Zgodnie z ostatnio przyjętą Strategią GZM na lata 2022-2027 z perspektywą do roku 2035 działania Metropolii prowadzone są zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju. Podkreślając jak wielkie znaczenie ma dla nas ochrona środowiska i wszystkie aspekty zmierzające do zapobieganiu zmianom klimatycznym po raz kolejny bierzemy udział jako Partner Eco w  Szczycie Klimatycznym TOGETAIR.

Wydarzenie to składa się z szeregu niezwykle ciekawych tematycznych debat  (https://togetair.eu/agenda/), które odbędą się w dniach 20-21.04.2023 r., czyli tuż przed Dniem Ziemi. Może wziąć w nim udział każda zainteresowana osoba przez stronę internetową wydarzenia (https://togetair.eu/) lub na żywo w auli Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie po wcześniejszej rejestracji na stronie Wydarzenia.

Przedstawicieli GZM będzie można wysłuchać w następujących panelach:

1. JAKĄ WYSOKĄ CENĘ ZAPŁACIMY ZA ŚMIECI? – udział Zastępcy Dyrektora Departamentu Infrastruktury i Środowiska Pana Damiana Kołakowskiego (20.04.2023 – godz. 9:50);
2. SMOG KONTRATAKUJE. ZDROWIE PUBLICZNE POLAKÓW – udział Dyrektorki Departamentu Infrastruktury i Środowiska Pani Blanki Romanowskiej (21.04.2023 – godz. 9:50);
3. GDZIE SĄ GRANICE POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ I TERMOMODERNIZACJI BUDYNKÓW? – udział Wiceprzewodniczącego Zarządu GZM Pana Henryka Borczyka (21.04.2023 – godz. 13:20)

Dodatkowo w ramach partnerstwa zorganizowana zostanie  debata przy „Okrągłym Stole Odpadowym”. Tematyka dotyczyć będzie gospodarki odpadami komunalnymi, w szczególności w kontekście zamiaru budowy instalacji termicznego przetwarzania odpadów komunalnych na terenie GZM, która jako nowoczesna elektrociepłownia może zapewnić czystszą energię i ciepło niż dotychczasowe źródła konwencjonalne oparte na węglu kamiennym. Debata dotyczyć będzie potrzeby dokonania niezbędnych zmian legislacyjnych, które pozwolą metropoliom skuteczniej realizować gospodarkę odpadami na ich terenie.

Debatę przeprowadzi ekspertka pani Barbara Lampart, prezeska firmy INVESTEKO Serwis Sp. z o.o., a jej uczestnikami będą:

• Przedstawiciel Ministerstwa Klimatu i Środowiska
• Przedstawiciel Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji TBC
• Wiceprzewodniczący Zarządu GZM – Pan Henryk Borczyk
• Prezydent Miasta Bytom – Pan Mariusz Wołosz
• Poseł na Sejm RP – Pan Robert Warwas
• Poseł na Sejm RP – Pan Grzegorz Matusiak
• Poseł na Sejm RP – Pan Grzegorz Gaża
• Prezes Spółki Port Czystej Energii – Pan Sławomir Kiszkurno
• Partner w Kancelarii Ziemski&Partners – Pan Maciej Kiełbus

Logo wydarzenia do pobrania –  https://togetair.eu/dla-mediow/

By w przyszłości codzienne dojazdy do pracy i szkoły były szybkie i komfortowe, musimy zacząć pracę już teraz. Zależy nam na tym, by zacząć współpracę z mieszkańcami – użytkownikami transportu publicznego. Wierzymy, że nasza wspólna praca przyniesie pozytywne skutki. Czasem drobna zmiana, na przykład w postaci usunięcia barierek czy niewielkich zmian w organizacji ruchu, może skrócić dojście do stacji czy przystanku o kilka minut.

