Warsztaty eksperckie, wykłady interaktywne, zajęcia laboratoryjne – uczelnie wyższe z obszaru GZM przygotowały szereg aktywności naukowych, z których może skorzystać w sumie ponad 7 tys. uczniów i uczennic szkół ponadpodstawowych. Działania te realizowane są dzięki dofinansowaniom z Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki, którego jednym z obszarów jest zachęcanie młodych ludzi do podejmowania studiów w GZM.

W ubiegłym roku Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki został rozszerzony o nowy obszar „Studiuj w Metropolii”. Korzystając z niego, do tej pory, uczelnie otrzymały dofinansowanie na realizację 11 różnych aktywności dla uczniów szkół średnich.

– Dzięki „Studiuj w Metropolii” uczniowie szkół średnich mają szansę nie tylko lepiej poznać kierunki i specjalizacje, które oferuje dana uczelnia.  Realizowane aktywności są też dla nich wsparciem w przygotowaniu się do podjęcia jednej z ważniejszych decyzji w swoim życiu, jaką będzie wybór kierunków studiów, a więc wybór swojego zawodu na najbliższą przyszłość, który pozwoli znaleźć ciekawą i dobrą pracę. Oczywiście najbardziej byśmy chcieli, żeby w GZM – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu GZM.

– Tego typu aktywności są szczególnie ważne z uwagi na bardzo szybki rozwój naukowy i technologiczny, który ma przełożenie na dynamiczne zmiany na rynku pracy. Projekty realizowane w ramach „Studiuj w Metropolii” mają praktyczny i warsztatowy charakter. Podczas nich uczniowie mogą dowiedzieć się o dzisiaj prognozowanych wyzwaniach na rynku pracy i w nauce, gdy będą za kilka lat odbierać swoje dyplomy – dodaje.

Trzy projekty  realizowane są na podstawie umów, do których wnioski o dofinansowanie zostały złożone w ubiegłym roku. Wśród nich można wymienić przedsięwzięcie realizowane przez Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach pn. „Greening Ideas – Klimatyczna kampania”, którego celem było poszerzenie kompetencji uczniów szkół ponadpodstawowych w zakresie pracy grupowej, sztucznej inteligencji i znajdowania rzetelnych źródeł informacji. Projekt został oparty na serii warsztatów eksperckich, w ramach których uczniowie samodzielnie przygotowali kampanię informacyjno-promocyjną w mediach społecznościowych.

W lutym br. Metropolia przeprowadziła kolejny nabór do Funduszu Wspierania Nauki, podczas którego wpłynęło 8 wniosków związanych z obszarem „Studiuj w Metropolii”.

Dzięki tym dofinansowaniom realizowane będą kolejne projekty skierowane do uczniów szkół ponadpodstawowych. Przykładowo Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach podejmie w swoich działaniach szereg najistotniejszych problemów związanych z nowoczesną opieką zdrowotną. Dotyczą one m.in. współczesnej farmacji,  biotechnologii medycznej, analityki medycznej czy kosmetologii. Już w czerwcu ruszy projekt „Uniwersytet Wakacyjny „w SUMie jest fajnie”, który przewiduje wykłady otwarte i zajęcia laboratoryjne dla uczniów szkół licealnych. Również w okresie wakacyjnym Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego z Dąbrowy Górniczej realizowała będzie projekt pn.  „Letnia Akademia Ratownictwa”, prezentujący zawody medyczne.

Z kolei Politechnika Śląska w Gliwicach zamierza  zorganizować dla uczniów szkół ponadpodstawowych cykl sześciu interaktywnych wykładów naukowych popularyzujących ofertę kształcenia na wszystkich oferowanych kierunkach studiów, zgodnie z Priorytetowymi Obszarami Badawczymi, tj. Onkologia obliczeniowa i spersonalizowana medycyna, Sztuczna inteligencja i przetwarzanie danych, Materiały przyszłości, Inteligentne miasta, mobilność przyszłości, Automatyzacja procesów i Przemysł 4.0, Ochrona klimatu i środowiska, nowoczesna energetyka.

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach pozyskała dotację na realizację wykładów z zakresu cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa energetycznego oraz warsztaty, na których młodzież nabędzie umiejętności w zakresie samoobrony, zachowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa, udzielania pierwszej pomocy i bezpieczeństwa pracy.

Wszystkie 11 projektów GZM dofinansuje w łącznej kwocie ponad 392 tys. złotych.

Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki to narzędzie finansowe, poprzez które GZM wspiera projekty uczelni ze swojego obszaru, aby zwiększać ich atrakcyjność naukową i edukacyjną. Fundusz oddzielony jest na pięć obszarów: zachęcanie do studiowania w GZM; organizacja zajęć ze światowej klasy naukowcami; wsparcie badań; wsparcie nowatorskich metod kształcenia; konkursy i wydarzenia naukowe.

Działania wspierające naukę prowadzone są w ramach szerszego projektu pn. Metropolia der Wissenschaft.

Wnioski można składać do końca lutego 2023 r. Uczelnie z obszaru Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM) mogą zgłaszać swoje pomysły w pięciu obszarach tematycznych: światowej klasy naukowcy w Metropolii; wsparcie badań; nowatorskie metody kształcenia; konkursy i wydarzenia naukowe; studiuj w Metropolii. Budżet Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki w tym roku wynosi 2 mln zł.

– Fundusz to narzędzie finansowe, poprzez które wspieramy projekty naszych uczelni, aby zwiększać ich atrakcyjność naukową i edukacyjną. Chcemy w ten sposób zachęcać młodych mieszkańców do związania swojej przyszłości zawodowej z naszymi miastami i gminami – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu GZM.

– Dotychczas w ramach funduszu nasze uczelnie zrealizowały 24 projekty na łączną kwotę ponad 1,8 mln zł. Były to aktywności dydaktyczne i badawcze, które poprowadzili przedstawiciele najlepszych uczelni świata. Obecnie jesteśmy na etapie podpisywania umów o dofinansowanie dla 15 kolejnych projektów. Zostały one wybrane do dofinansowania w wyniku naboru przeprowadzonego we wrześniu 2022 roku. Wtedy to po raz pierwszy przyjmowaliśmy wnioski w ramach nowych obszarów tematycznych, a większość z nich została zaplanowana do realizacji w tym roku – dodaje.

Nowe projekty, które będą realizowane w najbliższych miesiącach, dotyczą m.in. organizacji aktywności naukowych, skierowanych do uczniów szkół średnich z Metropolii i które mają zachęcić ich do podejmowania dalszej nauki w tutejszych ośrodkach akademickich. Kolejne projekty dotyczą udziału studentów i kół naukowych w krajowych i międzynarodowych wydarzeniach naukowych, nowatorskich metod kształcenia, a także wspólnych przedsięwzięć badawczych, edukacyjnych i naukowych z przedstawicielami najlepszych ośrodków akademickich na świecie.

Fundusz w nowej odsłonie

Przypomnijmy, że w 2022 r. formuła Funduszu została rozszerzona o kolejne obszary działań. Pierwszy obszar tematyczny dotyczy dofinansowania dla zajęć ze światowej klasy naukowcami. Uczelnie dalej mogą zapraszać do siebie osoby reprezentujące czołowe uniwersytety na świecie albo laureatów znaczących nagród w skali globalnej. W przypadku uczelni artystycznych mogą to być uznani artyści o znaczącym dorobku.

Drugi obszar dotyczy wsparcia badań – zarówno niezbędnych w procesie uzyskania stopnia naukowego doktora, jak i dla doktorów, którzy prowadzą projekty naukowo-badawcze. Poziom dofinansowania z Metropolii wynosi w tym obszarze 90 proc.

Wsparcie nowatorskich metod kształcenia to trzeci z obszarów Funduszu, który polega na aktywnym włączaniu do współpracy partnerów społeczno-gospodarczych. Na takie działania uczelnie będą mogły pozyskać 90 proc. dofinansowania.

W czwartym obszarze dofinansowane zostaną konkursy i wydarzenia naukowe. Chodzi o różnego rodzaju wydarzenia oparte o współzawodnictwo naukowe, które będą realizowane na obszarze GZM, przy zaangażowaniu studentów i kół naukowych. Metropolia dofinansuje 90 proc. kosztów kwalifikowalnych.

Piąty obszar zatytułowano „Studiuj w Metropolii” i skierowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów pierwszego roku. Chodzi o organizację inicjatyw naukowych, mających zachęcić do studiowania w GZM, a także realizowania indywidualnych programów kształcenia dla szczególnie uzdolnionych studentów. Poziom dofinansowania wynosi 90 proc.

Cztery nabory w roku

Trwający obecnie lutowy nabór wniosków o dofinansowanie jest pierwszym z zaplanowanych w 2023 roku. Kolejne terminy to kwiecień, czerwiec oraz wrzesień br. Nabory te będą ogłaszane w zależności od dostępnych środków finansowych.

Zgodnie z regulaminem Funduszu, każda dotacja musi zostać wydana i rozliczona w ciągu jednego roku kalendarzowego, zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie. Ewentualne oszczędności wracają do łącznej puli dostępnych w ramach Funduszu środków. Budżet programu na lata 2023-2024 wynosi około 3.8 mln złotych.

Link do ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej

Do końca listopada można składać prace licencjackie, inżynierskie oraz magisterskie- poruszające tematykę rozwoju Metropolii. Najlepsze z nich zostaną nagrodzone w konkursie organizowanym przez Metropolię GZM.

Tematy zgłaszanych prac mogą dotyczyć obszarów funkcjonowania Metropolii. Należą do nich transport i mobilność, rozwój społeczny i gospodarczy, infrastruktura i środowisko, promocja oraz strategia i planowanie przestrzenne.

Prace mogą się koncentrować zarówno na analizie problemów, wskazaniu sposobów ich rozwiązania oraz przygotowaniu konkretnych projektów i rozwiązań do realizacji.

Autorzy zwycięskich prac otrzymają nagrody Przewodniczącego Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wartość nagród finansowych wynosi kolejno: w kategorii prac licencjackich – 4 tys. zł (czyli 2 tys. zł dla każdej pracy); prac inżynierskich – 4 tys. zł (2 tys. zł dla każdej pracy); prac magisterskich – 7 tys. zł (3,5 tys. zł dla każdej pracy).

Do drugiej edycji konkursu Metropolia zaprasza autorów obronionych w tym roku prac dyplomowych. Zgłoszenia będą przyjmowane do 30 listopada br.

Konkurs na najlepsze prace licencjackie, inżynierskie oraz magisterskie jest realizowany w ramach projektu „Metropolia Nauki”. Jest to pakiet narzędzi – finansowych i organizacyjnych, wspierających uczelnie w podnoszeniu swojej oferty edukacyjnej, a przez to wzmacniających rolę GZM jako ośrodka akademickiego i badawczo-rozwojowego. Metropolia chce w ten sposób zachęcać młodych mieszkańców, jak również ich rówieśników z innych części kraju, do związania swojej przyszłości zawodowej z jej miastami i gminami. Głównym narzędziem finansowym jest działający od 2019 roku Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki. To pięć obszarów tematycznych, w ramach których uczelnie mogą m.in. zapraszać naukowców z najlepszych ośrodków akademickich świata, wspierać doktorantów, rozwijać nowatorskie metody kształcenia, organizować i brać udział w wydarzeniach naukowych oraz tworzyć programy zachęcające do studiowania na obszarze Metropolii.

