1

Umowa z operatorem programu STOP SMOG w Metropolii podpisana

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia wybrała operatora programu STOP SMOG w GZM. Została nim Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Zadaniem Fundacji będzie między innymi przeprowadzenie audytów energetycznych budynków, których właściciele zgłosili się do projektu.

Operator będzie odpowiedzialny za kompleksową realizację wniosku u klienta, w tym za wykonanie audytów, określenie zakresu prac i opracowanie dokumentacji technicznej, a także wsparcie w wyłonieniu wykonawcy robót budowlanych, a następnie nadzór inwestorski i rozliczenie z NFOŚiGW. Ponadto będzie świadczył usługi doradztwa energetycznego dla beneficjentów.

– Takie było nasze założenie, aby mieszkaniec, który zgłosi swój dom do projektu, nie musiał się niczym martwić – mówi Henryk Borczyk, Wiceprzewodniczący Zarządu GZM. – Mieszkańcy nie muszą szukać firmy remontowo-budowlanej i określać zakresu prac. To właśnie zadanie operatora. I co najważniejsze – zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem – dodaje.

Celem projektu jest poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Środki na jego realizację pochodzą z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, budżetu GZM i środków własnych gmin uczestniczących w projekcie.

– Podejmowanie działań poprawiających stan techniczny budynków jest istotne z perspektywy komfortu życia ich mieszkańców, ale i z perspektywy lokalnej – poprawiając jakości powietrza i zmniejszając emisję zanieczyszczeń w gminie, co ma bezpośrednie przełożenie na zdrowie i jakość życia ich mieszkańców – mówi Szymon Liszka, Prezes Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, która została operatorem programu.

Projekt jest skierowany do osób o niskich dochodach. Obejmie on realizację 210 przedsięwzięć niskoemisyjnych na terenie gmin: Będzin, Bieruń, Bobrowniki, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Gierałtowice, Katowice, Mysłowice, Sośnicowice, Tychy, Zabrze.

Przydatne linki: 

Więcej informacji o projekcie na stronie internetowej programu.




STOP SMOG w Metropolii. Termin składania wniosków mija z końcem listopada

Program dotyczy 11 miast i gmin tworzących GZM, w tym Będzina, Katowic, Mysłowic czy Zabrza. Wnioski składane są w urzędach poszczególnych gmin. Wartość możliwego dofinansowania to do 106 tysięcy złotych.

GZM zachęca mieszkańców do składania wniosków o dofinansowanie wymiany źródeł ciepła oraz termomodernizację prywatnych domów jednorodzinnych. To ostatni dzwonek na przygotowanie wniosków. Termin ich składania mija 30 listopada.

– To opcja dla osób, które są właścicielami budynków jednorodzinnych i nie mają zbyt wysokich dochodów – mówi Blanka Romanowska, Dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w Urzędzie Metropolitalnym GZM. – Warto się zastanowić i rozejrzeć wśród bliskich, znajomych czy sąsiadów nie mamy takich osób. W tym projekcie razem z gminami nie tylko zapewniamy finansowanie, ale również wsparcie – dodaje Romanowska.

Mieszkaniec niczym nie musi się martwić

Mieszkańcy nie muszą szukać firmy remontowo-budowlanej i określać zakresu prac. To Metropolia i samorządy uczestniczące w programie będą odpowiedzialne za realizację całego przedsięwzięcia. Zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem. W sprawach estetyki budowlanej wykonawca inwestycji będzie miał obowiązek ustalenia z właścicielem nieruchomości detali, takich jak kolor elewacji czy wzór okien.

Duży sukces w Dąbrowie Górniczej

– Mamy w Dąbrowie zebranych ponad 20 wniosków. Powoli tworzymy listę rezerwową – mówi Robert Gabrek, dąbrowski urzędnik, ekodoradca w projekcie „Śląskie. Przywracamy błękit”. – W informowanie mieszkańców zaangażowaliśmy parafie i ośrodki pomocy społecznej. Odbyliśmy szereg spotkań, możliwe było również indywidualne doradztwo tutaj na miejscu, w urzędzie – dodaje. 

11 gmin w Metropolii

O udział w projekcie mogą ubiegać się mieszkańcy 11 gmin tworzących GZM: Będzina, Bierunia, gminy Bobrowniki, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, gminy Gierałtowice, Katowic, Mysłowic, Sośnicowic, Tychów i Zabrza. Wymianą źródeł ciepła oraz działaniami termomodernizacyjnymi może zostać objętych nawet 210 prywatnych domów jednorodzinnych, których właścicieli nie stać na takie zmiany.

By przystąpić do programu należy zapoznać się z regulaminem programu w Twojej gminie STOP SMOG, pobrać wniosek w urzędzie i złożyć go w gminie po wypełnieniu.

Pod tym linkiem    Stop Smog – Metropolia GZM   znajdziesz dane kontaktowe w gminach oraz przekierowanie do regulaminów (patrz: tabela).

Jeśli Urząd Gminy pozytywnie zweryfikuje wniosek:

  • Przeprowadzi audyt energetyczny, który oceni stan techniczny domu jednorodzinnego
  • Podpisze z wnioskodawcą umowę na realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego.
  • Wyśle ekipę remontowo- budowlaną.

By stać się beneficjentem programu należy spełniać następujące kryteria:

  • posiadać tytuł prawny do budynku,
  • mieszkać w tym budynku,
  • powierzchnia użytkowa budynku nie może przekroczyć 200 m2,
  • dochód na 1 członka rodziny nie może przekroczyć
    • dla gospodarstw jednoosobowych – 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym (1 673,05 zł)
    • dla gospodarstw wieloosobowych – 125% kwoty najniższej emerytury (2 342,27 zł);
  • nie można  posiadać łącznych środków własnych oraz zasobów majątkowych, które przekraczają 53 000 zł (nie dotyczy wartości budynku i gruntu związanego z budynkiem, którego wniosek dotyczy).

Więcej informacji na stronie Stop Smog – Metropolia GZM oraz w urzędach gmin.

 




STOP SMOG. Większe wsparcie dla mieszkańców Metropolii

GZM zwiększa maksymalny poziom kosztów realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych w ramach projektu STOP SMOG w GZM. Teraz możliwa będzie realizacja inwestycji o wartości do 106 tys. zł  Wnioski można składać do końca listopada.

Celem projektu jest poprawa jakości powietrza na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wcześniej wartość remontu mogła wynosić maksymalnie 80 tysięcy złotych. O udział w projekcie mogą ubiegać się mieszkańcy 11 gmin tworzących GZM: Będzina, Bierunia, gminy Bobrowniki, Bytomia, Dąbrowy Górniczej, gminy Gierałtowice, Katowic, Mysłowic, Sośnicowic, Tychów i Zabrza. Wymianą źródeł ciepła oraz działaniami termomodernizacyjnymi może zostać objętych nawet 210 prywatnych domów jednorodzinnych, których właścicieli nie stać na takie zmiany.