Dlatego chcemy zaprosić mieszkańców GZM do rozmowy o węzłach przesiadkowych przy stacjach kolei metropolitalnej i zacząć planować je razem z przyszłymi ich użytkownikami poprzez działania w ramach projektu „Jak otworzyć kolej na mieszkańców?”. Proponujemy wspólne spacery po okolicy istniejących i przyszłych przystanków kolei metropolitalnej w 6 miastach i gminach na terenie GZM, podczas których porozmawiamy z mieszkańcami i zapytamy ich o zdanie w formie ankiet. O szczegółach opowiemy na spotkaniu otwierającym, które odbędzie się 12 kwietnia 2023 roku w godzinach 17:00-19:00 w Muzeum Hutnictwa w Chorzowie przy ulicy Metalowców 4a.

Zależy nam na obecności każdego, komu bliski jest temat dostępnego i efektywnego transportu w Metropolii. Prosimy o zarejestrowanie się poprzez formularz: https://forms.office.com/e/38NGHEaG1T

Jesteśmy też dostępni pod adresem mailowym mobilnosc@metropoliagzm.pl oraz pod numerem telefonu 32 718 07 11.

Obecnie trwają prace na linii kolejowej nr 131 na odcinku od Chorzowa Batorego przez Bytom do Nakła Śląskiego. Trwa także projektowanie odcinka obejmującego przystanki Nakło Śląskie, Tarnowskie Góry Osada Jana i Tarnowskie Góry. Dzięki tej inwestycji, za kilka lat, będziemy mogli szybciej jeździć do pracy czy szkoły.

Jednak wyremontowane tory i nowe perony to nie wszystko. Potrzebujemy wspólnej siatki połączeń autobusowych, tramwajowych i kolejowych, możliwości sprawnej i szybkiej przesiadki z różnych środków transportu oraz komfortowego dojścia do stacji czy przystanku kolejowego. Czekamy na Państwa, aby móc dobrze zaprojektować przyszłość transportu w Metropolii.

Cały projekt organizowany jest przy wsparciu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Komisji Europejskiej we współpracy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych i Spółdzielnią Socjalną FADO.

Wielkanoc jest wyjątkowym i niezwykłym czasem, który świętujemy w gronie najbliższych. Niestety, wiele osób spędza te dni samotnie. Fundacja „Wolne miejsce” od lat organizuje  „Śniadanie Wielkanocne dla samotnych”. Do jego organizacji włącza się Metropolia oraz gminy członkowskie. Co roku do inicjatywy dołączają się wolontariusze jak i sponsorzy.

W tym roku Śniadanie Wielkanocne będzie miało miejsce w niedzielę, 9 kwietnia w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Drzwi zostaną otwarte o godzinie 8:00, sniadanie rozpocznie się o godzinie 9:00.

Na wielkanocnym stole znajdą się tradycyjne potrawy jak np. żurek z jajkiem, kiełbasa, wędliny oraz ciasta. Organizatorzy spodziewają się, że przy wspólnym stole może zasiąść ok. 3 tys. osób.

– Samotność to choroba naszej cywilizacji, którą możemy uleczyć wyłącznie przez żywą i życzliwą obecność drugiego człowieka- powiedział Mikołaj Rykowski, prezes Fundacji Wolne Miejsce, organizator wydarzenia.

– Może się ona zdarzyć każdemu z nas, bez względu na status społeczny i materialny, ale dla każdego potrafi być tak samo dotkliwa. Naszą służbą, poprzez organizację wydarzeń świątecznych oraz przez inne projekty społeczne, wychodzimy naprzeciw osobom samotnym, dając im okazję do życzliwego kontaktu z naszymi wolontariuszami, dzięki czemu spotkania te, stają się prawdziwie rodzinne- dodaje prezes Rykowski.

We wsparcie wydarzenia zaangażowała się Górnośląsko- Zagłębiowska Metropolia. Uczestnicy śniadania będą mogli bezpłatnie dojechać pojazdami transportu miejskiego do MCK. Wymagane jest posiadanie  zaproszenia, które można odebrać od organizatora. Zapisy są prowadzone w sieci sklepów „Spichlerz”. 

Jak można wesprzeć organizację wielkanocnego śniadania?

• finansowo – poprzez darowizny z dopiskiem „Wielkanoc”: Alior Bank 84 2490 0005 0000 4530 15463474 lub wirtualny terminal Donateo: wolnemiejsce.donateo.pl
• przygotowując ręcznie robione stroiki i dekoracje na świąteczne stoły
• organizując zbiórki produktów z listy opublikowanej na fanpage’ufundacji
• udostępniając nasze posty, aby mogły dotrzeć do jak najwięcej ilości osób

Przydatne linki:

Fundacja Wolne Miejsce

• GZM planuje utworzyć grupę zakupową, która zajmie się przygotowaniem do budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów.
• Utworzy ją 26 gmin, które otrzymały wsparcie finansowe na rozpoczęcie tych przygotowań.
• Kierunkiem jest powstanie kilku mniejszych instalacji, zamiast jednej dużej.
• Powstanie instalacji przetwarzania odpadów komunalnych to strategiczna inwestycja dla GZM. Nie mogła zostać wybudowana do tej pory ze względu na wątpliwości prawne dotyczące zadań, które Metropolia może realizować samodzielnie. 

Uruchomienie instalacji przetwarzania odpadów komunalnych jest kluczowe dla naszego regionu. Brak instalacji, gdzie można byłoby przetworzyć odpady, których nie można składować – ma bezpośredni wpływ na wysokość rachunków mieszkańców za wywóz śmieci. Powstanie instalacji pozwoli zahamować wzrost tych opłat. Jest to też ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa ekologicznego regionu.

Co roku wytwarzamy od 250 do 400 tys. ton odpadów, których nie można już poddać procesowi recyklingu. Można je natomiast przetworzyć w specjalnych do tego przeznaczonych instalacjach. W tym procesie wytwarzana jest energia elektryczna i ciepło. Te z kolei mogą zasilić miejską sieć, a dzięki temu posłużyć do ogrzania domów czy miejskich obiektów i instytucji, jak przedszkola i domy kultury.

– Budowa instalacji, po Kolei Metropolitalnej, jest dla nas najbardziej strategiczną inwestycją. Możliwość uzupełnienia naszej sieci ciepłowniczej o alternatywne źródła wytwarzania energii, nabiera jeszcze większego znaczenia, zwłaszcza w czasach kryzysu paliwowego – mówi Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w którym odpowiada za projekty związane z ochroną środowiska.

– Jest również ważna z jeszcze jednego powodu: bez domknięcia systemu gospodarowania odpadami komunalnymi poprzez jej budowę i eksploatację, gminy nie będą wstanie spełnić nałożonego na nie obowiązku, aby w 2035 roku ograniczyć do 10 proc. masę składowanych odpadów. Niespełnienie tych wymogów będzie się wiązało z wysokimi karami finansowymi dla gmin – dodaje.

Budowę wstrzymały wątpliwości prawne

Metropolia od kilku lat czyni starania, aby uruchomić instalacje termicznego przetwarzania odpadów, która obsługiwałaby gminy GZM. Do tej pory nie było to możliwe ze względu na wątpliwości prawne, które dotyczyły zakresu zadań, które GZM może realizować samodzielnie.

Od dwóch lat poszukiwany był inny scenariusz, który umożliwiłby przygotowanie do budowy instalacji.

– Stąd propozycja powołania grupy zakupowej, której – tak, jak w przypadku każdej innej grupy przez nas realizowanej – Metropolia będzie liderem oraz koordynatorem – informuje Damian Kołakowski, zastępca dyrektora Departamentu Infrastruktury i Środowiska.

Zadaniem powołanej grupy zakupowej będzie teraz przeprowadzenie wymaganych analiz, które będą dotyczyć rekomendacji m.in. w zakresie wyboru modelu funkcjonowania instalacji, wyboru technologii przetwarzania odpadów czy kryteriów, które muszą spełniać potencjalne lokalizacje, gdzie instalacje mogłyby powstać.