Przydatne linki:

Regulamin konkursu

Metropolia nagrodziła autorów najlepszych prac dyplomowych

Rozmowa z dr. Rafałem Cekierą, adiunktem w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego, specjalizującym się w socjologii migracji, religii i kultury. Autorem badań „Sytuacja obcokrajowców w województwie śląskim- między pandemią a wojną w Ukrainie”.

Jak kształtuje się migracja w województwie śląskim i w Metropolii?

Przede wszystkim warto uświadomić sobie jej skalę. Nie mam na myśli wyłącznie tego, co się wydarzyło w konsekwencji wojny w Ukrainie, ale również procesy wcześniejsze. Ostatnie kilka lat to okres intensywnego wzrostu liczby osób przybywających do Polski, w tym również do naszego województwa, w poszukiwaniu pracy.

Jaka jest specyfika migracji w naszym województwie w świetle Pana badań?

Gdy pytaliśmy o motywację wyboru woj. śląskiego jako miejsca pracy przez imigrantów, ujawniła się interesująca zależność. Im cudzoziemiec przebywa u nas dłużej, tym częściej wskazuje, że o wyborze zadecydował przypadek. Z kolei osoby, które mieszkają tu krócej, częściej wskazywały, że na decyzję przyjazdu miały wpływ rekomendacje znajomych, którzy tutaj już wcześniej przebywali. To pokazuje, że tworzy się łańcuch migracyjny.

Jesteśmy tylko przystankiem w dalszej podróży czy miejscem, z którym chce się związać swoją przyszłość na dłużej?

Ponad 40% badanych chce zostać w województwie na stałe. To jest całkiem spory odsetek. Oczywiście, jak to w przypadku migracji bywa, jest też grupa osób, która mówi „zobaczymy”. Możemy założyć, że i z tej grupy część pozostanie na dłużej. Nieco inaczej kształtują się postawy zagranicznych studentów. W ubiegłym roku akademickim na terenie woj. śląskiego studiowało ponad 5500 cudzoziemców. Stanowią oni niezwykle cenny zasób dla województwa. Są to osoby przedsiębiorcze, znające realia życia u nas, zwykle dobrze zintegrowane. Badania pokazały, że chociaż do kraju pochodzenia chce wrócić po studiach zaledwie 13% studentów, to planuje tutaj pozostać co czwarty z nich. Jeśli chodzi o uchodźców z Ukrainy, trudno odpowiedzialnie snuć prognozy, dotyczące ich przyszłości. Wiele zależy od rozwoju sytuacji w Ukrainie. Możemy jednak przypuszczać, że część z nich będzie chciała w Polsce pozostać. Przede wszystkim te osoby, które już wychodzą powoli z poczucia tymczasowości i np. podejmują pracę.

Jakie atuty, cenne dla cudzoziemców, posiada nasze województwo?

Co piąty ankietowany pracownik twierdził, że u nas łatwo znaleźć zatrudnienie. Ponad 80% respondentów uznawało, że województwo posiada dobrą infrastrukturę transportowo-komunikacyjną. To ważne, zwłaszcza dla migrantów „wahadłowych”, którzy dzielą swój czas na pobyt w kraju pochodzenia i emigracji. Większość respondentów twierdziła także, że koszty utrzymania w województwie są niższe niż w innych częściach kraju. Do walorów regionu zaliczano także wielość organizowanych imprez kulturalnych czy turystyczną atrakcyjność. Co ważne i budujące, prawie 2/3 naszych respondentów ma poczucie, że mieszkańcy są do nich nastawieni pozytywnie. To dobry prognostyk dla działań integracyjnych, które zawsze przecież muszą mieć charakter dwustronny. Pytaliśmy też naszych respondentów, czy poleciliby swoim znajomym przyjazd do pracy czy na studia na teren woj. śląskiego. Zdecydowana większość odpowiedziała pozytywnie – woj. śląskie rekomendowałoby 78% pracowników zagranicznych i 80% studentów.

A co stanowi dla nich największe trudności?

Problemy, które sygnalizowali obcokrajowcy, nie były związane jakoś szczególnie z cechami województwa. Negatywnie, w perspektywie całej Polski, woj. śląskie wyróżnia się w opinii badanych przede wszystkim, jeśli chodzi o poziom zanieczyszczenia powietrza. Badania prowadziliśmy podczas pandemii i wielu imigrantów zwracało uwagę na wynikające z niej turbulencje na rynku pracy. Konsekwencją pandemii były rozmaite zawirowania ekonomiczne, a pracownicy zagraniczni szczególnie narażeni są na ich konsekwencje. To najbardziej płynna siła robocza, zwykle w pierwszej kolejności brana pod uwagę, jeśli chodzi o zwolnienia czy obniżki płac. Trzeba też mieć na uwadze, że konsekwencje pandemii dotknęły znacząco tych sektorów, w których imigranci często znajdują zatrudnienie – jak chociażby gastronomia czy hotelarstwo. Warto pamiętać o tej specyficznej sytuacji zagranicznego pracownika również obecnie, kiedy z innych powodów znów wchodzimy w bardzo niepewny gospodarczo okres.