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) powietrze w gminach tworzących GZM należy do najbardziej zanieczyszczonych w Europie. – Od jakości powietrza zależy komfort naszego życia – mówi Henryk Borczyk – wiceprzewodniczący zarządu GZM. – W związku z tym realizujemy szereg działań, które zmierzają do jej poprawy. Skupiamy się na wymianie źródeł ogrzewania oraz poprawie efektywności energetycznej budynków. Efektywność polega na oszczędzaniu energii koniecznej do ogrzania budynków, z korzyścią dla środowiska i ich mieszkańców – dodaje Borczyk.

Całkowita kwota realizacji Porozumienia na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych to ponad 11 mln złotych, z czego 7,8 mln to współfinansowanie ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Metropolia jest odpowiedzialna za doradztwo techniczne oraz przeprowadzenie prac budowlanych związanych z likwidacją niskiej emisji. Wkład własny gmin wyniesie 3,3 mln. GZM udzieliła również gminom uczestniczącym w programie wsparcia finansowego na poziomie 15 proc. wartości Porozumienia.

Równocześnie GZM zabezpieczyła dodatkowe środki w wysokości ponad 7 mln PLN na zwiększenie zakresu przedsięwzięć niskoemisyjnych, by nie doprowadzić do ubóstwa energetycznego beneficjentów.

Korzyści płynące z programu

Dlaczego warto wziąć udział w programie? – Bo to program, który zakłada wsparcie finansowe nie po inwestycji, jako zwrot poniesionych już kosztów, tylko polega na realizacji inwestycji u Beneficjenta – mówi Blanka Romanowska, Dyrektorka Departamentu Infrastruktury i Środowiska w Urzędzie Metropolitalnym GZM. – Mieszkańcy nie muszą się martwić wyborem firmy remontowo-budowlanej, a także określeniem zakresu prac. To my będziemy odpowiedzialni za realizację całego przedsięwzięcia. Ponadto zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem. Równocześnie wykonawca inwestycji będzie miał obowiązek ustalenia z właścicielem nieruchomości np. kolor elewacji – nic nie będzie Beneficjentom narzucane – dodaje Romanowska.

W ramach programu zostaną przeprowadzone prace remontowe, które zmniejszą zapotrzebowanie budynków jednorodzinnych na energię do ich ogrzewania i podgrzewania wody. Pierwszym krokiem jest audyt energetyczny. Pozwoli on określić skalę prac remontowych, materiały, które należy zastosować oraz zmiany w instalacjach. Zakres prac zostanie określony w taki sposób, by po ich przeprowadzeniu koszty ogrzania domu były niższe lub przynajmniej porównywalne do kosztów przed remontem.




Jak poprawić jakość powietrza w szkołach? Zapraszamy na warsztaty 2 czerwca – trwają zapisy

Pięciokrotne przekroczenia normy dwutlenku węgla w trakcie lekcji, grzyb na ścianach czy “szkolne” ubrania przebierane w domu, aby pozbyć się niechcianego zapachu – to rzeczywistość wielu szkół na Śląsku i w Zagłębiu. Od początku roku szkolnego eksperci Fundacji Napraw Sobie Miasto wspólnie z uczniami i nauczycielami starali się znaleźć rozwiązanie dla tych problemów. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem tego projektu. Wkrótce ukaże się poradnik podsumowujący dwuletnie doświadczenia, ale wcześniej – 2 czerwca – odbędą się bezpłatne warsztaty, jak dbać o stan powietrza podczas nauki. Aby wziąć w nich udział, konieczna jest rejestracja. 

Jakość powietrza w pomieszczeniach może być nawet 100-razy niższa niż ta na zewnątrz. W większości przypadków smog wpływa na nią tylko w niewielkim zakresie. Częściej oddziałują na stan powietrza niedrożna wentylacja czy brak regularnego wietrzenia klas. Wzrost poziomu dwutlenku węgla wpływa bezpośrednio na zdolność do koncentracji czy przyswajanie nowej wiedzy, a także liczbę absencji w szkole.

– Wszyscy już wiemy, że zimą smog truje. Jesteśmy przekonani, że wiosną i latem oddychamy czystym powietrzem – mówi Paweł Wyszomirski, prezes Fundacji Napraw Sobie Miasto. – W drodze do szkoły i owszem. W szkole mamy już całoroczny dramat. Nasze szkoły nie tylko śmierdzą, ale i po prostu trują – dodaje.

Przez ostatnie dwa lata szkolne, eksperci i ponad 500 uczniów badało stan powietrza w 12 szkołach i wokół nich na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Sprawdzali temperaturę, wilgotność, poziomy pyłów PM, dwutlenku węgla czy lotnych związków organicznych oraz główne zanieczyszczenie komunikacyjne, czyli dwutlenek azotu. Niestety wszędzie sytuacja odbiegała od zalecanych norm.

Na podstawie pomiarów opracowano modelowe rozwiązania poprawy sytuacji. Kluczem jest odpowiednie i regularne wietrzenie klasy. Dodatkowo opracowano dwa scenariusze działań.  Pierwszy polega na umieszczeniu w klasie kilkudziesięciu roślin, które mają pozytywny wpływ na jakość powietrza. W drugim pracownie były wyposażane w sprzęt np. osuszacze lub oczyszczacze powietrza, aby walczyć z rozwojem pleśni.

2 czerwca o godz. 9:00 w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum w Katowicach odbędą się warsztaty, pokazujące jak dbać o stan powietrza podczas nauki. Zapisywać można się na stronie: szkolneklimaty.pl/dolacz.

Podczas warsztatów przedstawiony zostanie podręcznik dla uczniów, rodziców i nauczycieli o tym, jak dbać o jakość powietrza w szkołach. Każdy będzie mógł go bezpłatnie pobrać na stronie szkolneklimaty.pl. We wrześniu ruszy kampania, mająca zachęcić do poprawy stanu powietrza w nowym roku szkolnym.

“OpenAir – zdrowe powietrze w klasie”, to pierwszy w Polsce program kompleksowej poprawy jakości powietrza w szkołach. Projekt jest realizowany przez Fundację Napraw Sobie Miasto we współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.

***

Inicjatywa Napraw Sobie Miasto działa od kwietnia 2010 r. Zaczęła się od umycia dworca Katowice Ligota. Akcja zainspirowała innych ludzi do realizacji podobnych pomysłów. Z pierwszych doświadczeń związanych z zaangażowaniem w sprawy publiczne zrodziła się idea powołania fundacji. Działa ona od 2012 r. Od tego czasu Napraw Sobie Miasto jest aktywna w całej Polsce, m.in. prowadzi procesy partycypacyjne w Mysłowicach, Myszkowie czy projekty modernizacji ul. Miarki w Bytomiu, ul. Ząbkowskiej w Warszawie, Placu Nowego w Krakowie czy zielonych przystanków we Wrocławiu.




Wsparcie finansowe w ramach programu „Czyste Powietrze nad Gliwicami”

Nawet 36 tys. zł wsparcia jest do zdobycia w naborze uzupełniającym „Czystego Powietrza nad Gliwicami” – miejskiego programu dotacyjnego realizowanego w ramach unijnego konkursu. Dofinansowanie jest przeznaczone dla właścicieli, współwłaścicieli i użytkowników wieczystych budynków jednorodzinnych w Gliwicach, którzy zdecydują się zastąpić nieekologiczne źródło ogrzewania ciepłem z sieci PEC, a w przypadku, gdy jest to technicznie niemożliwe (bądź nieuzasadnione ekonomicznie) – ogrzewaniem gazowym, elektrycznym lub pompą ciepła. Nabór rusza 17 listopada i potrwa do 17 grudnia. 

Smog od lat jest na celowniku Gliwic. Warte dziesiątki milionów złotych kompleksowe działania na rzecz ograniczenia niskiej emisji przynoszą jednak efekty. Jakość gliwickiego powietrza poprawia się – choć z pewnością w tej ważnej kwestii wiele jest jeszcze do zrobienia. Najnowsza propozycja miasta to nabór uzupełniający w programie dotacyjnym „Czyste Powietrze nad Gliwicami – wymiana indywidualnych źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych”, realizowanym w ramach unijnego konkursu.

„Czyste Powietrze nad Gliwicami” – ZASADY

KTO MOŻE STARAĆ SIĘ O DOTACJĘ?
Każdy właściciel, współwłaściciel lub użytkownik wieczysty budynku jednorodzinnego w Gliwicach, który posiada i chce zlikwidować:

  • źródło ciepła na paliwo stałe klasy 3 według normy PN-EN 303 – 5:2012,
  • źródło ciepła na paliwo stałe klasy 4 według normy PN-EN 303-5:2012,
  • urządzenie bezklasowe,

służące jako podstawowe źródło ciepła w budynku jednorodzinnym.

NA CO?
Dofinansowanie można uzyskać na likwidację wymienionego wyżej nieekologicznego źródła ogrzewania i zastąpienie go ciepłem systemowym poprzez przyłączenie budynku do miejskiej sieci ciepłowniczej. Gdy nie ma technicznych możliwości podłączenia lub gdy podłączenie nie jest uzasadnione ekonomicznie do końca 2023 roku, należy zainstalować ogrzewanie elektryczne, kondensacyjny kocioł gazowy, pompę ciepła powietrze – woda lub powietrze – powietrze bądź gruntową pompę ciepła.
UWAGA! Inwestycje będą mogły być rozpoczęte dopiero po zawarciu umowy mieszkańca z miastem. Zakończenie i rozliczenie musi nastąpić do 30 czerwca 2023 roku.

ILE MOŻNA ZYSKAĆ?

  • do 13,5 tys. zł (maksymalnie 90% kosztów kwalifikowanych inwestycji) w przypadku montażu: węzła cieplnego wykorzystującego czynnik grzewczy z sieci ciepłowniczej, ogrzewania elektrycznego wykorzystującego energię elektryczną z sieci elektroenergetycznej lub kotła gazowego;
  • do 27 tys. zł (maksymalnie 90% kosztów kwalifikowalnych inwestycji) w przypadku montażu pompy ciepła powietrze – woda lub powietrze – powietrze do ogrzewania budynku;
  • do 36 tys. zł (maksymalnie 90% kosztów kwalifikowalnych inwestycji) w przypadku montażu gruntowej pompy ciepła do ogrzewania budynku.

Zasadniczo wnioskodawca może łączyć dotację z innymi środkami z zastrzeżeniem, że łączne dofinansowanie nie może przekroczyć 100% poniesionych kosztów inwestycji, ALE nie może łączyć tej dotacji z dotacjami budżetowymi miasta do zmiany systemów grzewczych czy OZE!

KIEDY RUSZA NABÓR?
17 listopada o godz. 8.30

DO KIEDY SIĘ ZGŁASZAĆ?
Do 17 grudnia do godz. 23.59.
Listy podstawowa i rezerwowa zakwalifikowanych do programu zostaną ogłoszone do 45 dni od dnia zakończenia naboru.

JAKIE DOKUMENTY ZŁOŻYĆ?
Wniosek o udział w projekcie wraz z załącznikami, dostępne pod adresem https://www.niskaemisja.pl/gliwice/.

JAK ZŁOŻYĆ WNIOSEK?

  • w wersji elektronicznej: www.niskaemisja.pl/link/gliwicewniosek (Uwaga! Dodatkowo po złożeniu wniosku w wersji elektronicznej każdy mieszkaniec otrzyma powiadomienie na podany adres e-mail, ze wskazaniem adresu do wysyłki podpisanego, wydrukowanego wniosku wraz z załącznikami – pocztą lub za pomocą platformy ePUAP).
  • warunkowo – gdy nie ma możliwości złożenia wniosku w wersji elektronicznej – tylko w wersji papierowej – na adres wskazany w ogłoszeniu o naborze dostępnym na stronie https://www.niskaemisja.pl/gliwice/ lub na adres Urzędu Miejskiego w Gliwicach lub w Biurze Podawczym Urzędu Miejskiego w Gliwicach przy ul. Zwycięstwa 21, data wpływu rejestrowana jest zgodnie z datą nadania wniosku. Na wysłanie dokumentów mieszkaniec ma 7 dni kalendarzowych od złożenia wniosku, liczy się data nadania (stempla pocztowego). Dokumenty należy przesłać w zamkniętej kopercie opatrzonej opisem: „Nabór „Czyste powietrze nad Gliwicami – wymiana indywidualnych źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych” numer wniosku”.
    Po zarejestrowaniu wniosku mieszkaniec otrzyma powiadomienie o nadaniu numeru wniosku na wskazany adres e-mail lub wiadomość SMS na podany numer telefonu (jeśli we wniosku nie zostanie podany adres e-mail do korespondencji) lub pismo o zarejestrowaniu wniosku (jeśli we wniosku nie zostanie podany adres e-mail do korespondencji oraz numer telefonu komórkowego).

O CZYM PAMIĘTAĆ?

  • można złożyć jeden wniosek, dotyczący jednego jednorodzinnego budynku mieszkalnego,
  • zalecane jest złożenie wniosku w wersji elektronicznej,
  • po złożeniu wniosku nie będzie możliwości zmiany zakresu inwestycji,
  • w ramach projektu wymianie podlegają jedynie kotły na paliwa stałe, nie będą kwalifikowane inwestycje w budynkach, w których likwidowany będzie inny rodzaj źródła ogrzewania,
  • wniosek, który nie spełni kryterium formalnego nie będzie podlegał ocenie.

SZERSZE INFORMACJE:

  • Infolinia operatora programu dla mieszkańców: tel. 721-747-447, e-mail: gliwice@niskaemisja.pl
  • Punkt Obsługi Uczestników Projektu w siedzibie Urzędu Miejskiego w Gliwicach, ul. Zwycięstwa 21, parter, hol główny, czynny w poniedziałki w godz. 11.30–15.30 i w czwartki w godz. 8.30–12.30 (z wyjątkiem dni wolnych od pracy)

Czyste Powietrze nad Gliwicami baner

Źródło: UM Gliwice




Smogowy dron nad Mysłowicami

Od 1 stycznia 2022 r. zaczęło obowiązywać kolejne ważne obostrzenie wynikające ze śląskiej uchwały antysmogowej. Tym samym samorządy zyskały nowe możliwości w kontrolowaniu „kopciuchów”. Obecnie używanie kotłów starszych niż 10 lat jest wykroczeniem.

Egzekwowanie przepisów uchwały antysmogowej jest obowiązkiem władz samorządowych.

Ci co nie wymienili kotłów na czas mają się czego obawiać. Strażnicy miejscy będą mogli między innymi:

– nałożyć mandat karny do 500 zł,

– złożyć wniosek do sądu o ukaranie grzywną,

– nakazać natychmiastowego zaprzestania użytkowania kotła.

Gdy do tego dojdzie jeszcze spalanie niewłaściwych paliw czy śmieci kara może być wyższa. Kary mogą uniknąć osoby, które podjęły już kroki zmierzające do wymiany kopciuchów, ale nie z ich winy wystąpiły opóźnienia (np. czekają na podłączenie do sieci gazowej, czekają na kocioł lub złożyli już wniosek).

Aby przepisy były skuteczne muszą być faktycznie egzekwowane. W Mysłowicach zajmuje się tym Straż Miejska. Specjalne drony mogą takie kontrole znacznie usprawnić. Niestety jeszcze nie ma ich na stałym wyposażeniu mysłowickich strażników, ale dzięki aktywistom z Mysłowickiego Alarmu Smogowego takie kontrole niebawem będą wykonywane. Na loty dronem badawczym grupa pozyskała środki finansowe z programu grantowego „Nasze powietrze” finansowanego przez Clean Air Fund. Pieniędzy nie wystarczy aby zrobić kontrole we wszystkich dzielnicach, dlatego niebawem na profilu facebookowym Mysłowickiego Alarmu Smogowego ogłoszony zostanie konkurs, w którym to sami mieszkańcy będą decydować gdzie powinien polecieć smogowy dron. Pomiary przeprowadzi specjalistyczna firma z udziałem patrolu Straży Miejskiej, która będzie na bieżąco kontrolować wskazane nieruchomości.

Kontrola za pomocą dronów jest bardzo wydajna. W jeden wieczór można skontrolować nawet 500 nieruchomości i prawie bezbłędnie wytypować te, w których palą śmieci. W pomiarach jednocześnie biorą udział dwa drony. Pierwszy wyposażony w specjalne kamery, w nocy widzi dymiące kominy szczególnie wyraźnie. A to właśnie wieczorami mieszkańcy najczęściej zgłaszają do straży miejskiej uciążliwe zadymienie. W te miejsca podlatuje drugi dron badawczy wyposażony w mobilne laboratorium. Sensory w kilkanaście sekund badają zawarte w dymie zanieczyszczenia. Spalanie niedozwolonych substancji takich jak meble, plastiki itp. powoduje emisję charakterystycznych związków chemicznych. Podobnie dym z niskosprawnego kotła zawiera dziesiątki razy więcej zanieczyszczeń. Operator może praktycznie bezbłędnie wytypować nieruchomości do kontroli. Następnie patrol straży miejskiej przeprowadza kontrolę pod wskazanym adresem, aby potwierdzić podejrzenie i wystawić mandat.

Jeśli akcja się sprawdzi planowane jest powtórzenie jej w przyszłości. Środki finansowe na ten cel mogą przeznaczyć także rady dzielnic. Koszt jednej 3 godzinnej sesji pomiarowej to ok. 3000 zł. Jedna z mysłowickich rad dzielnic już podjęła taką decyzję. Rady Dzielnic w swoich celach statutowych mają wpisane działania zmierzające poprawie jakości powietrza, dlatego mieszkańcy powinni zgłaszać takie propozycje działań.

Strategii odejścia od węgla nie da się już zatrzymać. Polityka Energetyczna Polski którą przyjął rząd zakłada palenie węglem do 2030 r. Z kolei marszałek województwa prognozuje, że w maksymalnie w 2029 roku skończy się ogrzewanie węglem. Mieszkańcy Mysłowic już o tym wiedzą, gdyż w przeciągu ostatnich 2 lat tylko z miejską dotacją wymienili ok. 900 kopciuchów. W wielu miejscach poprawa jakości powietrza jest już odczuwalna. Wreszcie zaczyna być widać, że ekstremalnie kopcących domów jest mniej. Jednak prawdziwy przełom nastąpi dopiero od 1 stycznia 2023r. kiedy praktycznie nie będzie można użytkować żadnych urządzeń grzewczych, które potencjalnie mogą powodować intensywne zadymienie. Zakaz obejmie bowiem piece kaflowe, kuchnie, kominki, piecyki typu koza i kolejną grupę kotłów.

Zrealizowano ze środków Clean Air Fund

Jerzy Bryk

Mysłowicki Alarm Smogowy

Źródło: UM Mysłowice




Zielone kontrole – co nowego po 1 stycznia 2022 r.?

Z początkiem roku zaczął obowiązywać zapis uchwały antysmogowej dla województwa śląskiego, zakazujący używania kotłów grzewczych starszych niż 10 lat lub nieposiadających tabliczki znamionowej. Podczas prowadzonych na terenie Bierunia „zielonych kontroli” Strażnicy Miejscy wraz z urzędnikami z Wydziału Ochrony Środowiska sprawdzają czy zapis ten jest przestrzegany.

Czym są „zielone kontrole”? Co sprawdzą osoby kontrolujące? Z jakimi skutkami można się liczyć, gdy zostaną stwierdzone nieprawidłowości? Na te pytania odpowiada Krzysztof Waligóra, Komendant Straży Miejskiej w Bieruniu:

Z czego wynikają kontrole prowadzone przez Straż Miejską i Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami?
Kontrole prowadzimy regularnie już od 2020 r. Wcześniej także je prowadziliśmy, w przypadkach zgłoszeń ze strony mieszkańców. Prowadzone są one na podstawie art. 379 Prawa ochrony środowiska, który zakłada, że burmistrz lub prezydent miasta sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów. Każdy z pracowników dokonujących kontroli ma stosowne upoważnienie wystawione przez Burmistrza Miasta Bierunia, zezwalające na dokonywanie takich kontroli. Na żądanie osoby kontrolowanej, mamy obowiązek upoważnienie takie okazać.

Czy mieszkaniec ma prawo nie wpuścić osób dokonujących kontroli?
Zdecydowanie odradzam takie postępowanie. Osoba, która udaremnia lub utrudnia kontrolę w zakresie ochrony środowiska, popełnia, w myśl art. 225§1 kodeksu karnego przestępstwo. W przypadkach takich zobowiązani jesteśmy do wezwania na miejsce policji. Warto podkreślić, że ewentualne nieprawidłowości, które chcielibyśmy ukryć udaremniając kontrolę, stanowią wykroczenie. Są więc czynem zdecydowanie mniej poważnym w skutkach, niż ewentualne przestępstwo, za jakie możemy odpowiadać.