Kierunkiem jest kilka mniejszych instalacji

Od czasu, gdy GZM podejmowała pierwsze działania zmierzające do przygotowania budowy instalacji, zweryfikowane zostały wstępne założenia odnośnie jej wielkości. Po przeprowadzeniu analiz okazało się, że nie jest możliwe zbycie ciepła z jednej dużej instalacji, która mogłaby obsłużyć całe metropolitalne zapotrzebowanie w tym zakresie.

– Dlatego wybraliśmy kierunek kilku mniejszych instalacji, których moc będzie wynosić od ok. 25 do 60 tys. ton odpadów – dodaje Damian Kołakowski.

Ogólne zapotrzebowanie GZM wynosi od 250 do 300 tys. ton odpadów. Jedyną instalacją tego typu, która funkcjonuje na jej obszarze, to instalacja FORTUM w Zabrzu, która obsługuje ok. 70 tys. ton/rocznie. Starania związane z budową instalacji podejmowane są również przez prywatnego inwestora w Tychach, a jej moc miałaby wynieść ok. 25 tys. ton oraz przez Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Gliwicach, gdzie instalacja byłaby uzupełnieniem tej metropolitalnej. Planowana moc tej ostatniej szacowana jest na 30 tys. ton.

Śmieci produkujemy coraz więcej

Konieczność budowy tego typu instalacji na terenie GZM podkreślono w przeprowadzonej w analizie dotyczącej potrzeb i możliwości inwestycyjnych w zakresie zagospodarowania odpadów w Metropolii.

W 2021 roku w GZM wytworzyliśmy o 20 proc. więcej śmieci w przeliczeniu na jednego mieszkańca niż wynika to ze średniej krajowej. W Metropolii wytwarzamy o prawie 21 proc. odpadów komunalnych więcej niż zakładały to prognozy zawarte w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, co w przypadku miast i gmin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oznacza wzrost o ponad 162 tysięcy ton śmieci rocznie. W 2021 roku na terenie GZM zebrano łącznie ponad 926 tys. ton odpadów komunalnych, co stanowiło ok. 419 kg w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Śmieci produkujemy coraz więcej, rosną wymogi związane z ich przetwarzaniem. Już dziś, gdyby nie cementownie przyjmujące paliwo wyprodukowane z części naszych odpadów, składowiska uległyby całkowitemu wypełnieniu. Brakuje natomiast instalacji, gdzie odpady wysokokaloryczne, których nie można składować i nie można poddać recyklingowi, mogłyby zostać wykorzystane do produkcji energii elektrycznej i ciepła.

Ważne linki: 

Uchwała Zgromadzenia GZM (druk 412)

Podczas dzisiejszej (27.03.b.r.) sesji Zgromadzenia GZM prezydenci, burmistrzowie oraz wójtowie wystosowali apel dotyczący waloryzacji cen w zawartych wcześniej kontraktach z PGNiG S.A. Brak rozwiązań w tej sprawie naraża gminy na niewspółmiernie wysokie koszty w stosunku do aktualnych cen rynkowych. Apel zostanie przesłany na ręce Premiera, do Ministerstwa Aktywów Państwowych oraz do spółki PGNiG.

APEL

Jako Zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM), w którego skład wchodzą przedstawiciele 41 miast i gmin, położonych w centralnej części województwa śląskiego, wyrażamy swój stanowczy sprzeciw wobec wysokich cen gazu oraz braku możliwości ich waloryzacji w zawartych wcześniej kontraktach.

Ceny gazu zakontraktowane na obecny rok w wyniku postępowania przetargowego są dla części naszych jednostek nawet trzykrotnie wyższe niż te obowiązujące w bieżących cennikach spółki PGNiG S.A. Podmioty te nie świadczą usług komercyjnych, tylko zaspokajają istotne potrzeby naszych mieszkańców. Narażając te podmioty na niepotrzebnie ponoszone, wyższe koszty, w rzeczywistości ogranicza się prawo mieszkańców do korzystania z ich usług.

