W 2025 roku wrócą pociągi na trasę od Tarnowskich Gór do Katowic. PKP Polskie Linie Kolejowe przeprowadzają modernizację linii 131, która stanowi ważny element powstającej Kolei Metropolitalnej. W maju tego roku GZM, wspólnie z partnerami, przeprowadziła ankietę i spacery badawcze z udziałem mieszkańców, aby poznać ich opinie i jak najlepiej przystosować otoczenie przyszłych stacji do ich potrzeb. Wnioski zostały zawarte w raporcie.  

Remontowana linia kolejowa przebiega przez Chorzów, Bytom, Radzionków, gminę Świerklaniec i Tarnowskie Góry. Pociągi mają na niej kursować szybciej i częściej. Podróże będą wymagały przesiadek, więc ważne, aby tak przygotować rozkłady i infrastrukturę, aby były one wygodne.  

– Przeprowadziliśmy ankietę i 12 spacerów badawczych wokół przyszłych stacji Kolei Metropolitalnej – mówi Marcin Domański, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu w Urzędzie Metropolitalnym GZM.  

– W spacerach uczestniczyły zróżnicowane wiekowo grupy mieszkańców. Badania dostarczyły nam wiedzę od bezpośrednich użytkowników tych przestrzeni, a także pozwoliły poznać charakter i tożsamość danych miejsc. Potwierdziły także metropolitalny charakter przesiadek, bo przykładowo na spacerze na bytomskim Karbiu pojawiła się spora grupa mieszkańców zabrzańskich dzielnic Rokitnica i Helenka – zaznacza Marcin Domański. 

Częścią badania była także ankieta internetowa, w której pytano o codzienne podróże, wyzwania z tym związane oraz o to, jak mają wyglądać i działać okolice stacji Kolei Metropolitalnej. Uzyskano 421 poprawnie wypełnionych ankiet, co pozwoliło dokładnie określić, jak poruszają się mieszkańcy między Tarnowskimi Górami i Katowicami oraz na jakie trudności najczęściej natrafiają. 

Źródło wiedzy dla urzędników i projektantów 

W efekcie powyższych działań powstał raport pn. „Jak otworzyć kolej na mieszkańców”, zawierający wnioski, szczegółowe analizy i rekomendacje dotyczące stacji kolejowych. Całość została zobrazowana zdjęciami satelitarnymi i ortofotomapami, jak również liczną dokumentacją zdjęciową. 

Docelowo dokument będzie jednym ze źródeł wiedzy – choć nie jedynym – dla urzędów i projektantów infrastruktury okołoprzystankowej, które w najbliższych latach realizowane będą m.in. z wykorzystaniem funduszy europejskich. 

Zadanie było realizowane wspólnie z Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT) i Spółdzielnią Socjalną FADO, w ramach pilotażu Komisji Europejskiej i OECD dotyczącym partycypacji społecznej. Celem pilotażu jest, aby wszelkie inwestycje z funduszy unijnych odpowiadały na potrzeby mieszkańców, a także zwiększały efektywność szkieletu kolejowego. 

Dokumenty do pobrania: 

1. Raport z projektu

2. Schematy stacji

3. Protokół z badania ankietowego

4. Protokół ze spacerów badawczych

Przedstawiciele sześciu samorządów podpisali dziś ze spółką PKP PLK umowy na realizację projektów dofinansowanych w ramach rządowego programu Kolej Plus. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewniła tym samorządom sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji.

Zaangażowanie finansowe GZM w planowane inwestycje to ponad 317 mln złotych. Ich całkowita wartość to prawie 1,5 mld złotych. Już wcześniej GZM zleciła opracowanie dokumentacji przedprojektowych dla tych inwestycji oraz w całości sfinansowała to zadanie. Dzięki dobrze przygotowanej dokumentacji oraz poziomowi dotacji na pokrycie przez gminy wkładu własnego, projekty te zostały ocenione najlepiej w skali całego kraju. Dzięki temu wszystkie 6 projektów liniowych z terenu Metropolii zostało zakwalifikowanych do realizacji w ramach Programu „Kolej Plus”.

– Dzięki tym dotacjom w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wybudowanych i wyremontowanych zostanie łącznie ok. 100 km torów – podkreśla Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu GZM. – To poprawi skomunikowanie naszych gmin z miastem wojewódzkim i stolicą metropolii – z Katowicami. Rozbudowa infrastruktury torowej jest kluczowa dla usprawnienia funkcjonowania transportu szynowego, ponieważ naszym celem jest to, aby pociągi Kolei Metropolitalnej w godzinach szczytu kursowały co kilkanaście minut. Obok twardych inwestycji, jak właśnie budowa nowych torów, równie istotne jest także podejmowanie przez nas szeregu innych działań, dzięki którym poprawiamy ofertę komunikacyjną w GZM. To finansowanie zwiększonej częstotliwości kursowania pociągów, na które od 2019 roku przeznaczyliśmy 33 mln zł oraz pogłębianie integracji biletowej, co pozwala pasażerom na bardziej swobodne łączenie różnych środków transportu w swoich codziennych podróżach – dodaje przewodniczący Karolczak.

Teraz czas na projekt i realizację

Dzięki inwestycjom niemal 100 km torów kolejowych zostanie odbudowanych, rozbudowanych lub przywróconych ruchowi pasażerskiemu. Na trasach powstanie 14 nowych przystanków osobowych.

– Od planów i koncepcji przechodzimy dzisiaj do najbardziej widocznego etapu powstania Kolei Metropolitalnej, czyli budowy nowych lub modernizacji istniejących torów, a także budowy nowych przystanków kolejowych, które w znacznym stopniu sprawią, że kolej będzie bardziej dostępna dla mieszkańców – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM, w którym odpowiada za rozwój transportu publicznego.

– Podpisanie umów, to – owszem – początek budowy, ale to także niejako zwieńczenie dotychczasowych prac nad obszerną dokumentacją, która jest wymagana przy tego typu inwestycjach. Było to możliwe dzięki dobrej współpracy i skoordynowaniu działań w ramach samej Metropolii, ale również dobrej współpracy z gminami, które z nami bezpośrednio sąsiadują i z Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego. Realizacja dofinansowanych projektów z Kolei Plus ma również ogromne znaczenie dla dalszych planów inwestycyjnych związanych z budową dodatkowych torów dla potrzeb Kolei Metropolitalnej na głównych liniach kolejowych – dodaje Kwitek.

