Stacja Biblioteka na dworcu w Chebziu oraz zrewitalizowany rynek w Orzegowie najlepszymi przestrzeniami publicznymi w województwie śląskim! Wczoraj wieczorem podczas uroczystej gali w Muzeum Śląskim w Katowicach ogłoszono wyniki tego prestiżowego konkursu. