Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia przygotowała ankietę dla mieszkańców, aby poznać co myślą na temat ładu przestrzennego. Pytania dotyczą obecności reklam w przestrzeni publicznej, małej architektury, ogrodzeń a także uchwał krajobrazowych.

– Wyniki ankiet posłużą do stworzenia metropolitalnych standardów krajobrazowych, które będą mogły być wykorzystane przez gminy członkowskie w opracowywaniu tzw. uchwał krajobrazowych- mówi Andrzej Kolat, dyrektor Departamentu Strategii i Polityki Przestrzennej w Metropolii.

– Mamy nadzieję, że wspólnie z gminami członkowskimi oraz mieszkańcami uda się w pewnym zakresie ujednolicić i wprowadzić modelowe rozwiązania w zakresie parametrów technicznych, zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury tj. tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń i tym samym wpłynąć pozytywnie na kształtowanie ładu przestrzennego- tłumaczy Andrzej Kolat.

Standardy nie będą odnosić się do konkretnych rozwiązań w sferze obowiązków dla odbiorców. Gminy wchodzące w skład GZM są bowiem bardzo różnorodne w zakresie ładu przestrzennego oraz mają zróżnicowaną specyfikę i uwarunkowania krajobrazowe. Będzie to zbiór rekomendacji, które będą mogły być wskazówką dla gminy i miast w dopasowaniu do indywidualnych potrzeb i założeń projektowanych konkretnych uchwał krajobrazowych.

Uchwała krajobrazowa jest przyjmowana przez gminy. Jest narzędziem ochrony zarówno krajobrazu kulturowego, ale także naturalnego. Wyznacza zasady umieszczania reklam, obiektów małej architektury oraz ogrodzeń  na całym obszarze gminy.

Ankietę należy wypełnić do 2 grudnia 2023

Link do ankiety: https://gzm.lopi.io/a/uchwala-krajobrazowa-1

KOD QR ankiety

Największy w Polsce i trzeci największy w Europie system miejskich wypożyczalni rowerów ruszy wczesną wiosną przyszłego roku. Metrorower będzie częścią systemu Transport GZM. To pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce.

– Rower w GZM traktujemy jak równoprawny środek transportu – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Nasze rowery mają te same barwy co autobusy i to nie jest przypadek. Nie traktujemy Metroroweru jako pojazdu rekreacyjnego, chociaż i w tej roli sprawdzi się doskonale. To równoprawny element zrównoważonego transportu miejskiego, obok tramwaju, autobusu i trolejbusu – dodaje Karolczak.

Metrorower jako element Transportu GZM pojawi się również w taryfie. To jak na razie jedyne tego typu rozwiązanie w Polsce. Każdy pasażer korzystający z biletu okresowego będzie mógł bezpłatnie korzystać z Metroroweru przez 30 minut dziennie.

– To idealne rozwiązanie na tak zwaną „ostatnią milę”– mówi Marcin Dworak, pełnomocnik GZM ds. nowej mobilności. – Rower może dowieźć nas do przystanku lub miejsca, do którego nie możemy, nie chcemy lub nie mamy czasu dojść pieszo – dodaje

Metrorower to największy system roweru miejskiego w Polsce i jeden z największych w Europie. W systemie pojawi się 7000 rowerów i prawie tysiąc stacji. Rowery pojawią się w 31 gminach GZM. Technicznie będą to rowery IV generacji, wyposażone w nadajnik GPS. Oznacza to że nie będzie potrzeby przypinania ich do stojaków, będzie można wypożyczać i oddawać rowery na stacji bez wpinania go do stojaka. To najnowszy model SmartBike 2.0, który jest lżejszy, bardziej zwinny, dynamiczny i wygodny niż dotychczasowe rowery.

