Zasoby z Platformy Otwartych Danych, którą rozwija Metropolia mają być udostępnione na rządowym portalu dane.gov.pl. To jeden z głównych punktów współpracy Metropolii z Ministerstwem Cyfryzacji. Dzisiaj (17 maja b.r.) podpisano list intencyjny sprawie realizacji projektów z obszaru otwierania danych

Platforma Otwartych Danych jest projektem Metropolii rozwijanym od 2019 roku. Ułatwia dostęp w jednym miejscu do zbiorów danych samorządów lokalnych. Może z nich korzystać każdy – mieszkańcy, przedsiębiorcy i inwestorzy, naukowcy czy organizacje pozarządowe. Podpisanie listu intencyjnego otwiera drogę do opublikowania zasobów na rządowej platformie udostępniania danych publicznych.

Współpraca ma także dotyczyć inicjowania działań w zakresie realizacji polityki i promocji otwartych danych oraz współpracy przy realizacji projektów mających na celu podnoszenie kompetencji administracji w zakresie udostępniana swoich zasobów informacyjnych.

–  Namówiliśmy szereg gmin do tego, by otwierały dane i dzieliły się tym, co się w nich dzieje. Szereg aplikacji i rozwiązań zostało stworzonych właśnie dzięki takim rozwiązaniom, jakim są otwarte dane. Wierzę, że budowanie przyjaznego cyfrowego państwa jest możliwe. Zachęcam też inne samorządy, by otwierały dane – powiedział Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Na portalu Platformy Otwartych Danych znajdują się zbiory danych wytwarzanych przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, Zarząd Transportu Metropolitalnego jak również 28 gmin członkowskich Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Użytkownicy mają na niej dostęp do około 300 zbiorów danych na piątym poziomie otwartości. Zawierają one szeroką paletę informacji: od pozwoleń na budowę, przez ewidencję dróg publicznych, nieruchomości wystawione na sprzedaż aż po rejestry dotyczące zabytków oraz kluby sportowe.

W 2023 roku Metropolia pozyskała na jej rozwój blisko 4,5 mln zł ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Dzięki temu wsparciu będzie możliwe udostępnienie kolejnych zbiorów danych, tworząc przestrzeń dla rozwoju innowacyjnych usług opartych o te dane, a także budowanie atrakcyjnej oferty dla inwestorów i mieszkańców.

Useful links: Platforma Otwartych Danych

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia realizuje inwestycję „Otwarte dane GZM bazą do wdrożenia usług publicznych adresowanych do mieszkańców oraz inwestorów na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii”. Na realizację inwestycji GZM otrzyma dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych w ramach pierwszej edycji naboru wniosków.

Inwestycja polega na dostawie i wykonaniu systemu zbierającego, przetwarzającego i udostępniającego dane źródłowe będące w dyspozycji Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Zarządu Transportu Metropolitalnego, Przedsiębiorstw Komunikacji Miejskiej a także gmin wchodzących w jej skład i wybranych 80 jednostek podległych tym gminom, wraz z dostawą sprzętu niezbędnego do funkcjonowania systemu.

Celem projektu jest udostępnianie wysokiej jakości danych publicznych tworzące przestrzeń dla rozwoju innowacyjnych usług opartych o te dane, a także budowanie atrakcyjnej oferty dla inwestorów i mieszkańców. Dodatkowym celem projektu jest dostarczenie i wdrożenie narzędzia analitycznego wspierającego procesy decyzyjne (BI) oraz umożliwienie zaoferowania usług opartych o otwarte dane dla mieszkańców i potencjalnych inwestorów. Dostępność gotowych analiz, a także ustrukturyzowanych danych, które można wykorzystać na potrzeby własnych analiz ogranicza ryzyko inwestycji. Zgromadzone dane mogą posłużyć do tworzenia aplikacji webowych w chmurze, prezentujących tereny inwestycyjne, magazyny, biura, zaplecze badawczo-rozwojowe, a także do tworzenia aplikacji dla mieszkańców, która pomoże w nawigacji po Metropolii, prezentującej np. otoczenie edukacyjne, mieszkania, transport, rozrywkę itp.

Inwestycja realizowana jest w okresie 26.05.2023 – 16.12.2024 r.