Kolejnym etapem po podpisaniu umów będzie ogłoszenie przez PKP PLK postępowań przetargowych na opracowanie szczegółowej dokumentacji projektowej, która będzie podstawą do przygotowania przetargów na prace budowlane. Wyjątkiem jest projekt zakładający odtworzenie ruchu pasażerskiego pomiędzy Gliwicami a centrum Katowic przez południowe dzielnice Zabrza, Rudy Śląskiej, z nowym przystankiem w Chorzowie, gdzie od razu zostanie ogłoszony przetarg w formule zaprojektuj i wybuduj.

– Muszę podkreślić niesamowity wkład merytoryczny zespołu Wydziału Kolei Metropolitalnej w przygotowanie wniosków, dokumentacji, jej weryfikację i konsultację oraz dopilnowanie całej sfery logistyki projektu, przy wsparciu całego Departamentu Komunikacji i Transportu naszego urzędu. Podkreślam bardzo dobrą współpracę z wykonawcami oraz wszystkimi partnerami projektu, za którą serdecznie dziękuję – dodaje Wojciech Dinges, pełnomocnik zarządu GZM ds. transportu szynowego.

6 inwestycji

Umowy dotyczą prac na szeregu linii kolejowych. Mowa o:

• budowie drugiego toru w kierunku Rybnika na odcinku Katowice Ligota – Orzesze-Jaśkowice,
• odbudowie połączenia kolejowego z centrum Pyskowic,
• odtworzenie alternatywnego połączenia pasażerskiego Katowic z Tychami przez katowickie dzielnice Kostuchna i Murcki,
• odtworzeniu ruchu pasażerskiego pomiędzy Gliwicami a centrum Katowic przez południowe dzielnice Zabrza, Rudy Śląskiej, z nowym przystankiem w Chorzowie,
• odtworzeniu bezpośredniego połączenia centrum Dąbrowy Górniczej ze Strzemieszycami i Sławkowem,
• budowie linii kolejowej między Bytomiem a Rudą Śląską Chebziem, przez Orzegów.

Drugi tor przez Mikołów

Inwestycja, której miastem liderem jest Mikołów, polegać będzie na budowie drugiego toru w kierunku Rybnika na odcinku Katowice Ligota – Orzesze-Jaśkowice. Dzięki niej zniknie kolejowe „wąskie gardło” – do tej pory pociągi poruszały się tu po jednym torze.

– To bardzo ważny projekt dla Mikołowa – mówi Mateusz Handel, zastępca burmistrza Mikołowa. – Dzięki programowi Kolej Plus powstanie nowa 27 kilometrowa linia kolejowa biegnąca z Katowic przez Mikołów i Łaziska Górne do Orzesza Jaśkowic – równolegle do istniejącej trasy nr 140. Dzięki niej zwiększy się przepustowość linii i częstotliwość uruchamianych składów (szczególnie w porannych i popołudniowych szczytach przewozowych). Inwestycja świetnie wpisuje się w świeżo wybudowane centrum przesiadkowe w Mikołowie.

Cały czas rozwijamy naszą infrastrukturę. W ramach projektu w mieście powstaną także dwa nowe przystanki kolejowe. Transport zbiorowy – jako najbardziej ekologiczny sposób podróżowania – jest rozwiązaniem, na które w naszym mieście stawiamy szczególnie mocno – dodaje.

Pyskowice Miasto – powrót pociągów po ponad 20 latach

Ruch pasażerski do stacji Pyskowice Miasto został zatrzymany w 2000 roku. Od tego momentu pociągi pasażerskie przejeżdżające przez Pyskowice zatrzymywały się na stacji znajdującej się poza centrum miasta.

– Projekt przywrócenia połączenia kolejowego (linia nr 198) Pyskowice Miasto – Pyskowice i dalej w ramach planowanej Kolei Metropolitalnej jest dla Pyskowic jak skok cywilizacyjny – mówi Adam Wójcik, burmistrz Pyskowic. – Zintegrowany system komunikacji, P&R, szybkie i ekologiczne przemieszczanie się do centrum aglomeracji śląskiej jest kluczowe dla rozwoju Pyskowic. Połączenie kolejowe daje nam możliwość zdywersyfikowania trudnej już dziś sytuacji na drogach wlotowych i wylotowych z miasta. Biorąc zaś pod uwagę, że większość aktywnych zawodowo pyskowiczan pracuje w Gliwicach, Zabrzu, Bytomiu czy Katowicach – tą inwestycją dajemy im możliwość tańszego i komfortowego przemieszczania się – dodaje burmistrz.

Z Katowic do Tychów przez Murcki i Kostuchnę

Kolejne umowa dotyczy utworzenia alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota, na linii kolejowej nr 142.

– Realizacja inwestycji kolejowych w ramach Kolei Plus to efekt wspólnych starań naszego miasta i GZM. Mieszkańcy dzięki temu zyskają nowe możliwości transportowe, wpisujące się w przyjętą przez nas strategię rozwoju transportu zrównoważonego, w którym transport szynowy jest niezwykle istotny. Wybudowaliśmy centra przesiadkowe o wartości ponad 260 mln zł, jesteśmy w trakcie zmiany polityki parkingowej, która ma na celu zwiększenie rotacji samochodów w centrum miasta. Stawiamy na rozwój tramwajów, a także regularnie wymieniamy tabor autobusowy na komfortowy i ekologiczny. Do dyspozycji mieszkańców jest system rowerów miejskich oraz około 190 km dróg rowerowych. Ważnym rozszerzeniem tych działań będą inwestycje kolejowe, które wpłyną na komfort podroży, szczególnie mieszkańców południowych dzielnic Katowic – mówi Bogumił Sobula, I wiceprezydent miasta Katowice.