Jak na przestrzeni lat zmieniała się atrakcyjność naszych miast, jeśli chodzi o zachęcanie obcokrajowców do związania swojego życia zawodowego i osobistego z Metropolią?

Przez lata byliśmy przyzwyczajeni, że z Polski się wyjeżdża za pracą. Ta sytuacja w ostatnim czasie się zmienia – do Polski przyjeżdża więcej osób do pracy niż z niej wyjeżdża. To dla nas wszystkich nowe zjawisko. Na poziomie lokalnym zmiany są coraz lepiej widoczne. Samorządy mniej lub bardziej intensywnie próbują wyjść naprzeciw tym wyzwaniom. Ważne jest, że rodzi się świadomość, że procesy migracyjne są jednym z kluczowych wyzwań następnych lat. Kwestie związane z migrantami czy uchodźcami nierzadko wywołują społeczne emocje czy są wykorzystywane w politycznych rozgrywkach. Wydaje mi się, że powinniśmy jak najszybciej wyjść poza te koleiny i podjąć próbę pozbawionego zarówno czarnych, jak i różowych okularów zarządzania procesami migracyjnymi i integracyjnymi. Opublikowane niedawno wstępne wyniki Narodowego Spisu Powszechnego pokazują, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat ubyło z woj. śląskiego prawie 230 tys. osób. Zapełnienie tej luki będzie się odbywało także dzięki przybywającym do nas obcokrajowcom. Ważne, żebyśmy się jak najlepiej do tych zjawisk przygotowali.

Jaki potencjał mogą wnieść migranci w nasze wspólne życie?

Migranci mogą tyle wnieść w nasze społeczeństwo, ile im stworzymy ku temu możliwości. Według ostrożnych szacunków, przed rosyjską agresją na Ukrainę, w województwie Śląskim mogło przebywać około 200 tysięcy obcokrajowców. W ciągu ostatnich lat – od 2015 do 2021 roku – liczba wydawanych zezwoleń na pracę cudzoziemców w skali całego kraju wzrosła ośmiokrotnie, w skali woj. śląskiego – aż dwudziestoczterokrotnie. Największą grupę stanowili obywatele Ukrainy (64,5% ogólnej liczby). Integracja musi być dwustronna. Wielokulturowość czy gościnność, którą zresztą często uznaje się za cechy specyficzne regionu, daje dobry fundament do kształtowania postaw otwartych i budowania dobrych, obopólnie korzystnych relacji.

Wojenna migracja z Ukrainy przyczynia się do zmiany postrzegania cudzoziemców. W pierwszych miesiącach szczególnie aktywni w niesieniu pomocy byli mieszkańcy i samorządy. Czy nasza gościnność wystarczy do wzajemnej integracji?

Warto zapamiętać ten okres, kiedy tak wielu Polaków spontanicznie i oddolnie ruszyło z pomocą uciekającym z Ukrainy. Wielu z nas odkrywało paradoksalną ekonomię pomocy, bo spostrzegliśmy, że to nam samym sprawia olbrzymią frajdę, że mamy bardzo konkretną szansę zrobić coś dobrego dla innych. Oby to doświadczenie mobilizowało nas do przyszłych działań, które być może nie będą już tak spektakularne i akcyjne, jak w pierwszych miesiącach wojny. Absolutnie fundamentalne jest, abyśmy nie wpadli w pułapkę postrzegania migrantów tylko jako siły roboczej. Dlatego niezwykle istotna wydaje się także kooperacja różnych podmiotów życia społecznego. Mam na myśli na przykład współpracę samorządów z organizacjami pozarządowymi, środowiskami biznesowymi, ekspertami ze środowisk akademickich, jak i – co nie zawsze oczywiste – liderami środowisk imigranckich.

Rozmawiał: Witold Trólka

Wywiad ukazał się w ostatnim- 12 numerze magazynu „W Metropolii”.

Do pobrania- TUTAJ

Metropolia rozszerza zakres działania Funduszu Wspierania Nauki, który jest skierowany do uczelni działających na jej terenie. Poza zajęciami prowadzonymi przez najlepszych naukowców na świecie, wsparciem zostaną objęci m.in. doktoranci oraz koła naukowe studentów.

• Do tej pory w ramach Funduszu uczelnie publiczne i niepubliczne mogły pozyskać dofinansowanie na organizację zajęć ze światowej klasy naukowcami. Taka możliwość wciąż pozostanie jako jeden z pięciu obszarów tematycznych.
• Dzięki temu zajęcia na uczelniach w GZM prowadzą naukowcy z takich uniwersytetów, jak Stanford, Cambridge, Harvard czy Oxford.
• Metropolia rozszerza jednocześnie zakres funduszu o kolejne cztery obszary: wspieranie doktorantów i pracowników naukowych; nowatorskie metody nauczania; konkursy i wydarzenia naukowe; zachęcanie do studiowania w GZM.
• W sumie do 2024 r. na wsparcie uczelni Metropolia zamierza przeznaczyć ponad 6 mln zł.
• Ważna zmiana dla uczelni: nabór wniosków będzie prowadzony dwa razy w roku – do końca września oraz do końca lutego. Aktualnie trwa pierwszy nabór.

– Fundusz ma wspierać uczelnie w podnoszeniu atrakcyjności ich oferty naukowej i edukacyjnej, a w dalszej perspektywie – zachęcać młodych ludzi do studiowania w Metropolii i związania z nią swojej przyszłości – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Rozszerzenie Funduszu o kolejne obszary tematyczne to także efekt ponad dwuletnich doświadczeń zebranych od początku realizacji programu – dodaje.

