi część rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju oraz strategii „Zielone Śląskie 2030”. 

Na mocy wspomnianej umowy – w ramach projektu „Jedziemy na prąd – zakup autobusów elektrycznych i budowa infrastruktury ładowania na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii” – NFOŚiGW przekazał GZM niemal 40 mln zł dotacji na zakup 32 „elektryków” do przewozu pasażerów i 27 punktów ładowania dla tych pojazdów. Przetarg w tej sprawie ma zostać rozstrzygnięty w ciągu kilku najbliższych tygodni. Beneficjentami były wówczas także Tyskie Linie Trolejbusowe w Tychach, Zakład Komunikacji Miejskiej w Zawierciu oraz Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Czechowicach-Dziedzicach, które otrzymały dofinansowanie na tych samych warunkach (85 proc. dotacji) do zakupu pozostałych autobusów elektrycznych i stacji ładowania z wymienionej wyżej puli. Całe przedsięwzięcie o łącznej wartości ponad 138 mln zł uzyskało również wsparcie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (RPO).

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia przystąpiła do międzynarodowej inicjatywy „Porozumienia Burmistrzów”. Ma ona na celu realizację na poziomie samorządowym unijnych planów w zakresie klimatu i energii. We wtorek (1 czerwca br.) GZM podpisała Zobowiązanie Koordynatorów Terytorialnych Porozumienia Burmistrzów.

Zarząd Metropolii podpisał zobowiązanie podczas konferencji „Następny krok w walce o czyste powietrze”, którą zorganizowano w siedzibie GZM w ramach Europejskiego Zielonego Tygodnia.

– Metropolię tworzy 41 miast i gmin, które wciąż mają duży problem z jakością powietrza. Poprawa powietrza, którym oddychamy, to jedno z naszych największych wyzwań, dlatego cieszę się, że udało nam się nawiązać współpracę w ramach Porozumienia Burmistrzów. Liczę, że ta współpraca pozwoli nam rozwiązać jeden z naszych największych problemów i szybko przełoży się na poprawę jakości życia naszych mieszkańców – powiedział podczas konferencji Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM.

Porozumienie Burmistrzów ma na celu przyspieszenie dekarbonizacji, wzmocnienie potencjału adaptacyjnego do zmian klimatu oraz umożliwienie mieszkańcom dostępu do pewnej, zrównoważonej i ekonomicznej energii. Miasta sygnatariusze zobowiązują się do wspierania procesu realizacji unijnego celu, polegającego na redukcji emisji gazów cieplarnianych o 40 proc. do roku 2030 oraz przyjęcia wspólnego podejścia do zmniejszenia wpływu na środowisko i przystosowania się do zmian klimatycznych.

Podczas konferencji swoimi doświadczeniami podzielił się także Maciej Chorowski, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, również pełniącego rolę koordynatora Porozumienia Burmistrzów. Głos zabrali także wiceprezydent Katowic Mariusz Skiba i zastępca prezydenta Zabrza Katarzyna Dzióba, jako przedstawiciele miast sygnatariuszy Porozumienia. 

Metropolia GZM dzięki przystąpieniu do Porozumienia Burmistrzów wzmocni swoją pozycję na rynku międzynarodowym. Udział w inicjatywie przysłuży się promocji GZM, jako instytucji odpowiedzialnej ekologicznie, która chce wspierać gminy w realizacji działań związanych z efektywnością energetyczną i adaptacją do zmian klimatu. Ponadto udział w Porozumieniu może ułatwić sięganie po zewnętrzne źródła finansowania, w tym środki unijne, a także umożliwi wymianę wiedzy i doświadczeń z gronem światowych liderów w zakresie ochrony środowiska i adaptacji do zmian klimatu.

Porozumienie Burmistrzów na rzecz Energii i Klimatu powstało w 2008 roku w Europie. Jest to pierwsza tego rodzaju oddolna inicjatywa związana z energią i zmianami klimatu, która okazała się wielkim, wykraczającym poza oczekiwania sukcesem odniesionym w krótkim czasie. Obecnie skupia 10 648 sygnatariuszy, 228 koordynatorów oraz 215 instytucji wspierających z 61 krajów.

Konferencję „Następny krok w walce o czyste powietrze” zorganizowały Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia”. 

Brak priorytetu przejazdu przez skrzyżowania, blokowanie torowiska przez źle zaparkowane samochody, ogólny układ drogowy – to tylko kilka z czynników, mających wpływ na czas przejazdu tramwajów w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. A ten niejednokrotnie niestety jest dłuższy niż np. pokonanie podobnej trasy autobusem. Dlatego GZM pracuje nad tym, aby wykorzystać maksymalnie potencjał sieci tramwajowej, by te mogły jeździć szybciej. Przeanalizowane zostaną różne możliwości i scenariusze, również takie, które nie będą wymagały kosztownych i czasochłonnych remontów i modernizacji torowiska.  