Z Bytomia do Gliwic przez Zabrze i Rudę Śląską

W ramach rządowego programu odbudowana zostanie również linia kolejowa między Bytomiem i Rudą Śląską. Na trasie powstaną dwa nowe przystanki – w Bytomiu przy ulicy Zabrzańskiej i w rudzkim Orzegowie. W Chebziu linia łączyć się będzie z główną linią kolejową łączącą Katowice z Gliwicami. Co ważne – pociągi będą mogły tu być kierowane w obu kierunkach. Dzięki temu pociągi kursujące z Bytomia do Gliwic będą mogły jechać przez centrum Zabrza i Rudę.

– Kolej metropolitalna będzie istotną poprawą oferty komunikacji publicznej w naszym regionie – mówi Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia. – Budowa nowego połączenia kolejowego między Bytomiem a Rudą Śląską i Zabrzem w ramach programu „Kolej Plus” z pewnością będzie atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób pracujących i uczących się w tych miastach. Szybkie i bezkolizyjne połączenia między miastami to, coś, czego oczekują od nas mieszkańcy i przedsiębiorcy. Bez rozwoju połączeń kolejowych nie rozwiniemy mobilności w Metropolii – dodaje prezydent Bytomia.

Łącznik w Dąbrowie Górniczej

Prace wykonywane w Dąbrowie Górniczej będą polegać na odtworzeniu bezpośredniego połączenia centrum miasta ze Strzemieszycami.

– W naszej części programu Kolej Plus mowa o zadaniu, który dotyczy budowy łącznika między stacjami w Gołonogu i Tworzniu. Dla Dąbrowy Górniczej to byłaby niezwykle ważna inwestycja, bo dzięki niej otworzyłaby się możliwość bezpośredniego skomunikowania centrum naszego miasta z Małopolską i Krakowem – mówi Damian Rutkowski, wiceprezydent Dąbrowy Górniczej.

Budowie łącznika ma towarzyszyć rozbudowa stacji w Gołonogu i odbudowa przystanku osobowego Tworzeń.

Alternatywne połączenie Katowic i Gliwic przez Rudę Śląską

Inwestycja, której miastem-liderem jest Ruda Śląska, zakłada przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice. Na trasie tej pociągi będą się zatrzymywać na nowych lub odbudowanych stacjach i przystankach kolejowych: w rejonie os. Wyzwolenia w Gliwicach, w zabrzańskich Makoszowach, w rudzkich Bielszowicach, Halembie, Wirku i Kochłowicach oraz na nowym przystanku w Chorzowie-Batorym.

– Uruchomienie tego połączenia kolejowego skomunikuje południowe dzielnice Rudy Śląskiej z miastami o dużym potencjale społeczno-gospodarczym wchodzącymi w skład Metropolii. Wykorzystując potencjał połączeń kolejowych, pozwoli też mieszkańcom pracującym poza Rudą Śląską na szybkie dotarcie do pracy – mówi Michał Pierończyk – prezydent Rudy Śląskiej.

– Podróże między miastami metropolii pochłaniają znaczną część naszego czasu. Wprowadzone rozwiązania kolejowe w ramach Programu Kolej Plus w znacznym stopniu pozwolą nam ten czas zaoszczędzić, wpłyną też na poprawę komfortu naszych podróży – dodaje.

PKP Polskie Linie Kolejowe rozpoczną budowę przystanków Katowice Ochojec, Murcki, Kostuchna i Podlesie Saska na linii 142 Katowice Ligota – Tychy. Inwestycja zostanie zrealizowana w ramach Rządowego Programu budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025. Przetarg w formule „projektuj i buduj” ogłoszono. Inwestycja wpisuje się w plan budowy Kolei Metropolitalnej.

Perony będą jednokrawędziowe, a każdy z nich zostanie wyposażony w wiaty i oświetlenie. Orientację w podróży ułatwią oznakowanie i tablice informacyjne. Z możliwości podróży pociągiem skorzystają również pasażerowie z ograniczoną możliwością poruszania się. Wygodę poruszania zapewnią pochylnie. Przewidziano też ścieżki naprowadzające z wypukłą fakturą. Wartość inwestycji to ponad 9 mln zł netto. Zadanie jest planowane do realizacji w latach 2022 – 2023.

Budowa przystanków oraz planowana modernizacja linii 142 wpisuje się w plan budowy Kolei Metropolitalnej. W kwietniu br. sześć projektów liniowych z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii otrzymało dofinansowanie na budowę lub modernizację infrastruktury w ramach programu Kolej Plus. Wśród nich znajduje się projekt „Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota linii kolejowej nr 142”. W ramach tej inwestycji dojdzie także do przebudowy układu drogowego, tak aby przejazdy kolejowo-drogowe były bezkolizyjne.Teraz problemem są punkty, gdzie tory przecinają jezdnie w jednym poziomie, co wpływa na płynność ruchu. Występują one w Ochojcu – ul. Jankego, Murckach – ul. Cegielnia Murcki i Kołodzieja oraz w Kostuchnie – ul. Boya-Żeleńskiego. W tych miejscach powstaną wiadukty lub tunele drogowe. Linia kolejowa nr 142 będzie również stanowić naturalny objazd dla pociągów, gdy rozpocznie się inna bardzo ważna inwestycja PKP PLK – rozbudowa infrastruktury do czterech torów na odcinku Katowice Ligota – Tychy.

Obecnie linia 142 stanowi istotny element kolejowej obwodnicy Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i wykorzystywana jest dla ruchu towarowego. Jeszcze około 25 lat temu była także wykorzystywana w regularnym ruchu pasażerskim.

Jak informuje PKP PLK na czas przebudowy odcinka od Będzina do Katowic Piotrowic, linia ta będzie mogła być wykorzystywana także przez pociągi pasażerskie, co zapewni mieszkańcom dojazd do centrum Katowic i Tychów oraz w południowe regiony woj. śląskiego.

W maju 2021 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia „Rządowego Programu budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025”,

Program przyczynia się do ograniczenia wykluczenia komunikacyjnego i umożliwi pasażerom dostęp do kolejowej komunikacji wojewódzkiej i międzywojewódzkiej. Na ten cel przeznaczono 1 mld zł. Środki zostaną wykorzystane m.in. na wybudowanie lub zmodernizowanie przystanków kolejowych.