Jakie uprawnienia mają osoby dokonujące kontroli?
Osoby wykonujące kontrolę z zakresu ochrony środowiska mają prawo do:

  • wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 na pozostały teren;
  • przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych;
  • żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
  • żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.

Na co zwracają uwagę osoby dokonujące kontroli?
Zwracamy uwagę przede wszystkim na to, jakie źródło ciepła wykorzystywane jest na terenie nieruchomości, co jest w tym piecu spalane, czy na terenie nieruchomości prawidłowo zagospodarowuje się wytworzone odpady i czy są one segregowane.

Co zmieniło się w tych kontrolach po 1 stycznia 2022 r.?
Początek tego roku jest datą bardzo ważną. Od tego czasu w ramach kontroli sprawdzamy, czy mieszkańcy przestrzegają zapisów tzw. uchwały antysmogowej województwa śląskiego. Zgodnie z zapisami tego dokumentu nie wolno już używać instalacji eksploatowanych powyżej 10 lat od daty ich produkcji lub nieposiadających tabliczki znamionowej. Pamiętajmy jednak, że wiek pieca liczymy od momentu wejścia w życie uchwały antysmogowej, czyli od 2017. W praktyce nie można zatem używać pieców wyprodukowanych w 2006 i starszych oraz oczywiście tych bez tabliczki znamionowej. Terminy te są narzucone przez Sejmik Województwa Śląskiego i obowiązują na terenie całego województwa, nie tylko na terenie naszej gminy.

Co jeśli mój piec nie ma tabliczki znamionowej?
Każdy piec powinien taką tabliczkę posiadać. Jeśli jest ona nieczytelna, zatarta itp. można zwrócić się do producenta pieca z prośbą o wysłanie duplikatu tabliczki. Zdecydowanie odradzamy jakąkolwiek ingerencję w treść tabliczki, jej samowolne zmienianie czy podrabianie. Czyny takie również należy interpretować w kategorii przestępstwa.

Czy w przypadku ujawnionych nieprawidłowości grozi mi mandat?
Tak jak wspomniałem wcześniej, zdecydowana większość ujawnionych podczas kontroli nieprawidłowości traktowana jest jako wykroczenie. Każda taka sytuacja zakończyć się może pouczeniem, mandatem karnym lub skierowaniem wniosku o ukaranie do sądu. Podczas naszych kontroli stawiamy jednak głównie na edukację. W przypadku ujawnionych nieprawidłowości osoba kontrolowana ma wyznaczony czas na ich usunięcie. Są jednak pewne sytuacje, w których trudno zakończyć kontrolę na pouczeniu. Jeśli ujawnimy np. spalanie odpadów w piecu, używanie niewłaściwego paliwa lub używanie niezgodnego z uchwałą antysmogową pieca to sprawca takiego wykroczenia musi liczyć się z nałożeniem mandatu. Czynności takie są po prostu uciążliwe dla innych, a wszystkim nam chyba zależy na tym, aby oddychać czystym powietrzem.

Kontrole pieców

Kontrolujący sprawdzą m.in. jaki rodzaj paliwa jest używany.

Przypomnijmy raz jeszcze czym nie wolno palić w piecu. 
Uchwała antysmogowa, oprócz obowiązków wynikających z użytkowania właściwego źródła ciepła, zabroniła także używania pewnego rodzaju paliwa. Zabronione jest spalanie w piecu:

  • węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla,
  • mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem,
  • paliwa, w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15%,
  • biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20%.

Od 2017 r. paliwa takie nie powinny być w ogóle sprzedawane, a przedsiębiorcy, którzy nadal by to robili, narażają się na ogromne kary. Pamiętajmy także, że osoba sprzedająca nam węgiel lub inne paliwo ma obowiązek przekazać nam certyfikat jakości paliwa. Zawsze żądajmy takiego dokumentu. Jest on przydatny np. podczas dokonywanych przez nas kontroli.

Czy osoby, które teraz, po 1 stycznia 2022 r. wciąż używają niewłaściwego pieca, w każdym przypadku muszą liczyć się z mandatem?
Nie. W wyjątkowych przypadkach osoba taka może zostać tylko pouczona. Są to jednak przypadki wynikające z zewnętrznych przesłanek, a nie czyjegoś zaniechania. Obowiązek wymiany pieca wprowadzony został już w 2017 r. i w tym czasie informacje o tym obowiązku były szeroko rozpowszechniane. Osoba, która nie poczyniła żadnych działań w tym zakresie, musi liczyć się z mandatem. I pierwsze mandaty zostały już wypisane. Podkreślić należy także, że nałożenie mandatu nie kończy sprawy. Sprawę traktujemy jako zakończoną dopiero wtedy, gdy piec zostanie wymieniony na zgodny z zapisami uchwały antysmogowej. Osoby, u których ujawniono nieprawidłowości w tym zakresie, muszą liczyć się z ponownymi kontrolami. Oczywiście, jak w przypadku każdego nałożenia mandatu, osoba może odmówić jego przyjęcia. Pamiętać jednak należy, że sprawa trafia wtedy obligatoryjnie do sądu.

Wspomniałem jednak, że są przypadki, w których stosujemy tylko pouczenia. Takie sytuacje w styczniu też już się zdarzyły. Trzymamy się tutaj rekomendacji wskazanych przez Śląski Związek Gmin i Powiatów, który wskazał, że przypadkami takimi są  następujące sytuacje:
– osoba jest zapisana w programach wymiany pieców oferowanych przez samorządy, ale z uwagi na kolejki na rynku usług w tym zakresie termin wymiany się przeciąga.
– osoba poczyniła konkretne działania w zakresie wymiany pieca (już go kupiła, podpisała umowę z wykonawcą, podpisała umowę o podłączenie do istniejącej infrastruktury), ale z uwagi na sytuację od niej niezależne, nie został zachowany wskazany w uchwale termin.

Podkreślić jednak należy, że działania takie musiały zostać podjęte przed 2022 r. i właściciel pieca potrafi je udokumentować. Oczywiście i w tym przypadku mieszkaniec otrzymuje czas na wymianę pieca, po którym przeprowadzona zostanie ponowna kontrola.

Osobną grupę osób stanowią osoby ubogie i energetycznie ubogie. Karanie mandatami tych osób na pewno nie przybliży nas do wymiany przez nich pieca na ekologiczny. Oczywiście nie oznacza to, że taka osoba w ogóle nie będzie musiała wymieniać pieca. Udzielamy jej jednak informacji o możliwości zwrócenia się do MOPS-u czy do Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami w celu uzyskania dofinansowania. Pamiętać należy, że tzw. dodatek osłonowy jest zwiększony w przypadku osób, które swój dom ogrzewają węglem. Przeprowadzona w wyznaczonym czasie ponowna kontrola pokaże nam, jakie działania ta osoba podjęła.