Jako Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, ze względu na przyjętą formułę wspólnego zakupu gazu, jesteśmy jednym z kluczowych jego odbiorców w skali całego kraju. Na wspólny zakup zdecydowaliśmy się korzystając z podobnych doświadczeń ze wspólnych zakupów energii elektrycznej. Daje nam to korzyści wynikające z efektu skali oraz możliwy do uzyskania efekt synergii. Wspólne zakupy dla gmin tworzących GZM i ich jednostek organizujemy od 2019 roku. Pozyskane w ten sposób oszczędności pozwalają nam realizować ważne dla naszych mieszkańców cele.

Dlatego też apelujemy o podjęcie szybkich i zdecydowanych działań, które doprowadzą do waloryzacji zawartych wcześniej kontraktów do poziomu wynikającego z obecnych cen na rynku paliw.

Metropolia organizuje grupy zakupowe gazu

Przypomnijmy, od 2019 roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia organizuje wspólne zakupy gazu dla swoich gmin i ich jednostek. W wyniku przeprowadzonego postępowania przetargowego w 2022 roku, samorządy zawarły umowy na dostawę gazu na rok 2023 ze stawką wynoszącą 89,923 gr/kWh netto. W porównaniu do obecnego cennika PGNiG S.A., gdzie stawka ta wynosi 35,356 gr/kWh netto, Gminy i ich jednostki ponoszą niewspółmiernie wysokie koszty w stosunku do aktualnych cen rynkowych.

Przydatne linki:

Powtórzenie przetargu dało efekt – gaz na przyszły rok będzie tańszy – Metropolia GZM

Pięć kolejnych projektów inwestycyjnych gmin uzyskało łącznie ok. 27,7 mln zł ze środków Funduszu Odporności. Podczas obrad Zgromadzenie GZM dofinansowało również 2 projekty samorządów w ramach Metropolitalnego Funduszu Solidarności oraz 5 projektów w ramach Programu działań na rzecz ograniczania niskiej emisji.

Fundusz Odporności

Fundusz Odporności to nowy mechanizm wsparcia rozwoju gmin. Jego budżet w tym roku wynosi ok. 97,2 mln zł. Pieniądze mają być skierowane na m.in. inwestycje związane z ograniczeniem niskiej emisji. To termomodernizacja budynków, budowa instalacji OZE, energooszczędne oświetlenie oraz modernizacja sieci ciepłowniczych.

Dotacje z budżetu Metropolii są przeznaczone na realizację projektów gmin. Pieniądze mają być skierowane na inwestycje związane m.in. z ograniczeniem niskiej emisji.

Wsparcie można uzyskać na inwestycje związane z transportem publicznym jak np. budowa lub modernizacja zintegrowanych węzłów przesiadkowych, infrastruktura rowerowa, przystankowa oraz ruchu pieszych. Gminy mogą także pozyskać dotacje na przebudowę dróg czy też inwestycje budowlane związane z rozwojem infrastruktury m.in. szkolnictwa, służby zdrowia czy kultury.

Podczas marcowej sesji Zgromadzenia przyznano kolejną transzę dofinansowania dla pięciu projektów na łączną kwotę ok. 27,7 mln. zł.

Wśród nich można wymienić projekt Katowic. Miasto otrzymało ok. 24 mln. zł. na konstrukcję żelbetową stadionu miejskiego. Ten obiekt sportowy powstaje na południu Katowic, w okolicy zjazdu z autostrady A4. U zbiegu ulic Bocheńskiego i Dobrego Urobku.

Piekary Śląskie otrzymają dotację na realizację dwóch inwestycji drogowych- modernizację nawierzchni ul. Bytomskiej (1,5 mln zł) oraz Fryderyka Chopina (ok. 0,6 mln. zł). Tarnowskie Góry otrzymały ok. 1,9 mln zł na rozbudowę ulicy Towarowej.

Fundusz Solidarności i PONE

Zgromadzenie przyznało także dotacje w ramach Metropolitalnego Funduszu Solidarności (MFS) oraz Programu Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). Udzielane dotychczas wsparcie w ramach tych mechanizmów finansowych ogranicza się w 2023 r. do poziomu niewykorzystanych przez gminy środków przyznanych w 2022 r. (odpowiednio MFS – 3,2 mln zł; PONE – 8,6 mln zł).