Przydatne linki:

100 km torów zostanie zbudowanych i wyremontowanych w Metropolii. Jest dotacja „Kolej Plus”

Źródło: PKP PLK/ inf. własna

Przebudowywana od stycznia aleja Zagłębia Dąbrowskiego 1 sierpnia została otwarta dla ruchu. Przy tej okazji na stałą trasę wróciły linie autobusowe 604 i 644.

Przebudowa alei Zagłębia Dąbrowskiego w rejonie stacji PKP w Gołonogu rozpoczęła się w styczniu od budowy kanalizacji deszczowej. W kolejnych miesiącach kanalizacja powstała także pod nowym rondem na skrzyżowaniu alei z ulicą Parkową.

Przez cały ten czas przez aleję kursowały autobusy, wykorzystując wahadłową sygnalizację świetlną i obsługując tymczasowe przystanki Gołonóg Dworzec PKP. Z początkiem czerwca – by dokończyć prace na całej szerokości alei – przejazd został zamknięty także dla autobusów.

Linie nr 604 i 644 wracają na stałe trasy

Teraz aleja została otwarta nie tylko dla autobusów, ale i samochodów osobowych. Większość linii autobusowych pozostanie jednak jeszcze na objeździe – m.in. ze względu na planowane zamknięcia na ul. Uklańskiego. Na stałe trasy 1 sierpnia wróciły tylko linie 604 i 644, które obsługują tymczasowe przystanki Gołonóg Dworzec PKP. Przy okazji na linii 644 uruchomiony został dodatkowy poranny kurs (4.06) z przystanku Gołonóg Wczasowa do pętli na osiedlu Mydlice (4.29).

Na przebudowywanym odcinku – poza kanalizacją – aleja zyskała nowa podbudowę. Przed zaplanowanym na 1 sierpnia drogowcy ułożyli też nową nawierzchnię.

– Na razie ułożona została tylko warstwa wiążącą. Warstwę ścieralną będziemy układać na zakończenie całej inwestycji – mówi Maciej Woźniak, kierownik robót z firmy Nowak-Mosty.

Nowe będą także zatoki autobusowe oraz chodniki i droga rowerowa. Ich budowa ma potrwać do końca sierpnia.

W trakcie przebudowy zmieniła się geometria jezdni, które zostały zawężone do jednego pasa. Ma to uspokoić ruch, a jednocześnie zwiększyć bezpieczeństwo pieszych: na przejściach przy rondzie będą mieć do pokonania w sumie dwa pasy zamiast czterech.

Dwa ronda i tunel pod torami

Przebudowa alei Zagłębia Dąbrowskiego jest częścią budowy nowego układu komunikacyjnego przy stacji PKP w Gołonogu. Współtworzą go dwa ronda – na skrzyżowaniach al. Zagłębia Dąbrowskiego z ul. Uklańskiego oraz ul. Parkowej z Wczasową. Bezkolizyjny i bezpieczny przejazd oraz przejście z jednej strony miasta na drugą zapewni budowany jednocześnie tunel pod torami.

Nowy będzie także układ torowy: od kwietnia pasażerowie korzystają już z nowego peronu nr 2, który powstał przy dworcu. Od strony ul. Parkowej trwa natomiast obecnie budowa peronu nr 1 oraz przejścia dla pieszych między peronami.

Warte 67,5 mln zł prace w Gołonogu – zlecone przez miasto i spółkę PKP PLK firmie Nowak-Mosty – mają się zakończyć w pierwszym kwartale 2023 roku.

Źródło: UM w Dąbrowie Górniczej

Sześć projektów liniowych z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii z dofinansowaniem na budowę torów w ramach programu Kolej Plus! Wszystkie z nich wpisują się w koncepcję Kolei Metropolitalnej, a ich łączny koszt realizacji jest szacowany na ok. 1,65 mld zł. Znaczna część tej kwoty (od 75 do 85 procent w zależności od projektu) zostanie pokryta z budżetu programu.

– Zakwalifikowanie wszystkich naszych projektów liniowych, które zgłosiliśmy to bardzo duży sukces. Przede wszystkim przybliża nas w dużym stopniu do powstania Kolei Metropolitalnej w GZM – mówi Grzegorz Kwitek, członek Zarządu GZM.

– Realizacja projektów kolejowych jest bardzo kosztowna. Sfinansowanie inwestycji z budżetu Programu „Kolej Plus” realnie przyspieszy rozwój kolei na obszarze GZM. Pozwoli nam płynnie przechodzić z fazy planowania do realizacji inwestycji – dodaje.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich zgłoszonych projektach. Wspólnie z liderami (gminami GZM) podjęła już wcześniej decyzję, aby zwiększyć wkład własny dla wszystkich projektów, za co były przyznawane dodatkowe punkty w rankingu, a to zwiększało też szansę poszczególnych inwestycji na realizację.

– Szacowany wkład własny zagwarantowany przez GZM dla zakwalifikowanych sześciu projektów, które mają zostać zrealizowane w Programie „Kolej+” to ponad 305 mln zł – przyznaje Lucjan Dec, dyrektor Departamentu Komunikacji i Transportu.

Oprócz zakwalifikowanych projektów w trakcie prac w ramach programu Kolej+ opracowano także dokumentację (Wstępne Studia Planistyczno-Prognostyczne – WSPP) dla kilku innych lokalizacji punktowych.

– Bardzo się cieszymy z wyników. Konkurencja była bardzo silna, jednak pozycję naszych projektów poprawiła deklaracja dodatkowego finansowania złożona przez Zarząd GZM. Ubiegłoroczny wysiłek obejmujący projekty niezakwalifikowane nie zostanie zmarnowany, gdyż opracowana dokumentacja stanie się częścią prac studialnych Kolei Metropolitalnej. Zakwalifikowane projekty będą natomiast jej pierwszymi zwiastunami po stronie infrastrukturalnej, jako że dodatkowe przewozy kolejowe organizujemy i finansujemy już od kilku lat. Dziękuję całemu zespołowi, który przyczynił się do sukcesu naszych projektów – mówi Wojciech Dinges, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu.