WAŻNE!
Zmiany w programie CZYSTE POWIETRZE.
Wyższy poziom dofinansowania dla beneficjentów z najniższym mie
sięcznym dochodem na członka rodziny.

Przypominamy, że w Urzędzie Miejskim w Bieruniu działa punkt terenowy programu CZYSTE POWIETRZE, w którym urzędnicy pomogą w złożeniu wniosku i odpowiedzą na wszystkie pytania. Na spotkanie można umówić się telefonicznie:

  • (32) 708 09 85
  • (32) 708 09 86

Źródło: UM Bieruń




Zobaczmy, czym oddychamy. W Pyskowicach pojawiły się „mobilne płuca”

Mieszkańcy Pyskowic mogą już nie tylko poczuć, ale i zobaczyć jakim powietrzem oddychają. 24 stycznia na rynku stanęły mobilne płuca – instalacja monitorująca stan zanieczyszczeń. Wydarzeniu towarzyszyła konferencja prasowa z udziałem burmistrza Pyskowic Adama Wójcika, Wojciecha Szczypki z Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) oraz Jarosława Czai, prezesa fundacji Better Future.

Akcja jest elementem kampanii „Zobacz czym oddychasz” firmowanej przez PAS. Jej celem jest zwiększenie świadomości na temat zanieczyszczeń powietrza, ich wpływu na zdrowie, a poprzez to – zachęcenie do wymiany przestarzałych źródeł ciepła. W ramach w czterdziestu polskich miastach pojawi się mobilna instalacja w formie oddychających płuc.

– Kluczowe jest tempo, w jakim płuca nabierają szarego, a zdarza się, że z biegiem czasu czarnego, koloru . Oczywiście będzie to wynik przybliżony, uzyskany na podstawie dwóch tygodni, ale dający przybliżony obraz jakości powietrza w mieście – podkreśla Wojciech Szczypka, przedstawiciel PAS. – Warto również podkreślić, dlaczego pyły zawieszono są tak bardzo szkodliwe. Otóż transportują one ze sobą inne trujące cząsteczki. Poza tym są „ciężkie” i przez długi czas pozostają w atmosferze. Powietrze naprawdę może zabijać, o czym mówią badania medyczne i dane Głównego Urzędu Statystycznego związane z tzw. incydentami smogowymi.

Akcja Polskiego Alarmu Smogowego korzysta ze wsparcia fundacji Better Future. – Fundacja została pomyślana jako platformą pozwalającą na działania wykraczające poza sferę biznesu, na rzecz dobra naszych wszystkich i przyszłych pokoleń. Inicjatywa PAS jest pierwszą kampanią, którą wspieramy. Spodobała się nam jej konkretność, „namacalność”. Bardzo oddziałuje na świadomość. Tego typu działania w długofalowej perspektywie powinny się przełożyć na poprawę jakości powietrza – mówi Jarosław Czaja, prezes fundacji.

A jak wygląda czystość powietrza w Pyskowicach? Przeciętnie wypada „dostatecznie”, a na tle sąsiadów nawet dobrze. – W ostatnich latach zintensyfikowaliśmy działania na rzecz poprawy jakości powietrza i walki ze smogiem. W okresie 2020 – 2021 gmina, korzystając z pomocy finansowej, wydała ponad 2 mln zł na modernizację i rozbudowę systemu ciepłowniczego, właśnie rozstrzygnięto przetarg na kolejny etap tego zadania. Docelowo zmierzamy do przyłączenia do sieci całej części północnej. Drugim torem idą dopłaty do wymiany przestarzałych kotłów na nowoczesne źródła ogrzewania w tych rejonach, w których problematyczne jest doprowadzenie ogrzewania systemowego. Na przestrzeni ostatnich lat w ten sposób udało się zlikwidować ok. 100 pieców – zwraca uwagę Adam Wójcik, burmistrz Pyskowic.

Dwumetrowy model ludzkich płuc rozpoczął pracę w naszym mieście 24 stycznia i będzie „oddychał” przez dwa tygodnie. Zanieczyszczenia osiądą na białym materiale, który pełni rolę filtra. W ten sposób instalacja zmieniać będzie kolor zależnie od jakości powietrza, pokazując stan ludzkich płuc w kontakcie ze smogiem. Faktyczne, aktualne, stężenie pyłów zawieszonych pokazuje czujnik umieszczony na instalacji.

Źródło: UM Pyskowice




Katowice walczą o czyste powietrze

Miasto Katowice prowadzi szereg działań mających na celu poprawę jakości powietrza: dofinansowanie wymiany systemu ogrzewania nawet do 10 tys. zł, kampania edukacyjna #nietruj, wsparcie dla osób gorzej sytuowanych, stawianie na transport zrównoważony to tylko kilka przykładów. Działania miasta przynoszą efekty. Z roku na rok jakość powietrza się poprawia i choć wiele trzeba jeszcze zrobić, miasto może pochwalić się dobrymi statystykami.

– Katowice w ostatnich latach zintensyfikowały działania na rzecz walki o czyste powietrze. W latach 2015-2021 dzięki miejskiemu programowi dofinansowano wymianę 6 273 źródeł ciepła kosztem ponad 53,5 mln zł. Dotacje mogą otrzymać osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, osoby prawne i przedsiębiorcy. Wsparcie miasta sięga nawet do 10 tys. zł. Ze smogiem walczymy na wielu frontach. Poza wymianą kotłów realizujemy projekty termomodernizacji, Straż Miejska wykonuje kontrole, inwestujemy także setki milionów złotych w komunikację publiczną. Powietrze z roku na rok jest coraz lepsze, ale do ideału wciąż daleko – mówi Marcin Krupa prezydent Katowic.

Wymiana źródeł ciepła

Choć chcielibyśmy działać szybciej i podobnie jak w latach 2015-2019 – realizować wiele kontroli smogowych, musi czasem zmierzyć się z sytuacją, w której straż miejska decyzją wojewodów w całym kraju jest w dyspozycji Policji, a sytuacja epidemiologiczna, czy też ekonomiczna wpływa na decyzje mieszkańców m. in. na te związane ze zmianą systemu ogrzewania. W minionym roku straż miejska przeprowadziła łącznie 470 kontroli palenisk i urządzeń grzewczych z czego ponad 20 osób zostało ukaranych mandatem (dwie za spalanie odpadów). Jednocześnie nie stwierdzono wykroczeń związanych z spalaniem paliw zabronionych w tym wilgotnego drewna. W Katowicach wprowadzono zmiany w polityce wsparcia osób gorzej sytuowanych w związku ze wzrostem kosztów ogrzewania, co może mieć wpływ na to czym palą mieszkańcy. – W systemie pomocy społecznej, której podopieczni w zdecydowanej większości korzystają z pieców węglowych wprowadzono możliwość uzyskania jednorazowej dopłaty w wysokości 900 zł. Należy podkreślić, że środki te muszą być wydatkowane na węgiel dobrej jakości, co również wpływa na jakość powietrza. Istnieje również możliwość skorzystania z zasiłku na pokrycie kosztów ogrzewania elektrycznego lub gazowego w wysokości do 1 200 zł. Z tej formy pomocy w 2020 skorzystały roku 44 rodziny, a w 2021 r. tych rodzin było już ponad 70 – mówi Małgorzata Moryń – Trzęsimiech, naczelnik wydziału polityki społecznej.