Podczas sesji Zgromadzenie podjęło uchwały o przyznaniu dotacji dla 5 inwestycji w ramach PONE na łączną kwotę ok. 2,6 mln zł. Największą kwoty otrzymały Świętochłowice na wymianę miejskiego oświetlenia zewnętrznego (ok. 1,1 mln zł) oraz Knurów – Gmina wykorzysta ok. 0,9 mln zł dotacji na termomodernizację budynku zaplecza szatniowego stadionu przy ul. Dworcowej.

Pieniądze ze środków Funduszu Solidarności w wys. ok. pół miliona złotych będą wsparciem dla realizacji dwóch inwestycji.

Dotacje celowe z funduszy Odporności, Solidarności oraz PONE przyznawane są na konkretne zadania inwestycyjne, które – w przypadku Funduszu Odporności – gminy zgłaszają za pośrednictwem liderów swoich podregionów: Katowic, Sosnowca, Bytomia, Gliwic i Tychów. Następnie projekty podlegają ocenie pod kątem formalno-prawnym i te, które uzyskają pozytywną ocenę, zatwierdzane są przez Zarząd GZM. W dalszej kolejności lista ocenionych pozytywnie projektów przedstawiana jest Zgromadzeniu GZM, które podejmuje uchwałę w sprawie udzielenia pomocy finansowej.

Przydatne linki

Uchwały 51. Sesji Zgromadzenia GZM

Fundusz Odporności: rozdzielono 41 mln zł na wsparcie rozwoju gmin w Metropolii – Metropolia GZM

Komisja Europejska przyznała nagrodę MobilityAction 2022 projektowi realizowanemu przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię i Uniwersytet Śląski w Katowicach. Jury konkursowe doceniło kompleksowe podejście do przekształcenia przestrzeni nad Rawą w zieloną, przyjazną pieszym przestrzeń. Nagrody wręczono 23 marca podczas uroczystości w Gandawie (Belgia).

Projekt zmiany przestrzeni na kampusie UŚ pokonał dwóch innych finalistów – Ar2gether (Rzym, Włochy) i UCB Pharma (Braine L’Alleud, Belgia).

– W zeszłym roku byliśmy nominowani do nagrody EuropeanMobilityWeek za projekt uspokojenia ruchu na jednej z ulic, tym razem zostaliśmy uhonorowani nagrodą MobilityAction. To dla nas duży zaszczyt, ten projekt jest efektem pracy zespołowej. Metropolia współpracuje z 41 miastami i gminami, więc można sobie wyobrazić, jak duża jest skala naszej kooperacji. Chcemy być polskim pionierem w zakresie zrównoważonej mobilności, a w przyszłości może nawet europejskim – mówił podczas odbierania nagrody w Gandawie Kazimierz Karolczak, przewodniczący GZM.

Dodał, że sukces projektu nad Rawą dowodzi, że wszyscy chcemy żyć w zielonych, przyjaznych przestrzeniach miejskich. Przewodniczący GZM złożył także podziękowania za współpracę Katowicom oraz rektorowi Uniwersytetu Śląskiego.

– Ten projekt, to przede wszystkim wielki sukces w zakresie zmiany sposobu myślenia, o tym jak powinno się pracować nad modyfikacjami przestrzeni publicznej. Proces budowania świadomości tego, co da nam przywrócenie Rawy mieszkańcom akademickich Katowic rozpoczął się wraz z organizacją 5. edycji Śląskiego Festiwalu Nauki. Ta nagroda to kolejny dowód na to, że w podjętej przez nas inicjatywie zmiany Rawy jest potencjał – powiedział prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego.

W realizację projektu nad Rawą zaangażowani byli specjaliści z zakresu urbanistyki, partycypacji społecznej, transportu pieszego, rowerowego i publicznego. Komisja Europejska nie tylko doceniła efekt przeobrażenia parkingu przed kampusem w przestrzeń dla pieszych. Zauważono także fakt, że do prac nie wynajmowano żadnej firmy – na miejscu samodzielnie pracowali urzędnicy, pracownicy uczelni i aktywiści miejscy. Taki model działań został zainicjowany przez GZM przy okazji utworzenia Metropolitalnych Szkół Prototypowania (MSP).