Wnioski do Programu „Kolej Plus” zostały złożone w sierpniu 2020 roku. Po uzyskaniu kwalifikacji do II etapu, w maju 2021 roku rozpoczęły się prace nad przygotowaniem niezbędnej dokumentacji, w tym Wstępnych Studiów Planistyczno-Prognostycznych. Część prac została wykonana w ramach Wstępnego Studium Wykonalności Kolei Metropolitalnej, co pozwoliło na obniżenie kosztów. Kompletna dokumentacja trafiła do PKP PLK pod koniec listopada ubiegłego roku.

Realizacja inwestycji w ramach programu Kolej+ potrwa do 2028 roku.

Zakwalifikowane projekty liniowe:

1. Prace na linii kolejowej nr 189 i 132 oraz budowa nowych łącznic Kuźnica – Bytom w celu stworzenia nowego połączenia Ruda Chebzie/Zabrze – Bytom, w tym budowa nowych p.o. Ruda Orzegów i Bytom ul. Zabrzańska.
2. Odbudowa linii kolejowej nr 198 Pyskowice – Pyskowice Miasto dla przywrócenia połączeń: Katowice – Gliwice – Pyskowice Miasto.
3. Zwiększenie zdolności przepustowej linii kolejowej nr 140 na odc. Katowice Ligota – Orzesze Jaśkowice poprzez budowę 2. toru i dod. przystanków osobowych w Mikołowie.
4. Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Tychy – Katowice Murcki – Katowice Ligota linii kolejowej nr 142.
5. Przygotowanie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice linii kolejowej nr 141 na odcinku Gliwice – Ruda Kochłowice, 164 na odcinku Ruda Kochłowice – Hajduki i 651 Hajduki – Gottwald.
6. Rewitalizacja linii kolejowej nr 162 na odc. Dąbrowa Górn. Strzemieszyce – Dąbrowa Górn. Huta Katowice (p. odg.) do stacji Dąbrowa Górnicza, wraz z odbudową przystanku osobowego D.G. Tworzeń i rozbudową p.o. D.G. Gołonóg.

Po ośmiu latach przerwy pasażerowie znów mogą podróżować pociągami relacji Gliwice-Bytom. Dzięki temu, ten ok. 20-kilometrowy odcinek można pokonać w niewiele ponad 20 minut, czyli niemal dwa razy szybciej, niż jadąc samochodem lub autobusem. Rozkład jazdy jest dostosowany do godzin pracy przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Gliwicach, a połączenie tej relacji – włączone do Żółtego Metrobiletu (Tarnowskie Góry – Katowice), który obowiązuje również na całej sieci ZTM. Oto szczegóły wprowadzanych zmian od 12 grudnia 2021 roku.

Przywrócenie połączenia Bytom-Gliwice stało się możliwe dzięki zaangażowaniu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Metropolia również w całości finansuje koszt uruchomienia tych pociągów, który w 2022 roku wyniesie 5,2 mln zł.

– Dostrzegamy potencjał tej trasy w kontekście powstającej Kolei Metropolitalnej– mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

– Dlatego w pierwszej połowie roku, gdy składane były wnioski do PKP PLK, zarządcy infrastruktury kolejowej w Polsce, dotyczące rocznego rozkładu jazdy na 2022 r., zaproponowaliśmy Urzędowi Marszałkowskiemu, aby uwzględnić również tę trasę. Zaoferowaliśmy także, że w całości sfinansujemy koszt tych połączeń. Koncepcja Kolei Metropolitalnej zakłada bowiem, że powstaną na niej przystanki, co w przyszłości zachęci dodatkowych pasażerów – wyjaśnia.

Budowa Kolei Metropolitalnej to najważniejsze zadanie, które realizuje Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia od samego początku swojego powstania. Nie ma bowiem szybszego i wygodniejszego środka transportu, niż pociągi. Na tak zurbanizowanych obszarach jakim są metropolie, tylko kolej może zdecydowanie skrócić czas codziennych podróży.

Dlatego też, poza pracami nad przygotowaniem wymaganej dokumentacji przed rozpoczęciem budowy nowych torów, GZM systematycznie zwiększa swoje zaangażowanie finansowe, by móc w ten sposób zwiększać częstotliwość kursowania pociągów na już funkcjonujących połączeniach. W ciągu niecałych czterech lat wzrosło ono z ponad 1 mln zł w drugim półroczu 2018 roku do ponad 17 mln zł, które według planów zostanie przekazane w 2022 roku.

Pociągiem już teraz można szybciej dojechać pociągiem niż… samochodem

Już teraz okazuje się, że na wielu trasach pociągi są bezkonkurencyjne pod względem czasu przejazdu. Jeszcze mocniej jest to zauważalne, gdy – niestety – dojdzie do nawet jednej, niegroźnej kolizji w centrum lub remontowany jest kluczowy odcinek trasy, co może wręcz sparaliżować ruch w kilkunastu miastach wokół.

– Na 13 relacji pociągów, łączących różne części Metropolii, tylko w jednym przypadku pociąg jedzie o ok. 2 minuty dłużej, niż szacowany czas podróży samochodem, a jest to związane tylko z tym, że pociąg ten ma ok. 10-minutowy postój w Katowicach, aby poczekać na przesiadających się pasażerów. Gdyby nie te 10 minut, to on również pojechałby szybciej – zauważa Wojciech Dinges, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu GZM.

– We wszystkich pozostałych przypadkach – czas przejazdu jest ze zdecydowaną korzyścią dla pociągów, a w siedmiu z nich – trasę tę pokonamy nawet dwa razy szybciej. Jedną z takich tras jest przywracane od 12 grudnia 2021 roku połączenie w relacji Gliwice-Bytom – dodaje.

Nowe trasy dostępne z Metrobiletem, a we wspólnej ofercie pierwsza z tras Polregio

Wraz ze zmianą rozkładu jazdy na kolei, który zaczął obowiązywać od 12 grudnia 2021 roku – na trasę Gliwice-Bytom w ciągu doby wyjedzie 15 par pociągów, które będą kursować co ok. godzinę.

Ponadto, w odpowiedzi na apele samorządowców, zwiększona została częstotliwość kursowania pociągów na trasie Katowice-Sławków. Oznacza to, że od 12 grudnia 2021 roku również w pociągach obsługiwanych na tej trasie przez Polregio można jeździć na podstawie Metrobiletu, czyli wspólnej oferty kolejowej i Zarządu Transportu Metropolitalnego oraz biletu dobowego (oznaczonego jako 24h+Kolej). W planach jest poszerzenie współpracy z Polregio na pozostałych trasach, obsługiwanych przez tego przewoźnika na terenie GZM.

Przypomnijmy, że ulgi, które przysługują poszczególnym pasażerom na kolei czy w komunikacji miejskiej ZTM, są wzajemnie honorowane od września 2021 roku. Dotyczy to w szczególności emerytów, rencistów czy posiadaczy karty dużej rodziny.

Wsiąść do pociągu i autobusu ZTM z Metrobiletem lub biletem dobowym za 15 zł

Przypomnijmy, że aby móc podróżować na terenie Metropolii GZM pociągami oraz autobusami, tramwajami i trolejbusami Zarządu Transportu Metropolitalnego, można korzystać ze wspólnej oferty biletowej, czyli Metrobiletu.

Metrobilet jest ważny 30 dni i w wersji normalnej kosztuje: 119 zł (tylko na terenie Katowic), 179 zł (na wybranym odcinku łączącym kilka miast) lub 229 zł (obowiązuje na wszystkich trasach kolejowych w GZM i całym ZTM). Bilety ulgowe są o połowę tańsze.

W związku ze zmianami, które zostały wprowadzone od 12 grudnia 2021 roku, powiększony został również zakres obowiązywania dwóch Metrobiletów. Trasa Gliwice-Bytom zostanie włączona do Metrobiletu Żółtego, który uprawnia również do przejazdu pociągami od Tarnowskich Gór, przez Nakło Śląskie, Radzionków, Bytom, Chorzów do Katowic. Przypomnijmy, że na części tej trasy rozpoczyna się modernizacja infrastruktury i pojawi się zastępcza komunikacja autobusowa.

Z kolei pociągi w relacji Katowice-Sławków, zostają włączone do Metrobiletu Czerwonego, który obowiązuje obecnie na trasie kolejowej od Dąbrowy Górniczej przez Będzin i Sosnowiec do Katowic.

Natomiast, gdy nie podróżujemy codziennie, możemy kupić bilet dobowy ZTM. Kosztuje 15 zł i uprawnia do podróżowania od Sławkowa po Gliwice i od Tarnowskich Gór i od Dąbrowy Górniczej Ząbkowic po Kobiór i Bieruń Nowy – bez żadnego limitu – pociągami Kolei Śląskich, Polregio oraz ZTM przez 24 godziny. Można go kupić w aplikacjach mobilnych (Mobilny ŚKUP, mPay, SkyCash, moBILET oraz jakdojade.pl), a także w automatach ŚKUP. Podczas zakupu tego biletu, wybieramy datę i godzinę, kiedy rozpocznie się jego obowiązywanie – a więc nie musimy go kasować, a naszym pierwszym środkiem transportu może być pociąg.

Druga para torów z Gliwic do Katowic, a wkrótce decyzja ws. dotacji z Kolei Plus

Przed Metropolią również inne ważne projekty, które zbliżają do powstania sprawnie działającego systemu Kolei Metropolitalnej.

Na początku grudnia 2021 r. GZM podpisała umowę na studium wykonalności budowy drugiej pary torów na trasie Gliwice-Katowice. Dzięki tej inwestycji będzie możliwe zwiększenie przepustowości trasy m.in. poprzez oddzielenie ruchu pociągów dalekobieżnych, jeżdżących np. w kierunku Wrocławia czy Przemyśla, którym dzisiaj pociągi aglomeracyjne, czyli zatrzymujące się na wszystkich przystankach osobowych– muszą ustępować pierwszeństwa.

Obecne ograniczenia przepustowości szlaków i mieszany ruch pociągów związany ze wspomnianą koniecznością ustępowania pierwszeństwa, nie pozwalają na zwiększenie częstotliwości kursowania pociągów metropolitalnych. Dlatego właśnie budowa oddzielnej pary torów jest tak ważną inwestycją z punktu widzenia powstającej Kolei Metropolitalnej.

Umowę na opracowanie studium wykonalności GZM podpisała wspólnie z PKP PLK, który jest zarządcą infrastruktury kolejowej w Polsce. Obie instytucje zapłacą za nie łącznie ok. 4 mln zł.

Na początku przyszłego roku Metropolia spodziewa się również wyników naboru do rządowego programu Kolej Plus. Zgłosiła do niego 13 projektów, których celem jest budowa nowych torów i przystanków osobowych o łącznej wartości ponad 1,5 mld zł.

Zgodnie z zapowiedziami, po zakwalifikowaniu poszczególnych projektów do dofinansowania, Metropolia sfinansuje wymagany wkład własny. Co więcej – aby zwiększyć swoje szanse na otrzymanie tego dofinansowania, podniosła również swój deklarowany wkład własny w przypadku projektów, zakładających budowę nowych torów. Łączna wartość szacowanego wkładu własnego dla wszystkich 13 inwestycji to ponad 300 mln zł.

Budowa drugiej pary torów na trasie Gliwice-Katowice oddzieli ruch dalekobieżny od aglomeracyjnego i usprawni podróżowanie pociągami po GZM. W piątek (3 grudnia) podpisano umowę na opracowanie studium wykonalności dla tej inwestycji. Dokument pozwoli określić zakres projektu, jego efekty oraz koszty realizacji.

Wydzielone tory na trasie Gliwice-Katowice, czyli linii kolejowej nr 137, to kolejny krok na drodze do budowy Kolei Metropolitalnej. Inwestycja ma za zadanie zwiększyć przepustowość na jednej z najpopularniejszych tras w regionie i doprowadzić do standardu, w którym pociągi będą kursować wewnątrz Metropolii co kilkanaście minut.