– Przyspieszenie czasu przejazdu tramwajów, to jedno z podejmowanych przez nas działań, aby usprawnić podróżowanie po Metropolii – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Wynika to z faktu, że na transport szynowy patrzymy szeroko. To znaczy, że ważne jest dla nas nie tylko rozwijanie oferty kolejowej, ale równie istotne jest usprawnienie funkcjonowania tramwajów.  Komunikacja miejska oparta na szynie, to właśnie ten element systemu, który może realnie usprawnić nasze codzienne podróże – dodaje.  

Teraz zdarza się niestety, że tramwaje niejednokrotnie jadą wolniej i dłużej niż autobusy. Ma na to wpływ wiele czynników związanych m.in. z ogólnym z układem drogowym albo zaprogramowaniem sygnalizacji świetlnej. Dużym problem jest również to, że nie wszędzie torowisko odseparowane jest od jezdni, a prawdziwą zmorą są źle zaparkowane samochody, które blokują torowiska. Tylko przez pierwsze 100 dni tego roku ruch tramwajów z tego powodu został wstrzymany 42 razy, podczas, gdy przez cały poprzedni rok – 68. Każde takie zdarzenie, to opóźnienia, które trwają od kilku do kilkunastu minut, ale jedno z najbardziej uciążliwych, do którego doszło w Katowicach na placu Miarki, trwało prawie 80 minut.  

– Z dotychczas przeprowadzonych przez nas obserwacji wynika, że nie wykorzystujemy w pełni potencjału naszej sieci z różnych powodów. Dlatego chcemy przeprowadzić analizę i sprawdzić, co możemy zrobić, aby ten czas przejazdu tramwajów przyspieszyć Właśnie podpisaliśmy umowę na wykonanie koncepcji dotyczącej optymalizacji czasu przejazdu tramwajów, czyli tego, co trzeba byłoby zrobić, aby jeździły szybciej – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji.

Na początek pod lupę zostaną wzięte trzy linie tramwaje – 6, 7 i 15. Przejeżdżają one przez Bytom, Chorzów, Świętochłowice, Katowice i Sosnowiec. Podczas tych prac analizowane będą różne warianty i scenariusze. Metropolia chce w ten sposób sprawdzić katalog dostępnych możliwości, które nie musiałyby się zawsze wiązać z tak zaawansowanymi pracami jak przebudowa torowisk. Dlatego właśnie chce oszacować jakie będzie przyspieszenie przejazdu tych tramwajów, jeśli np. sygnalizacje świetlne będą zaprogramowane na zieloną falę dla nich.

– Wprowadzenie priorytetu przejazdów dla tramwajów będzie ważnym elementem podnoszącym ich konkurencyjność względem samochodu czy autobusu. Z jednej strony działania te wpłyną na skrócenie czasu podróży pasażerów, co jest szczególnie istotne w godzinach szczytu (z pracy/do pracy), ale mogą przyczynić się też realnie do zwiększenia intensywności zjawiska modal split, czyli zmiany struktury wykorzystywanych środków transportu. Rozwój transportu szynowego, to również zmniejszenie poziomu emisji zanieczyszczeń generowanych przez pojazdy komunikacji zbiorowej, co jest możliwe dzięki skróceniu czasu spędzanego w korkach i większej płynności ruchu drogowego – wylicza Paweł Krzyżak.

W pierwszym etapie prac wykonawca podejmie się przygotowania szczegółowej analizy na podstawie wizji w terenie na skrzyżowaniach z ruchem tramwajowym. Dokona inwentaryzacji linii tramwajowych, przeanalizuje lokalizację przystanków, wykona pomocnicze pomiary ruchu, przeprowadzi obserwację zachowań uczestników ruchu oraz dokona analizy problemów, występujących na liniach komunikacyjnych. Zapozna się z problematyką optymalnego sterowania sygnalizacją świetlną i organizacją ruchu w rejonie skrzyżowań, jak i zmian infrastrukturalnych. Jego zadaniem będzie również wskazanie miejsc newralgicznych, problematycznych węzłów i ciągów komunikacyjnych wraz ze wskazaniem występujących problemów oraz rozwiązań dla tych problemów.

W drugim etapie prac dla wybranych korytarzy linii T6, T7 i T15, przygotowane zostaną symulacje ruchu stanu obecnie istniejącego i docelowego, uwzględniającego wielowariantową koncepcję priorytetyzacji tramwajowej. Zostaną one następnie wykorzystane do wykonania analizy porównawczej, w ramach której ocenione zostaną efekty przyspieszenia komunikacji tramwajowej na wspomnianych wyżej liniach tramwajowych.

Link: więcej informacji o transporcie w Metropolii