Warto dodać, że metoda MSP była także wykorzystana do budowy Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, który aktualnie jest na etapie konsultacji społecznych, trwających do 11 kwietnia br.

Nagroda MobilityAction była przyznawana przez Komisję Europejską po raz pierwszy. Ma ona na celu zaprezentowanie najlepszych działań z zakresu zrównoważonej mobilności, realizowanych przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstwa, instytucje edukacyjne, inicjatywy obywatelskie oraz gminy.

Zmniejszenie zanieczyszczeń komunikacyjnych, zmniejszenie liczby wypadków drogowych oraz zachęcanie do korzystania z różnych środków transportu – to niektóre cele Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (ang. SUMP – Sustainable Urban Mobility Plan), opracowanego przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię oraz Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego. Dokument, który stworzono zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej, teraz będzie opiniowany przez mieszkańców. Zapraszamy do udziału w konsultacjach społecznych, które potrwają do 11 kwietnia br.

Dlaczego powstał SUMP? Po pierwsze, dokument prowadzi do rozwoju zrównoważonego transportu w miastach. Celem jest określenie wizji systemów i usług transportowych w regionie, ze szczególnym naciskiem na kwestie związane z ochroną środowiska i zdrowiem mieszkańców.  Kluczowe jest stworzenie takich warunków w przestrzeni miejskiej, aby każdy mógł bezpiecznie i efektywnie podróżować transportem zbiorowym, rowerami i hulajnogami, a przede wszystkim pieszo. Samochód ma być wykorzystywany tylko w ostateczności, gdy nie będzie szybszych i tańszych alternatyw.

Po drugie, zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, opracowanie i wdrożenie SUMP ma istotne znaczenie w kontekście pozyskiwania funduszy europejskich w bieżącej perspektywie finansowej.

Produkty do roku 2030, osiągnięcie efektów do 2050

SUMP to dokument strategiczny, który zgodnie z działaniami UE, zakłada osiągnięcie ambitnych celów do roku 2050. Mowa o zeroemisyjności transportu, drastycznym zmniejszeniu ofiar wypadków drogowych oraz mniejszym użyciu samochodów w życiu codziennym. Aby osiągnąć te cele, najpierw trzeba zrealizować szereg działań do roku 2030. W krótkiej perspektywie będą to projekty związane z Koleją Metropolitalną i polityką parkingową w miastach. W dłuższej perspektywie planowanie przestrzenne na terenie konurbacji ma być skupione wokół transportu kolejowego.

Dokument powstawał nie tylko w oparciu o teoretyczną wiedzę urzędników i specjalistów, ale także praktyczne doświadczenia, które wyniesiono w ramach Metropolitalnych Szkół Prototypowania. Osoby zajmujące się zawodowo urbanistyką, inżynierią ruchu, transportem publicznym, rewitalizacją, inwestycjami czy planowaniem przestrzennym, realizowały w miastach GZM projekty związane z uspokajaniem ruchu, polityką parkingową i siatką połączeń komunikacji miejskiej. W każdym z prototypów bardzo ważny był udział mieszkańców, z którymi przeprowadzono łącznie ponad 1000 wywiadów.

Zgłoś się do udziału w konsultacjach planu mobilności

Metoda zapoczątkowana w ramach Metropolitalnych Szkół Prototypowania będzie kontynuowana. Finalizacja prac nad SUMP nie byłaby możliwa bez konsultacji z mieszkańcami, którzy sami posiadają praktyczną wiedzę na temat tego, jak usprawnić ich codzienne podróże do pracy czy szkoły. W związku z tym Metropolia i Subregion Centralny przygotowały szereg spotkań w tej sprawie, zarówno w formule stacjonarnej, jak i on-line.

Jak wziąć dział w konsultacjach SUMP?