Wykonawca systemu ma 4 miesiące od podpisania umowy na jego uruchomienie. Powiem wprost – jesteśmy niesamowicie dumni, zaszczyceni i szczęśliwi! Ten projekt stanowi kamień milowy, nie tylko umieszczając nasz wspólny system na mapie jako największy system rowerów miejskich w Polsce i trzeci największy w Europie, z imponującą liczbą 7000 rowerów, ale także umieszczając Polskę na czele innowacji w dziedzinie bike-sharingu na arenie międzynarodowej – mówi Tomasz Wojtkiewicz, CEO Nextbike.

– Nasze przedsięwzięcie jest znaczącym krokiem w kierunku przyszłości transportu miejskiego, z zobowiązaniem do co najmniej 5 lat pionierskiego projektu na obszarze 31 gmin Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej – dodaje Wojtkiewicz.

Przez dwa lata od 2024 do 2025 PGNiG Obrót detaliczny Sp. z o.o., ma dostarczyć 592 GWh gigawatogodzin (GWh) gazu dla gmin i samorządów wchodzących w skład grupy zakupowej utworzonej przez Metropolię. Wartość oferty wynosi 188,3 mln zł.

Przetarg dotyczący tego rodzaju dostawy został ogłoszony w sierpniu b.r.  Została złożona jedna oferta przez PGNiG Obrót detaliczny Sp. z o.o.,

Grupę zakupową tworzy łącznie 65 podmiotów. Prawie połowa z nich, bo 35 to gminy Metropolii. Zakupiony w ten sposób gaz zostanie dostarczony dla jednostek samorządowych jak np. szkoły, przedszkola, muzea, szpitale, urzędy oraz zakłady komunalne. Łącznie trafi do 142 nabywców do 1534 punktów poboru gazu

W ubiegłym tygodniu Metropolia rozstrzygnęła przetarg dla grupy zakupowej energii elektrycznej. Ofertę złożyła jedna firma Tauron Sprzedaż GZE sp. Z o.o.

Postępowanie prowadzone było dla 333 zamawiających na ponad 19,6 tys. punktów poboru energii na okres dwóch lat (2024-2025). Zamawiany wolumen to 1,3 mld kWh, a cena ofertowa wynosi 1,1 mld zł.

Ważne linki:

Grupa zakupowa gazu. Wyniki postępowania

Grupa zakupowa energii elektrycznej. Wyniki postępowania

Mysłowice otrzymają ponad 62 tys. zł wsparcia z budżetu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na nabycie prawa użytkowania wieczystego działek zarządcy dawnych kolei piaskowych, przez które będzie przebiegać velostrada łącząca to miasto z Katowicami. Uchwałę o dotacji podjęło dzisiejsze Zgromadzenie Górnośląsko- Zagłębiowskiej Metropolii. 

Dzięki temu wsparciu Mysłowice uregulują kwestię użytkowania działek zlokalizowanych na styku dawnej linii kolei, tzw. Południowej Magistrali Piaskowej, z ul. Mikołowską, przy granicy Mysłowic z Katowicami. Wykonanie tego działania pozwoli na uruchomienie  fazy projektowej i budowy inwestycji na 250 m odcinku w granicach miasta. Pozostałe działki należą bowiem do gminy bądź innych podmiotów publicznych. W granicach Mysłowic velo będzie liczyła w całości ok. 2 km.

Cała Velostrada Katowice – Mysłowice ma mieć 9,1 km długości. To jeden z odcinków w sieci planowanych 8 velostrad o długości ok. 120 km.

Droga rowerowa rozpocznie się w Katowicach-Brynowie, będzie biegła wzdłuż nieczynnej linii kolejowej nieopodal doliny Trzech Stawów i w dalszym biegu przez dzielnicę Giszowiec. Następnie w kierunku miasta Mysłowice będzie przebiegać wzdłuż ulicy Mysłowickiej, docierając do granicy z Mysłowicami i dalej wzdłuż ul. Mikołowskiej, aż do rejonu ronda Rotmistrza Pileckiego (os. Ćmok). Rozpoczęcie prac budowlanych na terenie Katowic jest planowane na I kwartał 2024 r.