Pierwszy obszar dotyczy dofinansowania zajęć ze światowej klasy naukowcami. Uczelnie dalej będą mogły zapraszać do siebie naukowców reprezentujących czołowe uniwersytety na świecie albo laureatów znaczących nagród w skali globalnej, a Metropolia udzieli im wsparcia w wysokości od 60 do 99 proc. kosztów kwalifikowanych. Szczególnie promowane będą angażujące formy zajęć, stawiające na bezpośrednią współpracę ze studentami. W regulaminie pojawi się także wyjątek dla kierunków artystycznych – uczelnie będą mogły zatrudniać uznanych artystów, którzy nie są związani z żadnymi uniwersytetami, ale ich dorobek jest znaczący. Budżet przewidziany na to działanie wynosi 3,3 mln zł.

Drugi obszar dotyczy wsparcia badań – zarówno niezbędnych w procesie uzyskania stopnia naukowego doktora, jak i dla doktorów, którzy prowadzą projekty naukowo-badawcze. Poziom dofinansowania z Metropolii wynosi w tym obszarze 90 proc., a budżet – 1 mln zł.

Wsparcie nowatorskich metod kształcenia to trzeci z obszarów Funduszu. Szczególnie punktowane będą programy skupione na aktywnym włączaniu partnerów oraz realizowane we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Na takie działania uczelnie będą mogły pozyskać 90 proc. dofinansowania, a całkowity budżet wyniesie 750 tys. zł.

W czwartym obszarze dofinansowane zostaną konkursy i wydarzenia naukowe. Chodzi o różnego rodzaju wydarzenia oparte o współzawodnictwo naukowe, które będą realizowane na obszarze GZM, przy zaangażowaniu studentów i kół naukowych. Metropolia dofinansuje 90 proc. kosztów kwalifikowanych, przy budżecie 500 tys. zł.

Piąty obszar zatytułowano „Studiuj w Metropolii” i skierowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów pierwszego roku. Chodzi o organizację inicjatyw naukowych, mających zachęcić do studiowania w GZM, a także indywidualnych programów kształcenia dla szczególnie uzdolnionych studentów. Poziom dofinansowania wynosi 90 proc., przy budżecie 750 tys. zł.

– Nowe obszary w ramach Funduszu Wspierania Nauki to efekt naszych obserwacji i późniejszych rozmów z uczelniami – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu GZM. – Chcemy kontynuować ten dialog, stąd powołany został zespół doradczy, złożony z przedstawicielu uczelni z obszaru GZM. Chcemy wspólnie wypracowywać jak najlepsze rozwiązania dla rozwoju nauki w Metropolii – zaznacza.

Nabory wniosków będą prowadzone w turach, dwa razy w roku, rozpisane na lata 2022-2024 wraz z wysokością środków przeznaczonych do rozdysponowania. Pierwszy nabór trwa do końca września br. Łączny budżet programu wynosi ponad 6 mln zł.

Do tej pory z Funduszu Wspierania Nauki po dotację na przeprowadzenie zajęć ze światowej klasy naukowcami sięgnęły m.in. Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Ekonomiczny, Śląski Uniwersytet Medyczny i Akademia WSB. Zajęcia poprowadziło 18 naukowców z czołowych uczelni na świecie (m.in. Oxford, Harvard, Stanford). Do czerwca 2022 r. Metropolia przeznaczyła na ten cel 1,7 mln zł.

Wstępne wyniki matur są już znane. Egzamin dojrzałości w Polsce zdało 78,2 proc. tegorocznych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.  Na podobnym poziomie była zdawalność w woj. śląskim. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w Metropolii mają do dyspozycji 24 uczelnie publiczne i prywatne. Łącznie w GZM kształci się blisko 89 tys. studentów. 

Średnia zdawalność tegorocznych matur w kraju wynosi 78,2 proc. Podobnie wyniki wyglądają w woj. śląskim, natomiast w podziale na powiaty, najlepiej poradzili sobie uczniowie z Gliwic i Dąbrowy Górniczej – z danych OKE wynika, że zdawalność w tych miastach była na poziomie 83 proc.

Decydując się na studia w Metropolii, absolwenci mogą wybierać spośród 18 uczelni wyższych i 6 filii zamiejscowych, w tym 8 uczelni publicznych i 16 niepublicznych. Czekają na nich ciekawe kierunki i innowacyjne sposoby nauczania. Przykładowo Śląski Uniwersytet Medyczny od przyszłego roku akademickiego ma wykorzystywać w edukacji sztuczną inteligencję, tzw. „wirtualnego pacjenta”, potrafiącego symulować 50 tys. różnych objawów chorób. Z kolei na Politechnice Śląskiej uruchomiony zostanie kierunek poświęcony inżynierii lotniczej i kosmicznej. Osoby zainteresowane branżą gamingową też znajdą wiele dla siebie – 6 uczelni wyższych na obszarze GZM oferuje kształcenie na kierunkach powiązanych z grami wideo.

Dodatkową zachętą jest Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki – autorski program, mający podnosić ofertę uczelni z obszaru GZM. Dzięki niemu uczelnie mogą zapraszać do siebie światowej klasy naukowców, reprezentujących czołowe uniwersytety na świecie (np. Harvard, Oxford, Stanford). Innym działaniem jest konkurs na najlepsze prace licencjackie, inżynierskie i magisterskie – w tym roku Metropolia przyznała absolwentom pierwsze nagrody! To część działań w ramach szerszego programu, jakim jest „Metropolia Nauki”.