• 28 marca, godz. 10:00 – spotkanie on-line (LINK)
• 30 marca, godz. 18:00 – spotkanie w siedzibie GZM, ul. Barbary 21a, Katowice
• 31 marca, godz. 10:00 – spotkanie w biurze ZGiPSCWŚ, ul. Wincentego Pola 16, Gliwice
• 5 kwietnia, godz. 18:00 – spotkanie on-line (LINK)

Opinie można zgłaszać także mailowo do 11 kwietnia na adres: mobilnosc@metropoliagzm.pl

SUMP i pozostałe kluczowe dokumenty, z którymi należy się zapoznać, dostępne są w linkach poniżej:

Dobra Mobilność 30 50

Dobra Mobilność – (nie)wykorzystane możliwości

Prognoza oddziaływania na środowisko SUMP Subregion Centralny

Formularz uwag

Metropolia rozstrzygnęła drugą edycję konkursu na najlepsze prace licencjackie, inżynierskie i magisterskie poświęcone tematyce metropolitalnej. Ich autorzy odebrali nagrody (21 marca) podczas Ogólnopolskich Targów Edukacja 2023 w katowickim Spodku.

Do tegorocznej edycji konkursu studenci i absolwenci z obszaru GZM mogli zgłaszać prace, które zostały obronione od roku akademickiego 2021/2022. Tematy zgłaszanych prac mogły dotyczyć aspektów związanych z rozwojem społeczno-gospodarczym, transportem i mobilnością, infrastrukturą i środowiskiem, strategią i planowaniem przestrzennym oraz promocją i marką GZM – szczególną uwagę kapituła oceniająca zwracała na zagadnienia rozwoju miast, mieszkalnictwa, migracji i nowoczesnego transportu.

Nagrody w wysokości 3500 zł przyznano dwóm osobom w kategorii prace magisterskie:

• Wiktoria Jędrusik –  : „Model mieszkalnictwa dostępnego w obliczu kryzysu uchodźczego na przykładzie Krakowa, Rzeszowa i Katowic”, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach;
• Adrian Widuch – pt.: „Wykorzystanie idei Smart City w wybranych miastach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM)”, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.

– Bardzo nas interesują tematy związane z rozwojem smart city oraz mieszkalnictwa w kontekście uchodźczym. Zachęcam do wzbogacania wiedzy oraz doświadczeń we wprowadzaniu rozwiązań w tych obszarach – powiedział Henryk Borczyk, wiceprzewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii podczas wręczania nagród.

Konkurs na najlepsze prace dyplomowe to kolejne działanie ukierunkowane na promocję potencjału edukacyjnego i naukowego GZM w ramach szerszego projektu pn. „Metropolia Nauki”.

Pierwszym rozpoczętym przez Metropolię projektem na rzecz wzmocnienia oferty edukacyjnej metropolitalnych uczelni, był powołany trzy lata temu Metropolitalny Fundusz Wspierania Nauki. Dzięki niemu uczelnie mają szanse zapraszać mentorów, światowej klasy naukowców z uczelni zajmujących najwyższe miejsca w prestiżowych rankingach, by poprowadzili zajęcia dla naszych studentów i pracowników naukowych.

Ponadto GZM rozszerzyła zakres Funduszu Wspierania Nauki i od czerwca 2022 roku wspiera także działania związane z badaniami, nowatorskimi metodami nauczania, konkursami i wydarzeniami naukowymi, a także z promowaniem studiowania w Metropolii.

Metropolia uczestniczy także bardzo aktywnie w przygotowaniach Katowic oraz środowiska do organizacji wydarzeń w ramach przyznanego stolicy konurbacji tytułu „Europejskiego Miasta Nauki 2024”.

Wręczenie nagród autorom prac dyplomowych to jeden z akcentów obecności Metropolii podczas dwudniowych Targów Edukacja 2023. Na specjalnie przygotowanej przestrzeni  pod hasłem „Salon Naukowy GZM” zachęca się do studiowania właśnie tutaj. Uczestnicy mogą wysłuchać prelekcji oraz wziąć udział w prezentacjach i dyskusjach z udziałem ekspertów, aktywistów miejskich oraz influencerów.