Przypomnijmy, 20 grudnia 2022 GZM podpisała dwie pierwsze umowy dotyczące przekazania Miastu Katowice dotacji celowej na rzecz budowy velostrady w przebiegu Katowice – Mysłowice, realizowanej w ramach dużego projektu o nazwie Metropolitalna Sieć Tras Rowerowych. Trasa, o której mowa, w pierwszej kolejności połączy dwie katowickie dzielnice, Brynów z Giszowcem.

Velostrada nr 6 zostanie połączona z węzłem Giszowiec. W tym celu Katowice wybudują łącznik, który będzie miał charakter miejskiej drogi rowerowej po ulicach Giszowca. Zgodnie z intencją Metropolii, w tej dzielnicy, na zlikwidowanej bocznicy kolejowej kopalni Staszic, ma rozpoczynać się Velostrada nr 3 do Tychów.

Useful links:

Velostrady w Metropolii

Przetarg dotyczy  wykonania dokumentacji technicznej, projektowej, ekonomiczno – finansowej modernizacji wielorodzinnych budynków mieszkalnych w ramach programu ELENA. Realizacja projektu jest szansą na poprawę efektywności energetycznej i estetyki komunalnych budynków wielorodzinnych na terenie GZM.

Realizacja projektu ma się przyczynić do poprawy efektywności energetycznej i estetyki komunalnych budynków wielorodzinnych na terenie GZM. Przewiduje się, iż w wyniku jego realizacji zostanie wykonana dokumentacja dla blisko 160 komunalnych budynków wielorodzinnych.

Przypomnijmy, iż w listopadzie ubiegłego roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia podpisała 3-letni kontrakt do programu „ELENA” European Local Assistance Facility  na dotację wynoszącą 2 mln zł. Opiera się on  na umowie pomiędzy Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) a Komisją Europejską (KE), zarządzanego przez EBI a finansowanego z Programu HORYZONT 2020. Program ten stanowi część szerszych działań Komisji Europejskiej mających na celu realizację zadań Unii Europejskiej w zakresie polityki klimatycznej i energetycznej oraz poprawy jakości powietrza. Projekt poprawy efektywności energetycznej został uruchomiony przez Metropolię 1 grudnia 2022 roku w imieniu 16 gmin.

Do programu przystąpiły: Będzin, Bieruń, Bytom, Czeladź, Chorzów, Katowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Rudziniec, Siewierz, Świerklaniec, Sośnicowice, Tarnowskie Góry, Tychy, Zbrosławice i Radzionków.

W wyniku realizacji projektu doradczego muszą zostać zrealizowane konkretne inwestycje w tkance mieszkaniowej odpowiadające celom programu. To likwidacja niskiej emisji poprzez podnoszenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i redukcji CO₂ do atmosfery co najmniej o 30% od stanu wyjściowego. W ramach projektu gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa oraz wykonywania i przygotowania opracowań technicznych, a następnie pomocy przy przygotowaniu wniosków aplikacyjnych o środki finansowe na realizację inwestycji.

Link do postępowania przetargowego:

https://gzm.ezamawiajacy.pl/pn/GZM/demand/notice/public/110655/details

W Muzeum Śląskim podczas gali konkursów na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego 2023 i Architekturę Roku Województwa Śląskiego wręczono również nagrody przyznane w ramach Międzyuczelnianego Konkursu o Nagrody Śląskiego Oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich za prace magisterskie licencjackie / inżynierskie oraz kursowe z zakresu urbanistyki, gospodarki przestrzennej i zrównoważonego rozwoju.

W Muzeum Śląskim ogłoszono wyniki czterech konkursów dotyczących architektury i gospodarki przestrzennej. W ich organizację zaangażowane są środowiska branżowe oddziałów śląskich jak: Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP), Śląska Okręgowa Izba Architektów RP, Towarzystwo Urbanistów Polskich (TUP) a także Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Śląski Związek Gmin i Powiatów oraz Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

Jeden z konkursów, już po raz kolejny, objęty został patronatem Przewodniczącego Zarządu GZM Kazimierza Karolczaka. Nagradzane są w nim prace magisterskie, inżynierskie, licencjackie i kursowe realizowane w ramach programu studiów.

Dyplom Roku przypadł w udziale Wiktorii Anczykowskiej, absolwentce Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, za pracę magisterską dotyczącą Gliwic „System wysp chłodu jako sposób na zmniejszenie skutków miejskiej wyspy ciepła w okresie letnim na przykładzie dzielnic Śródmiejskie i Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

Z kolei wyróżniona praca inżynierska dotyczyła Raciborza i powstała w Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu. To projekt zagospodarowania  terenu byłej stacji kolei wąskotorowej w Nieborowicach koło Gliwic.

W imieniu GZM udział brała Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca zarządu.

– Cieszę się, że GZM jest włączona w tą szeroką dyskusję o przestrzeni. Wśród zadań ustawowych mamy kształtowanie ładu przestrzennego. I choć sama Metropolia nie może wprost realizować inwestycji w tym zakresie, ale właśnie poprzez udział i zaangażowanie w różne wydarzenia związane z architekturą i urbanistyką, może działać na rzecz tego tak ważnego wymiaru, jak przestrzeń – czyli to co nas bezpośrednio otacza i dotyka, wpływa na atrakcyjność naszych miast – podkreśliła Danuta Kamińska.

Wyróżnienie specjalne 2023 oddziału śląskiego Towarzystwa Urbanistów Polskich zostało przyznane zespołowi studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej za pracę konkursową pt. „Modele Struktury Metropolii GZM”. Uzasadnieniem decyzji jury był zakres pracy – nieporównywalny do innych ocenianych, a równie wartościowych projektów i opracowań. Doceniono szczególnie podjęcie tematu w skali metropolitalnej, tym samym obejmującej obszar aż 41 gmin oraz złożoność i kompleksowość zakresu (publikacja i modele 2D i 3D).

– Szczególnie cenna była próba przedstawienie ustalań strategicznych w wymiarze 3D. Z mojej perspektywy jednak to znakomita okazja do upowszechniania informacji o Metropolii w młodym pokoleniu – wśród studentów, a tym samym do budowania przywiązania do obszaru. To właśnie znajomość i kontekst miejsca są przecież tak ważne w pracy architekta i urbanisty, wyjaśnia Danuta Kamińska.

Wręczono też nagrody Marszałka Województwa Śląskiego w corocznym konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną. Przedstawiciel GZM jest członkiem Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, która jest jednoczenie sądem konkursowym.

Na tegoroczną 24 edycję konkursu wpłynęło 36 zgłoszeń z 25 gmin, po ocenie formalnej 35 realizacji zostało zakwalifikowanych do dalszej oceny.

W tym roku wśród nagrodzonych z gmin Metropolii znalazły się projekty:

Rozbudowa, przebudowa, remont oraz zmiana sposobu użytkowania Budynku Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu

Rewitalizacja – stworzenie przestrzeni publicznej Plac Niepodległości w Rudzie Śląskiej.

Kino plenerowe w Suszu

Z kolei nagrodę specjalną dostało Planetarium Śląskie za przeprowadzoną modernizację jako przedsięwzięcie bardzo udane, kompleksowe, ale też odbiegające skalą o działań podejmowanych lokalnie.

We wtorek, 10 października, przeprowadzono pomiar ruchu kołowego w Metropolii, obejmujący 29 punktów kordonowych, tj. na granicy GZM, a także 41 punktów wewnątrz GZM. Po analizie i przetworzeniu dane znajdą się w raporcie. 

Pomiar był przeprowadzany metodą zapisu wideo, w sposób ciągły, przez 24 godziny – celowo w dzień roboczy, aby dane były jak najbardziej wiarygodne.

Pomiar ma pokazać skąd napływają pojazdy do GZM, w jakiej liczbie, a także jak wygląda ruch drogowy wewnątrz Metropolii. To ważne dane, które będą mogły być wykorzystane w wielu innych działaniach, np. w aktualizacji modelu ruchu służącym do planowania i rozwoju sieci dróg (wskazując m.in. na miejsca nadmiernie obciążone ruchem) i podejmowania decyzji w zakresie inwestycji czy organizacji ruchu drogowego.

Był to pierwszy krok projektu. W kolejnej fazie dane zostaną przetworzone (z zachowaniem anonimowości), następnie analizowane i przedstawione w formie raportu. Cały projekt zakończy się w grudniu.

Działanie stanowi realizację jednego z zadań ustawowych Metropolii i wpisuje się w potrzeby planu zrównoważonej mobilności miejskiej.

Jak dotąd nie było jeszcze tak kompleksowych pomiarów ruchu wprost dedykowanych GZM. Dodać też należy, że tzw. generalne pomiary ruchu obligatoryjnie dokonywane są co 5 lat na terenie całego kraju przez GDDiKA oraz Zarządy Dróg Wojewódzkich (pomiary te nie obejmują jednak dróg krajowych i wojewódzkich w miastach na prawach powiatu). Najbliższe takie pomiary odbędą się w 2025 r.

W najbliższą niedzielę odbędą się wybory do Sejmu i Senatu RP. Aby ułatwić mieszkańcom Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oddanie swojego głosu, tego dnia będzie można bezpłatnie podróżować autobusami, tramwajami i trolejbusami Transportu GZM.

– Niedziela będzie ważnym dniem, w którym zdecydujemy o tym, kto nas będzie reprezentował w parlamencie przez kolejne 4 lata – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – Chcemy maksymalnie ułatwić wszystkim mieszkańcom możliwość oddania swojego głosu w wyborach. Nie wszyscy mają komisje wyborcze pod nosem. W mniejszych gminach często są one znacznie oddalone od miejsca zamieszkania. Zdarza się także, że głosujemy tam, gdzie jesteśmy zameldowani, choć mieszkamy w zupełnie innym miejscu. Z myślą o tych wszystkich mieszkańcach, uruchomimy bezpłatny publiczny transport zbiorowy dniu wyborów – dodaje.

W celu odbycia bezpłatnej podróży w dniu 15 października nie będą potrzebne żadne zaświadczenia. Bezpłatna komunikacja obejmie wszystkie pojazdy jeżdżące pod szyldem Transport GZM na terenie 56 gmin woj. śląskiego.

W dniu wyborów parlamentarnych lokale wyborcze będą czynne między godziną 7:00 a 21:00.

Zwiększanie kompetencji urzędników oraz budowanie akceptacji społecznej dla ruchu dronów w miastach – to założenia Metropolitalnej Szkoły Dronowej, organizowanej przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. W drugiej edycji wydarzenia, które rozpocznie się 17 października br., weźmie udział ok. 30 pracowników reprezentujących 10 urzędów miast i gmin GZM. Partnerem strategicznym projektu jest Politechnika Śląska.

Celem Metropolitalnej Szkoły Dronowej jest rozwój na obszarze GZM grupy specjalistów dysponujących profesjonalną wiedzą o bezzałogowych statkach powietrznych (dronach), a w szczególności wykorzystaniu tych technologii do realizacji zadań samorządów. Sukces pierwszej edycji skłonił Metropolię do rozwinięcia koncepcji Szkoły i wzmocnienia jej o nowego, strategicznego partnera – Politechnikę Śląską.

Wiedza ekspercka

Uczestnicy kolejnej edycji Szkoły wezmą udział w zajęciach opracowanych we współpracy ze specjalistami z wydziału Transportu i Inżynierii Lotniczej Politechniki Śląskiej, poznając koncepcję U-Space, szczegółowe przepisy lotnicze regulujące ruch powietrzny, a także nauczą się zasad przygotowywania operacji dronowych w taki sposób, by spełniały najwyższe wymogi bezpieczeństwa.

Dzięki współpracy z Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Europy Środkowo-Wschodniej i Ośrodkiem Szkolenia Personelu Obsługi Systemów Bezzałogowych Statków Powietrznych uczestnicy uzyskają praktyczną wiedzę i umiejętności potrzebne do pełnienia funkcji pilotów BSP. Poznanie perspektywy użytkownika pozwoli im stać się ambasadorami technologii dronowych w miastach.

Projekt realizowany przez GZM kierowany jest do pracowników urzędów, jednostek miejskich oraz spółek komunalnych i w całości finansowany jest ze środków Metropolii.

W pierwszej edycji projektu, która odbyła się w ubiegłym roku, wzięło udział 48 urzędników reprezentujących 16 gmin Metropolii.  Uzyskali oni wiedzę m.in. z zakresu roli miast i perspektyw rozwoju U-Space, podstaw prawnych lotów i użytkowania BSP, ochrony prywatności i ochrony danych osobowych w operacjach lotniczych BSP oraz planowania i zarządzania ryzykiem operacji dronowych w miastach. Uczestnicy przeszli także szkolenie praktyczne z pilotowania dronów.

Koncepcja U-Space

U-Space to to europejska koncepcja stworzenia ekosystemu rozwiązań dla zapewnienia bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej nad miastami, dzięki której drony będą mogły wykonywać operacje lotnicze wspierające naukę, sektor publiczny i biznes.

Nowe regulacje U-Space dotyczące ruchu bezzałogowego we wspólnej europejskiej przestrzeni powietrznej weszły w życie w styczniu tego roku. Rozporządzenie Komisji Europejskiej to ważny krok w tworzeniu ram regulacyjnych, które wpłyną na stworzenie nowego wymiaru miast. Wszystkie opisane zmiany związane z ruchem dronów będą wprowadzane stopniowo. Komisja szacuje, że kompleksowy ekosystem dla ruchu bezzałogowych statków powietrznych będzie gotowy do 2030 roku.

Relacja wideo z pierwszej edycji projektu:

Mobilność w mieście to główny temat tegorocznej edycji Climathonu, na którym będą się koncentrować jego uczestnicy. Rywalizacja odbędzie się 25 i 26 października. Już teraz każdy student w Polsce może zarejestrować swój udział. Specjalistyczne kierunki studiów nie są wymagane, trzeba mieć otwartą głowę i kreatywność.

Metropolitalny Climathon 2023 organizowany jest przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię oraz Fundację Fortis Pro Nobis pod auspicjami EIT Climate-KIC. Pierwsze tego typu wydarzenie miało miejsce w 2020 roku.

Uczestnicy wydarzeń w murach uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach będą rywalizować  ze sobą przez 24 godziny. Przy współpracy z zaproszonymi ekspertami wypacowują propozycje dla rozwiązań problemów, które są wiodącym tematem  edycji Climathonu.

„Kwestia mobilności w miastach wiąże się z wieloma problemami – do największych z nich należą w naszym regionie: bardzo duży udział samochodów w ruchu, duża presja na przestrzeń parkingową, nieefektywne planowanie przestrzenne oraz zagrożenie w ruchu drogowym”, wyliczają problemy organizatorzy.

Szansę na wygraną ma każdy kreatywny pomysł, który zaproponuje ciekawe i nowoczesne podejście do rozwiązywanych problemów. Na zwycięzców czekają nagrody pieniężne (pula nagród wynosi 18 000 zł) oraz nagrody rzeczowe.

W ubiegłorocznym Climathonie brało udział ponad 60 osób. Zwyciężyła grupa studentów Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Opracowali oni pomysł, w jaki sposób drugie i kolejne życia dać przedmiotom kupowanym co roku przez studentów wyjeżdżających i przyjeżdżających na Erasmusa.

Więcej informacji oraz zasady rejestracji: climathon