W GZM obecnie kształci się blisko 89 tys. studentów – to mniej niż w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu, ale więcej niż w Trójmieście, Łodzi i Lublinie. Za to analizując liczbę studentów przypadających na 1000 mieszkańców, Katowice zajmują pod tym względem wysokie drugie miejsce (177 żaków), ustępując jedynie Poznaniowi (191).

Metropolia nagrodzi najlepsze prace naukowe – licencjackie, inżynierskie, magisterskie – poruszające tematykę rozwoju miast. Do pierwszej edycji konkursu studenci i absolwenci z obszaru GZM mogą zgłaszać prace, które powstały w roku akademickim 2018/2019. Nabór trwa do wtorku, 30 listopada br.

Komisja konkursowa wyłoni 6 najlepszych prac, za które przyzna nagrody Przewodniczącego Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Autorzy nagrodzonych prac otrzymają nagrody finansowe oraz okolicznościowe dyplomy. Wartość nagród finansowych wynosi kolejno: w kategorii prac licencjackich – 4 tys. zł (czyli 2 tys. zł dla każdej pracy); prac inżynierskich – 4 tys. zł (2 tys. zł dla każdej pracy); prac magisterskich – 7 tys. zł (3,5 tys. zł dla każdej pracy).

Tematy zgłaszanych prac mogą dotyczyć dowolnych aspektów związanych z rozwojem miast. Szczególna uwaga zostanie poświęcona tym pracom, które będą poruszać zagadnienia dotyczące obszarów i projektów, którymi zajmuje się Metropolia, np. analiza czynników zachęcających i zniechęcających do wyboru transportu publicznego na przykładzie obszaru metropolitalnego GZM, otwarte dane jako element smart city w cyfrowej administracji publicznej na przykładzie metropolitalnego projektu GZM Data Store, czy retencja wody jako antidotum na jej brak – dobre praktyki z obszaru GZM oraz perspektywy rozwoju.

Do pierwszej edycji konkursu Metropolia zaprasza autorów prac dyplomowych, które powstawały od roku akademickiego 2018/2019, czyli zbiegły się w czasie z rozpoczęciem działalności przez GZM. Zgłoszenia będą przyjmowane do 30 listopada br. W następnych latach – będą mogły być zgłaszane prace obronione w minionym roku.

Regulamin wraz z obszarami tematycznymi, których mogą dotyczyć prace, znajdują się TUTAJ.

Metropolia ogłasza konkurs na prace dyplomowe – licencjackie, inżynierskie, magisterskie – dla studentów uczelni z obszaru GZM. W pierwszej edycji konkursu można zgłaszać prace, które zostały obronione od roku akademickiego 2018/2019. Komisja konkursowa wyłoni 6 najlepszych prac, za które przyzna nagrody Przewodniczącego Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. 

Konkurs na najlepsze prace dyplomowe to część szerszego programu pod nazwą „Metropolia Nauki”. Celem jest tworzenie zaplecza naukowo-badawczego dla rozwoju instytucjonalnego, społecznego i gospodarczego obszaru GZM, promowanie i upowszechnianie wiedzy w zakresie zadań Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz promocja osiągnięć naukowych metropolitalnych ośrodków akademickich. Konkurs ma również stanowić wkład Metropolii w promowanie osiągnięć naukowych uczelni działających na jej obszarze.

Tematy zgłaszanych prac będą mogły dotyczyć dowolnych aspektów związanych z rozwojem miast. Szczególna uwaga zostanie poświęcona tym pracom, które będą poruszać zagadnienia dotyczące obszarów i projektów, którymi zajmuje się Metropolia, np. analiza czynników zachęcających i zniechęcających do wyboru transportu publicznego na przykładzie obszaru metropolitalnego GZM, otwarte dane jako element smart city w cyfrowej administracji publicznej na przykładzie metropolitalnego projektu GZM Data Store, czy retencja wody jako antidotum na jej brak – dobre praktyki z obszaru GZM oraz perspektywy rozwoju.

Autorzy nagrodzonych prac otrzymają nagrody finansowe oraz okolicznościowe dyplomy. Wartość nagród finansowych wynosi kolejno: w kategorii prac licencjackich – 4 tys. zł (czyli 2 tys. zł dla każdej pracy); prac inżynierskich – 4 tys. zł (2 tys. zł dla każdej pracy); prac magisterskich – 7 tys. zł (3,5 tys. zł dla każdej pracy).

Do pierwszej edycji konkursu Metropolia zaprasza autorów prac dyplomowych, które powstawały od roku akademickiego 2018/2019, czyli zbiegły się w czasie z rozpoczęciem działalności przez GZM. Zgłoszenia będą przyjmowane do 30 listopada br. W następnych latach – będą mogły być zgłaszane prace obronione w minionym roku.

Konkurs na najlepsze prace dyplomowe to kolejne działanie ukierunkowane na promocję potencjału edukacyjnego i naukowego GZM. Pierwszym rozpoczętym przez Metropolię projektem na rzecz wzmocnienia oferty edukacyjnej metropolitalnych uczelni, był powołany dwa lata temu Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki. Dzięki niemu uczelnie mają szanse zapraszać mentorów, światowej klasy naukowców z uczelni zajmujących najwyższe miejsca w prestiżowych rankingach, by poprowadzili zajęcia dla naszych studentów i pracowników naukowych. Do tej pory dofinansowanie w wysokości ok. 1 mln zł otrzymało 18 projektów. Pięć z nich zostało zakończonych, a w przeprowadzonych wykładach udział wzięło ponad tysiąc osób. W budżecie funduszu uczelnie mają do dyspozycji jeszcze ok. 7 mln zł.