Mimo, że Katowice nie maja limitu na środki przeznaczone na dofinansowanie wymiany źródeł ciepła to szacuje się, że jest  jeszcze ok. 15 tys. systemów grzewczych kwalifikujących się do wymiany. Katowice na bieżąco wprowadzają zmiany, które pozwalają mieszkańcom jeszcze szerzej korzystać ze wsparcia miasta w zakresie wymiany źródeł ciepła na te bardziej ekologiczne. Od 2021 r. zaprzestano udzielania dotacji do zakupu kotłów węglowych, w zamian skracając okres karencji dla wymiany kotłów węglowych zakupionych wcześniej w systemie dotacji z 10 do 5 lat oraz podniesiono do 10 tys. maksymalną wysokość dofinansowania dla kotłów na pellet oraz pomp ciepła przeznaczonych na cele grzewcze. W ramach dodatkowych działań stworzono możliwość udzielania cesji kwoty dotacji celowej na zmianę systemu ogrzewania. Przy tym rozwiązaniu dotacja celowa może być wypłacona do wysokości dotacji bezpośrednio na konto Wykonawcy dokonującego wymiany systemu ogrzewania i /lub montażu odnawialnego źródła energii.  – W naszym mieście każda osoba, która złoży wniosek o wymianę kopciucha i spełni wymogi, otrzyma dotację na zmianę ogrzewania. Dotacje mogą otrzymać osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, osoby prawne i przedsiębiorcy. Wsparcie miasta w Katowicach jest jednym z największych w Polsce! W roku 2021 wymieniliśmy 1407 systemów ogrzewania na ekologiczne w lokalach i budynkach – mówi Daniel Wolny, kierownik biura zarządzania energią.

W przypadku zasobu komunalnego KZGM intensyfikuje swoje działania i planuje przeprowadzić zmianę sposobu ogrzewania w lokalach mieszkalnych znajdujących się w zasobach miasta Katowice. Do 2023 roku planuje się modernizację 47 budynków na kwotę prawie 99 mln zł. Część robót została już rozpoczęta.

Działania miasta przynoszą efekty. Z roku na rok jakość powietrza się poprawia i choć wiele trzeba jeszcze zrobić, miasto może pochwalić się dobrymi statystykami. Dane „Systemu monitoringu jakości powietrza” Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska pokazują, że 2020 rok charakteryzował się najlepszą jakością powietrza w historii pomiarów. Dla wskaźnika PM10 (parametr określający ilość zawieszonych w metrze sześciennym powietrza cząsteczek o średnicy nieprzekraczającej 10 mikrometrów) średnia miesięczna w ubiegłym roku wyniosła 31 (w 2020 – 29), czyli był to drugi najlepszy wynik w historii. Dla porównania w 2018 r. było to 40, a w 2017 r. – 41, natomiast w 2010 r. średnioroczny wskaźnik PM10 wyniósł aż 52. Porównując rok 2020 i 2019 ilość pyłu zawieszonego PM10 spadła o 12%, a na przestrzeni 10 lat jest to spadek aż o 44%.

Inne działania Katowic: smogobus, Miejskie Centrum Energii, transport zrównoważony

Ostatni kwartał 2021 r. to czas trwania kampanii edukacyjnej „#nieTruj”, która stanowiła kontynuację akcji z roku 2020. Kampania ma na celu podniesienie świadomości mieszkańców Katowic na temat zanieczyszczenia powietrza, przyczyn jego powstawania, wpływu na komfort życia, zagrożeń płynących z niskiej emisji oraz możliwości przeciwdziałania temu zjawisku. W ramach akcji na ulice miasta po raz kolejny ruszył Smogobus – mobilny punkt informacyjny, w którym można było zapoznać się z tzw. „uchwałą antysmogową”, systemem dotacji Miasta Katowice, programami „Czyste Powietrze” i „Mój Prąd”, ofertą WFOŚiGW w Katowicach, a przede wszystkim złożyć wniosek o dotację na wymianę źródła ciepła.

W ramach ostatniej edycji kampanii „#nieTruj” Smogobus odwiedził 30 miejsc na mapie miasta. Z jego usług skorzystało ponad 500 mieszkańców Katowic, którzy otrzymali porady m.in. dotyczące możliwości wymiany źródła ogrzewania na bardziej ekologiczne. W ponad 100 przypadkach zwieńczeniem konsultacji w Smogobusie było złożenie w nim wniosków o dofinansowanie wymiany starych „kopciuchów” na nowe, ekologiczne formy ogrzewania. Zdecydowanie najwięcej chętnych do skorzystania z porad w Smogobusie było w dzielnicach południowych – Murckach, Giszowcu, Podlesiu, Piotrowicach, Panewnikach, Ochojcu oraz Kostuchnie. Dużym zainteresowaniem Smogobus cieszył się także w Śródmieściu.

Przypomnijmy, że od września 2018 roku w Katowicach działa także Miejskie Centrum Energii. W pierwszym roku funkcjonowania centrum udzieliło niespełna 2 tys. porad, rok później prawie 3,5 tys., a w roku ubiegłym było to już ponad 5,6 tys. Celem MCE jest wspieranie mieszkańców oraz małych i średnich przedsiębiorców w zakresie usług doradczych związanych ze wzrostem efektywności energetycznej, ochroną powietrza i klimatu oraz wsparcie przy szukaniu informacji dotyczących możliwych finansowania tego typu przedsięwzięć.

Istotnymi elementami mającymi poprawić jakość powietrza w centrum Katowic jest ukończenie budowy 4 centrów przesiadkowych o wartości ponad 260 mln zł, przebudowy DK 81 w Piotrowicach i kontynuowanie prac na odcinku w Giszowcu o łącznej wartości ponad 250 mln zł. Wszystkie te działania ograniczające ruch samochodowy w centrum miasta, oraz usprawniające tranzyt mają na celu ograniczenie emisji CO2 przez pojazdy spalinowe. Miasto podpisało umowę na zaprojektowanie i wdrożenie ITS, a więc systemu zarządzania transportem, który powinien być gotowy w 2023 roku. Dodatkowo, na liniach kursujących po Katowicach, pojawiają się nowe autobusy spełniające najbardziej rygorystyczne normy emisji spalin oraz autobusy o napędzie elektrycznym. Zmienia się polityka parkingową, a także rozwijana jest infrastruktura rowerowa.

Źródło: UM Katowice




Uchwała antysmogowa. W śląskim nie można palić w starych kotłach

Do końca 2021 roku mieszkańcy województwa śląskiego mieli czas na wymianę starych kotłów na węgiel, drewno lub pellet, mających 14 i więcej lat.  W nowym roku każdy, kto nie dopełnił tego obowiązku musi liczyć się z karą finansową. To nie koniec zmian. W kolejnych latach czeka nas stopniowa wymiana kotłów młodszych generacji.

 

  • Za niewypełnienie obowiązku wymiany grozi mandat od 20 do 500 zł lub kara grzywny do 5 tys. zł.
  • Do końca 2023 roku należy wymienić młodsze kotły produkowane w latach od 2007 do 2013.
  • Koniec 2025 roku to termin wymiany kotłów wyprodukowanych w latach 2013 -2017.
  • Do końca 2027 należy wymienić kotły klasy 3 i 4.
  • Od 2030 roku, zgodnie z Polityką Energetyczną Państwa w miastach nie można będzie używać węgla do ogrzewania budynków.
  • Właściciele domów użytkowanych przed 1 lipca 2021 r., mają czas do końca czerwca 2022 roku na zgłoszenie źródła ciepła w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
  • Udostępnienie danych z Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków pokaże nam m.in., ile źródeł ogrzewania w domach wymaga jeszcze wymiany, by ograniczyć niską emisję w naszych miastach i gminach.

Czego dotyczy zakaz palenia?

Zakaz dotyczy całego województwa śląskiego i obejmuje wszystkie urządzenia do 1 MW, niezależnie czy kocioł ogrzewa dom mieszkalny, czy firmę, albo budynek użyteczności publicznej. Co znaczy „stary kocioł”? Zlikwidowane miały być wszystkie urządzenia, które:

  • w roku 2021 miały 14 lub więcej lat;
  • nie posiadały tabliczki znamionowej (nie da się określić daty ich produkcji – prawdopodobnie wyrób rzemieślniczy bez spełniania jakichkolwiek norm emisyjnych, w tym piece kaflowe).

Jednak nie oznacza to końca wymiany kotłów pozaklasowych, jak również klasy 3 i 4. Była to pierwsza data graniczna wymiany zgodnie z zapisami uchwały antysmogowej dla województwa śląskiego[1].

W przypadku montażu urządzeń grzewczych na paliwa stałe w nowym domu lub w przypadku modernizacji już istniejących, obowiązuje wymóg montażu kotła klasy piątej lub ECODESIGN.

Pamiętajmy jednak, że od roku 2030 zgodnie z Polityką Energetyczną Państwa, która jest dokumentem strategicznym[2],  w miastach w Polsce nie będzie można stosować węgla do ogrzewania domów. To już indywidualna decyzja, czy warto zainwestować w kocioł węglowy na zaledwie 8 lat. Zresztą większość środków pomocowych (np. program Czyste Powietrze) nie dofinansowuje już wymiany ogrzewania na węglowe.

Do końca 2023 roku czas na wymianę kolejnej grupy kotłów

Kolejną datą graniczną, do której zaczęliśmy odliczać czas będzie koniec roku 2023, do którego to powinny zostać wymienione kotły w przedziale wiekowym od 10 do 5 lat od daty ich produkcji (według stanu na dzień 1.09.2017 r., kotły produkowane od 2013 r do 31.08.2017 r.)

Nieprzestrzeganie przepisów uchwały antysmogowej, tzn. spalanie niedozwolonego paliwa lub użytkowanie starego kotła albo pieca kaflowego podlega zgłoszeniu na numer  986 Straży Miejskiej lub do urzędu gminy.

Do końca czerwca 2022 r. trzeba wpisać sposób ogrzewania swojego domu do ewidencji

Równocześnie należy pamiętać, że rok 2021 był także przełomowy w innej kwestii, a mianowicie powstało narzędzie umożliwiające spis źródeł ciepła w budynkach – CEEB (Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków). Jest to elektroniczna baza do gromadzenia i udostępniania informacji o budynkach i lokalach w zakresie źródeł ciepła, źródeł spalania paliw w budynkach lub lokalach o nominalnej mocy nie przekraczającej 1 MW.

To również miejsce, gdzie są dostępne informacje na temat wszystkich programów finansowania wymiany pieców. To system stanowiący swoiste centrum wiedzy dla wszystkich zainteresowanych wymianą ogrzewania.  Ma w znaczący sposób ułatwić pozyskanie informacji, które są niezbędne np. przy ubieganiu się o dofinansowanie na wymianę starego kotła.

Utworzenie CEEB ma swoje umocowanie w nowelizacji ustawy z dnia 2 listopada 2008 roku
o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków[1]. Zgodnie z jej zapisami wszyscy właściciele lub zarządcy nieruchomości budynkowych oraz lokalowych, będą mieli obowiązek złożenia stosownych deklaracji o użytkowanym źródle ciepła lub spalania paliw.

Z dniem 1 lipca 2021 roku wszedł obowiązek złożenia deklaracji do CEEB. Każdy właściciel oraz zarządca budynku musi złożyć deklarację z informacją o zainstalowanym źródle ciepła i spalania paliw do 1MW (dotyczy łącznej mocy źródeł ciepła i spalania paliw w budynku).

Deklaracje należy składać do właściwego miejscowo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, za pośrednictwem internetowego formularza (przez stronę www.zone.gunb.gov.pl) lub odpowiadającej mu wersji papierowej (w urzędzie miasta/gminy zgodnie z lokalizacją budynku lub wysyłając pocztą).

Obowiązujące terminy na złożenie deklaracji to:

– 14 dni od dnia pierwszego uruchomienia instalacji/źródła ciepła lub spalania (zawiadomienie o zakończeniu budowy lub decyzja o pozwoleniu na użytkowanie budynku)

– 12 miesięcy od dnia ogłoszenia komunikatu w przypadku właścicieli lub zarządców budynków lub lokali, którzy eksploatowali przed dniem wejścia w życie przepisów źródła ciepła lub źródła spalania paliw.

Należy pamiętać, że za niezłożenie deklaracji w terminie przewidziane są sankcje prawne. Przepisy wprowadzające obowiązek złożenia deklaracji zostały wzmocnione odpowiednimi przepisami, uwzględniającymi jednocześnie instytucję czynnego żalu. W art. 27h ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków wprowadza się sankcje karne, które mogą być nakładane w przypadku niezłożenia w ustawowym terminie deklaracji. Za jej brak grozi grzywna, która jest wymierzana na zasadach ogólnych kodeksu wykroczeń. Jeżeli jednak zreflektujemy się, że nie dopełniliśmy tego obowiązku, zanim organ wykonawczy (w tym wypadku: wójt, burmistrz lub prezydent miasta) „poweźmie o tym informację”, możemy uniknąć kary, składając stosowną deklarację w ramach czynnego żalu.

Wszelkie informacje na temat Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków można znaleźć na stronie: https://www.gunb.gov.pl/strona/centralna-ewidencja-emisyjnosci-budynkow

 

[1] t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 22 z późn. zm.

[1] Uchwała nr V/36/1/2017 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 7 kwietnia 2017 r.

[2] „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” stanowiąca Załącznik do uchwały nr 22/2021 Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2021 r.

 

Link: Uchwała antysmogowa

 

 

Mat: Urząd Marszałkowski Woj. Śl.