Wartość inwestycji wynosi 4 997 490,00 zł, z czego dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych wynosi 4 497 741,00 zł.

Od 2019 roku można korzystać z zasobów Platformy Otwartych Danych GZM. Ma ona na celu udostępnienie otwartych danych publicznych. Teraz za blisko 4,5 mln zł dotacji z rządowego programu Polski Ład zostaną wdrożone nowe rozwiązania techniczne, które przyczynią się do rozwoju systemu.

Na portalu znajdują się zbiory danych wytwarzanych przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, Zarząd Transportu Metropolitalnego jak również 28 gmin członkowskich Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Użytkownicy mają na niej dostęp do ponad 200 zbiorów danych na piątym poziomie otwartości. Zawierają one szeroką paletę informacji: od pozwoleń na budowę, przez ewidencję dróg publicznych, nieruchomości wystawione na sprzedaż aż po rejestry dotyczące instytucji kultury oraz kluby sportowe.

Teraz za blisko 4,5 mln zł ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (edycja pierwsza) zostaną wdrożone nowe rozwiązania techniczne, które przyczynią się do rozbudowy systemu.

Pod koniec maja Metropolia podpisała z wyłonioną w przetargu PwC Advisory Sp. z.o.o. umowę na realizację projektu „Otwarte dane GZM bazą do wdrożenia usług publicznych adresowanych do mieszkańców oraz inwestorów na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii”.

Powstanie system zbierający i przetwarzający i udostępniający dane źródłowe, które są w dyspozycji Metropolii, jej gmin członkowskich wraz z podległymi jednostkami. Zostanie dostarczony także  sprzęt niezbędny do funkcjonowania systemu. Powstanie też narzędzie analityczne. Ma ono wspierać procesy decyzyjne (BI) oraz umożliwiać realizację usług opartych o otwarte dane.

Udostępnianie wysokiej jakości danych jest kluczowym elementem budowania oferty dla inwestorów i mieszkańców. Wykorzystanie gotowych analiz, a także ustrukturyzowanych danych może być pomocne w oszacowaniu ryzyka inwestycji. Zgromadzone dane mogą posłużyć do tworzenia aplikacji webowych w chmurze. Mogą one prezentować np. tereny inwestycyjne, magazyny, biura, zaplecze badawczo-rozwojowe. Otwarte dane to także podstaw do tworzenia aplikacji dla mieszkańców. Może ona pomóc w  przemieszczaniu się  po Metropolii oraz korzystaniu z różnego rodzaju usług publicznych, jak edukacja, zdrowie, kultura czy rozrywka.

W sierpniu 2021 roku, w oparciu o udostępnione przez Metropolię otwarte dane, firma Vooom, z którą GZM współpracuje, opracowała usługę prezentującą informacje o rzeczywistych czasach odjazdów autobusów, trolejbusów i tramwajów. Ta usługa została uzupełniona o dane lokalizacji pojazdów transportu publicznego, które służą aplikacji Google Maps.

Przydatne informacje:

Platforma Otwarte Dane

Jeden autobus i gigabajty informacji. Inwentaryzacja danych w gminach Metropolii – Metropolia GZM

57 projektów z gmin Metropolii otrzymało dotacje z Funduszu Polski Ład – Metropolia GZM

Metropolia rozpoczyna projekt rozwoju platformy otwartych danych – Metropolia GZM

Rzeczywisty czas odjazdu autobusów na mapach Google. Usprawni planowanie podróży – Metropolia GZM

Nowoczesne technologie w organizacji transportu zbiorowego to temat, którym Metropolia dzieliła się podczas webinaru „Otwarte dane w mieście – tu i teraz”, organizowanego podczas 21. spotkania Transportowego Obserwatorium Badawczego (TOB).

Podczas spotkania online, które odbyło się w czwartek (27 stycznia) rozmawiano o podstawowych ramach procesu otwierania danych. Pokazano również konkretne przykłady wdrożeń w Rzeszowie i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

W trakcie wystąpienia Adama Krakowczyka, dyrektora IT w Urzędzie Metropolitalnym, można było usłyszeć m.in. o Systemie Dynamicznej Informacji Pasażerskiej 2. Podawanie czasu rzeczywistego odjazdu autobusów, tramwajów i trolejbusów, to podstawowe narzędzie komunikacji z pasażerami. Dzięki przekazywanym w ten sposób informacjom, pasażerowie w razie konieczności mogą inaczej rozplanować swoją podróż w przypadku niespodziewanych zdarzeń drogowych, utrudniających ruch.

Ostatnie lata to ciągły rozwój SDIP 2. W minionym roku zamontowano 228 dodatkowych tablic z rozkładami, uruchomiono aplikacje M2GOInfo, a także uruchomiono portal pasażera z „wirtualnymi tablicami SDIP” , który znajduje się pod adresem: https://sdip.metropoliaztm.pl/. Ponadto zoptymalizowano wyszukiwarkę połączeń i usprawniono pracę dyspozytorów.

Kolejnym działaniem Metropolii jest wprowadzenie w Mapach Google informacji o rzeczywistym czasie odjazdu autobusów, tramwajów i trolejbusów. Stało się to możliwe dzięki publikacji danych transportowych na portalu GZM Otwarte Dane i nawiązaniu współpracy z Google Polska. Istotnym elementem jest również integracja i optymalizacja danych transportowych m.in. do Google. Wcześniej propozycję zmian lub nowych informacji mogły być przesyłane przez anonimowych użytkowników. Powodowało to, że niektóre dane były nieaktualne lub niespójne. Teraz Metropolia bezpośrednio pracuje z Google Maps, aby utrzymać standard przekazywanych informacji w tym zakresie.

Istotnym elementem dla sprawnego funkcjonowania transportu są także systemy ITS. Nadanie priorytetu przejazdu pojazdom komunikacji miejskiej ma kluczowe znaczenie do zachęcenia mieszkańców do tego, by przesiedli się z indywidualnych samochodów do transportu publicznego. Dzięki wykorzystaniu wypracowanego w GZM wspólnego protokołu komunikacyjnego, możliwym będzie przyspieszenie przejazdu pojazdów ZTM zwłaszcza w godzinach szczytu. W minionym roku system był stale optymalizowany.

Podczas webinaru eksperci i uczestnicy spotkania zaznaczali, że podstawowym problemem w procesie otwierania danych jest ich duże rozproszenie, a także niewystarczająca informacja o tym jakie dane, kto i gdzie umieszcza. Dużą barierą jest wciąż czynnik ludzi – mentalność urzędników, niejednokrotnie mających obawy przed otwieraniem danych. Konieczne jest więc wzmocnienie kompetencji cyfrowych urzędów.

W spotkaniu udział wzięło prawie 130 przedstawicieli administracji państwowej i samorządowej, świata biznesu i nauki oraz beneficjentów funduszy UE w tym Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

TOB powstało przy Centrum Unijnych Projektów Transportowych w 2017 r. jako odpowiedź na potrzeby informacyjne. Zgodnie z założeniami, tworzy możliwość rozwijania dobrych praktyk, wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy różnymi interesariuszami zaangażowanymi w proces przygotowania i realizacji projektów transportowych. Wspomaga budowę systemu analitycznego oraz bieżącego monitoringu procesów rozwojowych zachodzących w kraju i efektów prowadzonej polityki transportowej w ujęciu krajowym i regionalnym.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia rozwija platformę otwartych danych. Jej celem jest zebranie w jednym miejscu wielu informacji, które mają służyć do stworzenia innowacyjnych i pomocnych rozwiązań dla mieszkańców. Baza została właśnie uzupełniona o dane dotyczące rzeczywistych czasów odjazdu pojazdów komunikacji miejskiej, które zostały opracowane w otwartym formacie GTFS-RT. To efekt współpracy Metropolii z firmą Vooom. 

W oparciu o udostępniane przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię otwarte dane, firma Vooom, z którą GZM współpracuje w ramach podpisanego listu intencyjnego, opracowała ogólnodostępny serwis na bieżąco prezentujący informacje o rzeczywistych czasach odjazdów autobusów, trolejbusów i tramwajów.  

Dane zostały przetworzone do formatu General Transit Feed Specification (GTFS), który jest otwartym zapisem informacji o rozkładach jazdy i lokalizacji przystanków w formie plików tekstowych. W ramach tego rozwiązania dostępne jest także rozszerzenie funkcjonalności o informacje dotyczące aktualnego opóźnienia pojazdów i konkretnych kursów, podawanego w czasie rzeczywistym – GTFS-RT (real time).  

Dzięki przetworzeniu tych danych do otwartego formatu, informacje te będą mogły zostać wykorzystane w dowolnej aplikacji, która jest lub będzie dostępna na rynku, a która ma służyć do planowanie podróży komunikacją miejską. 

– Ta współpraca pokazuje, jak duży potencjał tkwi w otwieraniu danych przez Metropolię. Dzięki udostępnieniu danych na naszej platformie Otwarte Dane GZM, a także współpracy nawiązanej z firmą Vooom, możemy zaoferować mieszkańcom wartość dodaną. To istotny krok w rozwoju idei otwierania danych w Metropolii – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji GZM. 

Obliczanie opóźnienia pojazdu względem rozkładu jazdy możliwe jest dzięki zamontowanym w autobusach odbiornikom GPS, które regularnie, co kilkanaście sekund, przekazują pozycję pojazdu do centralnego systemu.  

– Porównanie pozycji pojazdu z rozkładem jazdy pozwala na udostępnianie aktualizacji rozkładu jazdy w postaci serwisu GTFS-RT, z którego mogą korzystać wszyscy chętni. Format GTFS-RT umożliwi również udostępnienie tych informacji w aplikacji i na mapach Google, nad czym w Metropolii rozpoczęliśmy pracę – wyjaśnia Hubert Morawski, kierownik projektu z ramienia GZM. 

Transport publiczny jest kluczowym elementem nowoczesnej miejskiej mobilności. Jednym z działań, usprawniającym jej funkcjonowanie, jest m.in. rozszerzanie kanałów, gdzie pasażerowie mogą znaleźć bieżące informacje dotyczące kursowania komunikacji miejskiej.  

– Wierzymy, że kluczowa rola w kształtowaniu polityki transportowej w miastach zawsze będzie należeć do samorządu, dlatego bardzo chętnie współpracujemy m.in. z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią – mówi Łukasz Anwajler, wiceprezes Vooom.  

– Chociaż planer Vooom już od dłuższego czasu, jako jedyny na rynku, uwzględnia rzeczywiste czasy odjazdu na obszarze Metropolii, to, w ramach naszej strategicznej współpracy z GZM, zdecydowaliśmy się bezpłatnie udostępnić tę technologię także innym podmiotom działającym na tym rynku. Wierzymy w to, że rozwój całego rynku będzie służył wszystkim podmiotom, które na nim działają – dodaje. 

Metropolia dostrzega potencjał cyfryzacji i dlatego też konsekwentnie prowadzi prace związane z wdrażaniem idei smart city w samorządzie. Projekt GZM Data Store, który zakłada udostępnienie na specjalnym portalu danych zgromadzonych przez gminy, jest w trakcie realizacji. Ponadto przewidziane jest zintegrowanie i uporządkowanie danych transportowych w Google, dla których nie było dotychczas systemowego zarządzania.  

Zobacz także: Inteligentna Metropolia: w stronę platformy otwartych danych – Metropolia GZM

System informacji wizualnej dla transportu miejskiego ZTM to główny temat czwartego numeru magazynu „W Metropolii”. Zapraszamy do lektury!

W najnowszym numerze „W Metropolii” przeczytacie, jak zmieni się system informacji przystankowej na słupkach przystankowych i wiatach, oraz informacji w pojazdach i na automatach biletowych ZTM. Ponadto nie zabrakło interesujących tematów związanych ze szkolnictwem wyższym, transportem kolejowym, współpracą międzynarodową czy ochroną środowiska.

Link: Magazyn „W Metropolii”, numer 4 – kwiecień / maj 2021

Magazyn informacyjny „W Metropolii” to bezpłatny dwumiesięcznik, wydawany od września 2020 roku. Na stałe wpisał się w cykl działań komunikacyjnych Metropolii, których głównym celem jest promocja i integracja obszaru metropolitalnego oraz budowanie świadomości marki terytorialnej.

Zadaniem publikacji jest pokazanie czytelnikom – mieszkańcom GZM – czym jest instytucja Metropolii, jak funkcjonuje, jakie są jej cele i plany rozwoju oraz w jaki sposób realizowane są jej kluczowe projekty. Pismo promuje ideę samorządowej współpracy, pokazuje zachodzące wewnątrz procesy, opisuje bieżące wydarzenia.

Przekaz kierowany jest do szerokiej grupy mieszkańców – także tych, którzy nie znajdują się w kręgu odbiorców informacji przekazywanych za pośrednictwem mediów społecznościowych. W wersji drukowanej magazyn ukazuje się jako insert w dwóch gazetach regionalnych „Dzienniku Zachodnim” i „Gazecie Wyborczej” oraz kolportowany jest bezpośrednio przez gminy wchodzące w skład Metropolii.

Poprzednie numery znajdują się TUTAJ.

Zakończył się pierwszy etap prac nad platformą otwartych danych GZM Data Store. Zinwentaryzowano ponad 1700 zbiorów danych w 28 gminach w Metropolii, które uczestniczą w projekcie. Ułatwi ona dostęp w jednym miejscu do zbiorów danych samorządów lokalnych. Będzie mógł z nich korzystać każdy – mieszkańcy, przedsiębiorcy i inwestorzy, naukowcy czy organizacje pozarządowe. Tworzony portal internetowy będzie jedną z największych tego rodzaju samorządowych platform w Polsce.

Przez blisko pół roku trwały prace związane z inwentaryzacją i analizą danych gmin. Dzięki temu będzie można przygotować platformę udostępniania danych na możliwie najwyższym poziomie otwartości, czyli w otwartych i ustrukturyzowanych formatach. Mają one pozwolić na ich automatyczne przeszukiwanie, porównywanie i przetwarzanie.

W wyniku prac zinwentaryzowano ponad 1700 zbiorów. Wśród nich można wymienić kategorie związane m.in. z planami zagospodarowania przestrzennego, zamówieniami publicznymi, zawartymi umowami i udzielonymi zezwoleniami dla przedsiębiorców, inwestycjami oraz budżetem i mieniem gmin. Skatalogowane zbiory obejmują także dane związane z drogami publicznymi, instytucjami publicznymi, zabytkami kultury czy organizacjami pozarządowymi. W ramach prac skatalogowano także rejestry uchwał podejmowanych przez samorządy na szczeblu zarządów oraz rad gmin.

– GZM Data Store będzie nie tylko ogromnym źródłem wiedzy dla inwestorów i przedsiębiorców, którzy zainteresowani są rozpoczynaniem lub zwiększaniem swoich inwestycji. Dzięki zgromadzonym danym chcemy przede wszystkim nawiązać bliższy dialog z mieszkańcami – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Projekt otwartych danych oznacza większą transparentność działań i znacznie zwiększa szanse na bardziej oczekiwane przez społeczeństwo szybkie decyzje samorządu – dodaje Paweł Krzyżak.

Dzięki platformie możliwe będzie znalezienie w jednym miejscu wielu informacji, które będą mogły posłużyć do stworzenia innowacyjnych rozwiązań dla mieszkańców np. poprzez zaprojektowanie aplikacji pomocnych do załatwiania codziennych spraw. Otwarte dane to internetowy interfejs dla miast i gmin Metropolii.

W następnych etapach, które mają zakończyć się w sierpniu b.r. zbiory gminne zostaną udostępnione, a później będą uzupełniane o nowe informacje. Do platformy będzie mogło przystąpić także pozostałe 13 gmin Metropolii, które nie zdecydowały się jeszcze na dołączenie do realizacji projektu.

Z funkcjonalności portalu można jednak korzystać już teraz, gdyż wstępna wersja platformy została opublikowana w 2019 roku. Można ją znaleźć w menu głównym na stronie internetowej GZM – www.metropoliagzm.pl. Udostępnione zostały już informacje, które dotyczą m.in. rozkładów jazdy i lokalizacji przystanków, historycznej bazy lokalizacji GPS autobusów oraz dane dotyczące wyposażenia pojazdów komunikacji miejskiej. Są to dziesiątki gigabajtów informacji, z których już dziś korzystają twórcy aplikacji do planowania podróży. Te i inne otwarte dane pozwolą zoptymalizować działania gmin i pomogą im skorzystać z najnowocześniejszych trendów rozwojowych związanych z podejściem “smart city”.

Projekt inwentaryzacji i udostępnienia danych realizuje firma doradcza PwC. 

– Otwarte dane mogą być źródłem realnych oszczędności pieniędzy i czasu dla administracji i obywateli – podkreśla Dionizy Smoleń, dyrektor w Zespole doradztwa dla sektora publicznego PwC.

Realizowany projekt, identyfikując i precyzyjnie analizując gromadzone w gminach dane, pozwoli na jeszcze szersze oraz bardziej systemowe (także w skali całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii) ich wykorzystanie na potrzeby mieszkańców, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, inwestorów i innych podmiotów. W tym stanie rzeczy projekt może bardzo przyczynić się do gospodarczego i społecznego rozwoju oraz podniesienia jakości życia mieszkańców Metropolii – tłumaczy Dionizy Smoleń.

Link: W stronę inteligentnej Metropolii. Zinwentaryzują gigabajty danych, aby je otworzyć i udostępnić – Metropolia GZM.

Setki gigabajtów danych w zasięgu jednego kliknięcia? Będzie to możliwe dzięki rozwojowi platformy Otwartych Danych, nad którą pracuje Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Pozwoli ona znaleźć w jednym miejscu wiele informacji, które będą mogły posłużyć do wypracowania innowacyjnych rozwiązań dla mieszkańców np. poprzez stworzenie aplikacji, pomocnych w poruszaniu się po GZM. Aby było to możliwe, rozpoczyna się właśnie proces związany z inwentaryzacją danych, gromadzonych przez gminy i miasta Metropolii. Podczas niego dane zostaną przetworzone do wspólnego formatu, aby móc je później swobodnie przeszukiwać, zestawiać i porównywać.  Dzięki mechanizmom, które zostaną zastosowane, bazy na platformie Otwartych Danych będą automatycznie aktualizowane po wprowadzeniu nowego zbioru. 

Gminy na potrzeby obsługi swoich mieszkańców i realizacji zleconych zadań, gromadzą i przetwarzają setki różnych zbiorów danych, m.in. dotyczących edukacji, ochrony środowiska, aktywności gospodarczej czy kultury. Dane te mają wartość dla samorządów, ponieważ pozwalają na szybką weryfikację informacji potrzebnych do podjęcia decyzji w określonym obszarze i wybór najbardziej dogodnego kierunku rozwoju.

Pozwalają również – poprzez udostępnianie posiadanych danych – ograniczyć liczbę wniosków o dostęp do informacji publicznej, ponieważ dzięki zastosowaniu tych rozwiązań, będą one w zasięgu „jednego kliknięcia”.

Udostępnienie danych publicznych ma również wpływ na podniesienie transparentności debaty publicznej, ponieważ dzięki nim mieszkańcy mogą lepiej zrozumieć argumenty, które uzasadniają podjęcie różnych decyzji, które są istotne z punktu widzenia społeczności lokalnej.

Otwieranie danych ma również duże znaczenie dla firm, które w oparciu właśnie o te dane, budują innowacyjne rozwiązania dla mieszkańców poprzez np. udostępnianie różnego rodzaju pomocnych aplikacji jak choćby tych, dzięki którym możemy w szybki sposób znaleźć w naszej okolicy: najbliższy przystanek autobusowy, kino, aptekę, są również wykorzystywane do systemów sterowania ruchem, by nadać pierwszeństwo przejazdu pojazdom komunikacji miejskiej.

Te korzyści od samego początku dostrzega Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, która pracuje nad rozwojem bazy Otwartych Danych. 

Otwarte dane będą pilotem po miastach i gminach GZM

– Przypomnijmy, że wstępna wersja platformy Otwartych Danych została opublikowana w ubiegłym roku, a link do niej można znaleźć w menu głównym na stronie internetowej GZM – www.metropoliagzm.pl. Udostępnione zostały tam informacje, które już teraz zostały pozyskane i opracowane. Dotyczą m.in. rozkładów jazdy i lokalizacji przystanków, historycznej bazy lokalizacji GPS autobusów, które codziennie są aktualizowane oraz dane dot. wyposażenia pojazdów komunikacji miejskiej.  To dziesiątki gigabajtów, które już dziś firmy używają choćby na potrzeby udostępnienia aplikacji do planowania podróży – mówi Paweł Krzyżak, zastępca dyrektora Departamentu Projektów i Inwestycji.

– Chcemy pomóc gminom zidentyfikować i udostępnić zbiory danych, które są w ich dyspozycji, a dzięki temu stworzyć wspólną bazę, która będzie prawdziwą skarbnicą wiedzy o gminach GZM. Aby było to możliwe, koniecznym jest przeprowadzenie procesu inwentaryzacji zbiorów tych danych, ocenienie ich wartości oraz w uzgodnieniu i współpracy z gminami, przygotowanie ich do publikacji na portalu otwartych danych, który prowadzony jest przez GZM – dodaje.

W ogłoszonym przez Metropolię przetargu wystartowało sześć podmiotów. W ocenie komisji przetargowej najkorzystniejsza oferta została przedstawiona przez firmę doradczą PwC, z którą GZM podpisała umowę na wykonanie usługi inwentaryzacji i udostępnienia danych. Realizacja projektu potrwa kilkanaście miesięcy.

Najpierw inwentaryzacja danych. To szukania wspólnego mianownika

Celem tej platformy jest udostępnienie danych na możliwie najwyższym poziomie otwartości, czyli w otwartych i ustrukturyzowanych formatach, które pozwolą na ich automatyczne przeszukiwanie, porównywanie i przetwarzanie. Dlatego potrzebna jest ich inwentaryzacja, która będzie niejako poszukiwaniem wspólnego mianownika. Istotnym elementem projektu jest także opracowanie i udostępnienie dynamicznych wizualizacji zbiorów, które wskaże użytkownik.

– Gminy korzystają aktualnie z różnych systemów teleinformatycznych, a co za tym idzie dane dotyczące tego samego obszaru, np. edukacji, różnią się pod względem formatu i struktury. W ramach projektu dane zostaną nie tylko zebrane, ale także przetworzone do jednego formatu, tak aby możliwe było dowolne ich zestawianie ze sobą – wyjaśnia ideę inwentaryzacji dr inż. Radosław Nielek z Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, który doradza przy realizacji projektu GZM Data Store.

– Korzyścią, płynącą z przekształcenia danych pochodzących z różnych gmin do jednego formatu, będzie także pojawienie się możliwości integracji systemów takich jak inteligentne systemy sterowania ruchem czy systemy informacji o miejscach parkingowych pomiędzy sąsiadującymi gminami. Zachowując autonomię i niezależność gmin w zakresie wyboru rozwiązań, będziemy jednocześnie mogli korzystać z rozwiązań połączonych i zintegrowanych „przez dane” – tłumaczy.

Istotnym elementem projektu ma być automatyzacja procesu udostępniania danych, tak, aby nowe wersje zbiorów pojawiały się na portalu zaraz po aktualizacji zbiorów źródłowych, bez konieczności wykonywania dodatkowej pracy po stronie gmin. Taki mechanizm zmniejsza koszty utrzymania rozwiązania w dłuższym okresie i gwarantuje, że w repozytorium dostępne będą zawsze aktualne informacje.

Open Data to krok w kierunku inteligentnej Metropolii

– Dane są kapitałem współczesnego, coraz bardziej cyfrowego świata. Strategiczne, systemowe podejście do zbierania i wykorzystywania danych pozwala m.in. na lepsze zrozumienie potrzeb mieszkańców, a zatem wdrożenie odpowiednich rozwiązań i co za tym idzie poprawienie jakości życia w wielu obszarach, takich jak transport, edukacja czy ochrona środowiska – podkreśla Agnieszka Gajewska, partner w PwC, lider zespołu ds. sektora publicznego i infrastruktury w Europie Środkowo-Wschodniej.

Tworzenie tego typu platform jest również wyzwaniem dzisiejszych czasów, by przy użyciu coraz bardziej zaawansowanych narzędzi, możliwe jak najlepiej wykorzystać dostępne zasoby.

– Projekt Open Data będzie ważnym krokiem w stronę stworzenia „inteligentnej metropolii”. Z jednej strony przyczyni się do usprawnienia zarządzania politykami publicznymi w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz w gminach wchodzących w jej skład. Z drugiej umożliwi wykorzystywanie danych przez mieszkańców, przedsiębiorców i innych interesariuszy, przyczyniając się m.in. do podniesienia jakości życia oraz prowadzonej działalności biznesowej w metropolii – przekonuje Dionizy Smoleń, dyrektor w zespole ds. sektora publicznego i infrastruktury w PwC.