Regulamin wraz z obszarami tematycznymi, których mogą dotyczyć prace, znajdują się TUTAJ.

Politechnika Śląska zajęła bardzo wysoką, czwartą lokatę w gronie wszystkich polskich podmiotów, które w 2020 roku zgłosiły patenty do Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO). Warto zaznaczyć, że wśród uczelni technicznych jest to pozycja lidera, a w gronie wszystkich szkół wyższych w Polsce – 3. miejsce. Dane zostały opublikowane przez Europejski Urząd Patentowy. 

Liczba zgłoszeń patentowych do Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO) spadła w 2020 roku o 0,7%, jednak w Polsce zanotowano wzrost o 4,3% w porównaniu do 2019 roku. Do EPO wpłynęło 180 250 wniosków, a analiza wykazała, że najwięcej z nich zanotowano w takich obszarach, jak procesy termiczne i aparatura, technologie medyczne, produkty farmaceutyczne oraz transport.
Znaczącą rolę w sferze zgłoszeń patentowych w Polsce odegrały szkoły wyższe, w tym Politechnika Śląska. Uczelnia zajęła 4. miejsce w skali krajowej, 3. miejsce wśród wszystkich polskich szkół wyższych oraz 1. miejsce jako uczelnia techniczna. Wyniki te świadczą o mocnej pozycji nauki, kładącej nacisk na innowacyjne badania oraz działania na rzecz społeczeństwa i gospodarki.

– Z wielką satysfakcją przyjęliśmy informację opublikowaną przez Europejski Urząd Patentowy, z której wynika bardzo wysoka pozycja Politechniki Śląskiej jako czwartego podmiotu w kraju pod względem liczby zgłoszeń patentowych, a także ogólny wzrost liczby zgłoszeń patentowych złożonych z Polski. Dowodzi to, że pomimo pandemii nasi naukowcy z nieustającym zaangażowaniem kontynuowali swoje badania i umacniali nasza pozycję międzynarodową. Politechnika Śląska jako uczelnia badawcza stawia na doskonałość naukową i szeroko rozumiane wykorzystanie wyników tej działalności. Zgłoszenia patentowe potwierdzają także uzyskanie osiągnięć praktycznych ważnych z punktu widzenia społecznego i rozwoju gospodarczego – mówi prof. dr hab. inż. Marek Pawełczyk, Prorektor ds. Nauki i Rozwoju Politechniki Śląskiej.

Transfer opracowanych rozwiązań naukowych i technologicznych z poziomu praw własności intelektualnej do etapu wdrożeniowego realizowanego przy współpracy otoczenia społeczno –gospodarczego, jest prowadzony przez Centrum Inkubacji i Transferu Technologii Politechniki Śląskiej. Zgłoszenia prowadzone są przez  Rzeczników Patentowych CITT, którzy odpowiadają za przygotowanie kompletnej dokumentacji zgłoszeń krajowych i zagranicznych.

Wśród zgłoszeń patentowych Politechniki Śląskiej do EPO 2020 są m.in.: podziemny magazyn na sprężone powietrze, umożliwiający w przestrzeni poeksploatacyjnego szybu kopalni magazynowanie wysokociśnieniowego powietrza i ciepła odzyskanego w procesie sprężania; osłona ochronna przed zakażeniem wirusem drogą kropelkową do wielokrotnego stosowania w gabinetach zabiegowych i w salach operacyjnych, a także rozwiązanie, dzięki któremu istnieje szansa na wyeliminowanie konieczności podawania pacjentowi dużych dawek doustnych antybiotyków, na działanie których bakterie są coraz bardziej odporne.

Prowadzenie działań naukowych i badawczych, reakcja na bieżącą sytuację oraz podejmowanie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, to zadania realizowane przez Politechnikę Śląską. Mimo wyzwań związanych z COVID-19, naukowcy Uczelni podejmują intensywne prace mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się pandemii oraz jej skutkom. Aktywne włączenie do walki z wirusem SARS-CoV-2 przyniosło wiele rozwiązań usprawniających działania personelu medycznego, a także poprawiających jakość życia i zdrowia. Wśród opracowanych efektów można wymienić bramy odkażające docenione w finale międzynarodowego konkursu „Healing solution for tourism chalnnege”, ozonatory, robot asystujący do pracy w szpitalach, prototyp respiratora z funkcją telemetrii, automatyczny resuscytator, system przesiewowego mierzenia temperatury pacjentów, a także systemy: wspierania diagnostyki COVID-19, przeprowadzania ankiet dotyczących zaburzeń poznawczych u osób z podejrzeniem COVID-19 oraz wykorzystania sztucznej inteligencji w diagnostyce.

Innowacyjne rozwiązania Politechniki Śląskiej są także dostrzegane na arenie międzynarodowej – w 2020 roku siedem rozwiązań technologicznych Uczelni wyróżniono na Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG 2020. Wśród zaprezentowanych projektów znalazły się m.in. modułowy system pomiarowy, system µDOSE pozwalający określić datę wytworzenia przedmiotów archeologicznych, rozwiązanie z zakresu nanotechnologii, które może posłużyć do produkcji elektryczności poprzez własną aktywność.

Sukces Politechniki Śląskiej stanowi efekt konsekwentnie prowadzonej polityki wspierania rozwoju nauki, badań i kształcenia, realizowanej w ramach programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”. Dzięki spójnemu systemowi wspierania i finansowania badań, naukowcy korzystają m.in. z programów projakościowych, a studenci rozwijają kompetencje i wiedzę poprzez nowocześnie ukierunkowane kształcenie w ramach tzw. projektów PBL (Problem i Project Based Learning).