– Jesteśmy przekonani, że nasza współpraca z zarządcą infrastruktury kolejowej PKP PLK SA będzie przebiegała tak dobrze, jak dotychczas, a uważamy, że jest ona wzorcowa. Zaczynamy też współpracę z nowym wykonawcą prac studialnych i oczekujemy jak najwyższej jakości dokumentacji studialnej – mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu GZM.

– Projekt ten będzie poniekąd realizacją po ponad 30 latach planów budowy tzw. KRR czyli Kolejowego Ruchu Regionalnego na wydzielonej parze torów, nie dokończonej na przełomie lat 80. i 90. XX w. Tyle, że już w najnowszych technologiach i z uwzględnieniem oczekiwań mobilnościowych XXI w. – dodaje Wojciech Dinges, zastępca dyrektora Departamentu Komunikacji i Transportu GZM.

Umowę na opracowanie studium wykonalności podpisały: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia oraz PKP PLK (występujące w charakterze zamawiającego), a także TPF Sp. z o.o. (będąca wykonawcą umowy). Warto podkreślić, że w ramach zawartego wcześniej porozumienia, Metropolia sfinansuje połowę kosztów studium wykonalności, które oszacowano na kwotę ok. 4 mln zł. Prace studialne mają być prowadzone do 2023 r.

Usprawnienie ruchu tramwajów

Obok inwestycji związanych z koleją, Metropolia prowadzi także starania, aby maksymalnie usprawnić potencjał sieci tramwajowej. Obecny czas podróżowania tramwajami niejednokrotnie jest dłuższy niż np. pokonanie podobnej trasy autobusem. Wśród przyczyn takiej sytuacji można wymienić m.in. brak priorytetu przejazdu przez skrzyżowania, blokowanie torowiska przez źle zaparkowane samochody czy ogólny układ drogowy.

Dlatego właśnie GZM zleciła opracowanie szczegółowej analizy, której efektem będą warianty i scenariusze pozwalających na usprawnienie ruchu tramwajowego. W pierwszej kolejności analiza dotyczyć będzie linii 6, 7 i 15, przejeżdżających przez Bytom, Chorzów, Świętochłowice, Katowice i Sosnowiec. Wkrótce do GZM powinny trafić stosowne rekomendacje w tej sprawie. Na ten cel zostanie przeznaczone z budżetu Metropolii ponad 5 mln zł.

Przyszłością transport szynowy

Równolegle Metropolia stara się o pozyskanie finansowania na 13 projektów w ramach rządowego programu Kolej+. Pod koniec listopada GZM złożyła w tej sprawie wymagane dokumenty do drugiego etapu naboru. Dotyczą one zarówno odtworzenia zlikwidowanych linii kolejowych, budowy dodatkowych torów lub ich modernizacji, jak również budowy nowych przystanków kolejowych. Łączna szacowana wartość tych inwestycji to ponad 1,5 mld zł. Aby zwiększyć szanse w konkursie, GZM znacząco podniosła deklarowany wkład własny dla projektów liniowych.

Metropolia już od początku swojego istnienia angażuje się w projekty oparte o transport szynowy. To jedyna droga do odkorkowania miast, ale także poprawy jakości powietrza w regionie, który od dziesiątek lat czeka na powstanie własnej kolei aglomeracyjnej. Tylko sprawnie zorganizowany transport szynowy usprawni poruszanie się po Metropolii, odciąży drogi i zachęci mieszkańców do wybierania form transportu innych niż samochód.

Zamknięcie przejazdu przy ul. Parkowej pozwoli na rozpoczęcie budowy tunelu drogowego pod torami. W tym czasie mieszkańcy będą korzystać ze specjalnie wybudowanego zastępczego przejścia i przejazdu.

Przebudowę peronów oraz układu torowego i drogowego przy stacji Dąbrowa Górnicza Gołonóg, PKP PLK i miasto zleciły w zeszłym roku firmie Nowak-Mosty. Wartą 67,5 mln zł inwestycję zaplanowano w systemie „zaprojektuj i wybuduj”, więc wejście w teren poprzedziły prace projektowe.

By-pass ułatwi przejazd w czasie budowy tunelu

Prace w rejonie przejazdu rozpoczęły się na początku września od przebudowy odwodnienia poza pasem drogowym. Jednocześnie ekipy budowlane zaczęły przygotowania do budowy tymczasowego przejścia i przejazdu przez tory.

W ostatnich tygodniach prace nabrały tempa. Na przejeździe zainstalowano właśnie urządzenia sterowania ruchem. Do wyasfaltowania pozostał dojazd po obu stronach torów. Gotowe jest już także tymczasowe wejście na peron oraz przejście przez tory.

– Przejazd zostanie zamknięty po południu w środę 24 listopada i wtedy też ruch zostanie przekierowany na specjalnie wybudowany by-pass – zapowiada Krzysztof Serafiński, zastępca naczelnika Wydziału Inwestycji Drogowych.

Zamknięcie przejazdu umożliwi rozpoczęcie budowy tunelu drogowego pod torami. Mieszkańcy – pieszo, na rowerze i samochodami – zyskają bezpieczną przeprawę na drugą stronę, bez konieczności stania przed szlabanami.

To nie jedyne ułatwienia na stacji Gołonóg, gdzie powstaną nowe zewnętrzne perony. Komunikację między nimi oraz dostanie się z jednej strony miasta na drugą ułatwi podziemne przejście. – Osoby z ograniczoną możliwością poruszania się będą korzystać z wind – podkreśla Katarzyna Głowacka z biura prasowego PKP PLK.

Przebudowa obejmie również tory i sieć trakcyjną.

Po obu stronach torów powstaną ronda

Projekt przewiduje także budowę rond na skrzyżowaniach al. Zagłębia Dąbrowskiego i ul. Uklańskiegooraz Parkowej i Wczasowej.

Termin zakończenia prac zaplanowano na 31 grudnia 2022 roku.

Ze względu na nieuregulowane kwestie własnościowe terenów wokół dworca w Gołonogu, część inwestycji związana z budową nowych miejsc parkingowych będzie realizowana w kolejnym etapie.

– Pracujemy nad tym, żeby załatwić tę sprawę i poszerzyć zakres inwestycji o te elementy. Jesteśmy w kontakcie z wojewodą, żeby uregulować stan prawny tych nieruchomości – przypomina Marcin Bazylak, prezydent Dąbrowy Górniczej.

Prezydent podkreśla, że miasto nadal będzie zabiegać, by PKP przebudowały także dworzec w Gołonogu. – Jesteśmy gotowi – tak jak w przypadku centrum – zobowiązać się do wynajmu powierzchni na przebudowanym dworcu – dodaje Marcin Bazylak.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Tym razem wspólna inwestycja PKP PLK i miasta połączy obie części Strzemieszyc. Według planu wszystko ma być gotowe jesienią 2023 roku.

Dąbrowa Górnicza zarezerwowała na tunel 4,65 mln zł

Tunel pieszo-rowerowy powstanie w systemie „zaprojektuj i wybuduj”. To oznacza, że w przetargu, który PKP PLK ogłosiły w środę 13 października, kolejowa spółka wybierze firmę, które najpierw zaprojektuje przejście pod torami, a potem je wybuduje.

Przejście pieszo-rowerowe ma mieć około 50 m długości. Zadaszone pochylnie, które powstaną po północnej i południowej części, mają mieć odpowiednio 72 i 47 m długości oraz 5,7 m szerokości.

Według szacunków inwestycja w Strzemieszycach ma kosztować około 9,25 mln zł i powinna być gotowa jesienią 2023 roku.

W porozumieniu z PKP PLK, pod którym we wrześniu podpisali się prezydent Marcin Bazylak i wiceprezydent Damian Rutkowski, określono, że miasto i kolejowa spółka podziela się kosztami inwestycji po połowie. Z tego powodu już w maju radni zdecydowali, że miasto przekaże PKP PLK 4,65 mln zł: 500 tys. zł w 2021 roku, 4 mln zł w 2022 i 125 tys. zł.

Tężnia solankowa i tunel pod torami początkiem zmian

Powstanie przejścia pod torami w Strzemieszycach wpisuje się w koncepcję powstania w rejonie ulicy Stacyjnej pełnej zieleni przestrzeni o charakterze rekreacyjnym. W efekcie park w pobliżu stacji ma się stać główną i reprezentacyjną częścią Strzemieszycc. Ogólne założenia i koncepcję wypracowano podczas konsultacji społecznych z mieszkańcami.

– Tunel, który powstanie na przedłużeniu ulicy Astrów, zapewni mieszkańcom wygodne połączenie zarówno ze stacją, jak i z obiema częściami dzielnicy. Sprawi też, że planowana przestrzeń rekreacyjna stanie się ogólnodostępna – podkreśla Marcin Bazylak, prezydent Dąbrowy Górniczej.

Częścią wspomnianej koncepcji jest także tężnia solankowa, która powstanie na tzw. placu Krasnala. W najbliższych miesiącach za 512 tys. zł wybuduje ją firma Trzecia Przestrzeń z Masłowa.

To będzie kolejny tunel-pieszo-rowerowy pod torami przy stacji w Dąbrowie Górniczej. Pierwszy powstał jesienią 2018 roku na stacji Dąbrowa Górnicza Ząbkowice. Inwestycja kosztowała ponad 8 mln zł, z czego 3,2 mln zł dołożyło miasto.

Źródło: UM Dąbrowa Górnicza

Sprawne przewozy towarów koleją zapewnią nowe tory, sieć trakcyjna oraz urządzenia bezpieczeństwa. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ogłosiły przetarg na przebudowę odcinka linii od Sosnowca Dańdówki w stronę Dąbrowy Górniczej nr 171. Prace szacowane na ponad 41 mln zł finansowane będą ze środków budżetowych.

Towary sprawniej pojadą linią łączącą katowicki węzeł kolejowy (posterunek odgałęźny Panewnik k/Katowic Muchowca) i Dąbrowę Górniczą Towarową (linia 171). Na odcinku ponad 5 kilometrów między posterunkami odgałęźnymi Juliusz i Dorota w Sosnowcu zostaną wymienione tory i przebudowana sieć trakcyjna. Będzie wyższy poziom bezpieczeństwa dzięki nowym urządzeniom sterowania ruchem. Po modernizacji prędkość pociągów zwiększy się z 30 do 100 km/h. Zadanie obejmie też przebudowę dwóch wiaduktów kolejowych w Sosnowcu. Inwestycja ograniczy wpływ kolei na otoczenie.

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ogłosiły przetarg na „Wykonanie rewitalizacji infrastruktury kolejowej na odcinku podg. Dorota – Sosnowiec Dańdówka na linii nr 171” w ramach projektu „Prace na południowo – wschodniej obwodnicy GOP wraz z przyległymi odcinkami”. Wartość prac szacowana jest na ponad 41 mln zł, finansowanie ze środków budżetowych. Inwestycja przewidziana jest na lata 2021-2023.

Sprawne przewozy towarowe z woj. śląskiego

Dzięki planowanym pracom zwiększy się przepustowość linii towarowej i usprawni wywóz towarów z Górnego Śląska w głąb kraju i do portów.

W województwie śląskim w ramach modernizacji linii 171 przebudowywana jest też stacja Sosnowiec Dańdówka. W stacji wymieniane są tory i rozjazdy, przebudowywane urządzenia sterowania ruchem kolejowym oraz sieć trakcyjna. Dzięki temu, pociągi pojadą szybciej. O bezpieczeństwo zadbają dyżurni ruchu w nowoczesnej nastawni. Projekt obejmuje też przebudowę nastawni w Dąbrowie Górniczej Wschodniej oraz na posterunku odgałęźnym Kozioł (między Dąbrową Górniczą Wschodnią a Towarową) wraz z urządzeniami sterowania ruchem kolejowym. Inwestycja jest częścią projektu pn. „Prace na południowo-wschodniej obwodnicy GOP wraz z przyległymi odcinkami”. Jej wartość to ponad 50 mln złotych. Finał prac zaplanowany jest w I kwartale 2022 roku.

Źródło: UM Sosnowiec