Politechnika Śląska prowadzi także szeroką współpracę z innymi ośrodkami badawczymi w regionie, kraju i na świecie. Przykładem takiej kooperacji jest Wspólna Szkoła Doktorska, czy uczestnictwo w Uniwersytecie Europejskim w ramach projektu EUREKA, współfinansowanym ze środków Europejskich.

Źródło: Politechnika Śląska

Różnorodność oferty edukacyjnej, jakość kadr i kształcenia, pozycja czy rozpoznawalność uczelni w kraju i zagranicą to współcześnie ważne determinanty rozwoju i budowania konkurencyjności miast, jak i całych obszarów metropolitalnych. Ilu w Metropolii GZM jest studentów, jakie dziedziny nauki cieszą się największą popularnością albo jak prezentujemy się na tle reszty kraju tego można się dowiedzieć z raportu pn. Studenci i uczelnie wyższe na terenie GZM, który został przygotowany przez Departament Strategii i Polityki Przestrzennej w ramach prac Metropolitalnego Obserwatorium Społeczno-Ekonomicznego.

Raport – Studenci i uczelnie wyższe na terenie GZM

Jak wynika z raportu w roku akademickim 2019/2020 w GZM funkcjonowało 18 uczelni wyższych oraz 6 filii (wydziałów zamiejscowych), zlokalizowanych w 7 miastach, z czego 8 to uczelnie publiczne, a 16 niepubliczne. Znacznie większą popularnością cieszyły się uczelnie publiczne (gdzie kształciło się aż 68,1 proc. studentów), niż niepubliczne (gdzie kształciło się 31,9 proc. studentów). Studenci zdecydowanie częściej (64,2 proc.) podejmowali naukę na studiach stacjonarnych (dziennych), niż na studiach niestacjonarnych.

W roku akademickim 2019/2020 w GZM studiowało 88,9 tys. studentów, co stanowiło 79,1 proc. studentów wszystkich uczelni w województwie śląskim i 7,4 proc. studentów w całym kraju. Największy udział liczby studentów w kraju w 2019 r. posiada Warszawa (18,2 proc.), następnie Kraków (10,8 proc.), Wrocław (9 proc.) i Poznań (8,5 proc.). GZM natomiast uplasowała się przed Trójmiastem (6,4 proc.), Łodzią (5,4 proc.) i Lublinem (5 proc.). Osoby studiujące w Katowicach to 4,3 proc. studentów w całym kraju. Porównując dane dotyczące liczby studentów w największych miastach Polski w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, Katowice zajmują drugą pozycję (177), tuż za Poznaniem (191).

Wyniki raportu pokazują również, że uczelnie zlokalizowane w GZM cieszą się popularnością przede wszystkim wśród studentów z woj. śląskiego – to aż 80 proc. studentów, a w dalszej kolejności przyjeżdżają oni z województw ościennych: małopolskiego (9,2 proc.), świętokrzyskiego (1,8 proc.) oraz opolskiego (1,7 proc.). Pokazuje to jak istotną i potrzebną kwestią jest promocja uczelni z terenu GZM w kraju, zachęcająca do podejmowania tu studiów.  Wiąże się to nie tylko z czasowym pobytem, ale także z szansą na chociaż stopniową poprawę sytuacji demograficznej regionu.

Interesującą informacją zawartą w opracowaniu, jest również kraj pochodzenia cudzoziemców studiujących w Metropolii – pochodzili aż ze 100 krajów, z czego w ostatnich latach najwięcej z nich przyjeżdżało do GZM z Ukrainy.

W raporcie znalazły się także szczegółowe dane dot. pozycji uczelni z GZM w rankingach krajowych i międzynarodowych, informacje o potencjale kadrowym i naukowym uczelni oraz kierunków studiów i kształcenia w językach obcych.

Uczelnie w GZM stale podejmują działania mające na celu przyciąganie większej liczby studentów, np. poprzez otwieranie nowoczesnych kierunków studiów, adekwatnych do potrzeb zmieniającego się rynku pracy, jak również inwestując w rozwój potencjału naukowego i badawczego, np. tworząc nowe centra badawcze czy pozyskując granty na badania naukowe. Efekty tych działań widoczne są m.in. w rosnącym udziale studentów studiujących w GZM na tle kraju, a także w rankingach międzynarodowych, w których coraz częściej pojawiają się uczelnie z obszaru GZM (m.in. Uniwersytet Śląski, Śląski Uniwersytet Medyczny oraz Politechnika Śląska).

W celu ciągłego podnoszenia oferty naukowej GZM powołała także Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki, dzięki któremu uczelnie mogą sięgnąć po 99 proc. dofinansowania na przeprowadzenie zajęć ze światowej klasy naukowcami. Budżet Funduszu wynosi 8 mln zł do 2022 r. Do tej pory z dotacji skorzystały Uniwersytet Śląski w Katowicach oraz Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej.

Raport na temat studentów i uczelni w GZM powstał na podstawie ogólnodostępnych danych pochodzących z Banku Danych Lokalnych GUS, systemów POL-on oraz RAD-on, a także w oparciu o krajowe i międzynarodowe rankingi uczelni wyższych. Na potrzeby opracowania została też przygotowana ankieta, rozesłana do uczelni wyższych w GZM nt. danych dotyczących studentów, kadry naukowej oraz potencjału akademickiego.

Zapraszamy do zapoznania się z pełnym raportem, który można znaleźć na portalu InfoGZM w zakładce Analizy > Raporty > Studenci i uczelnie wyższe na terenie GZM.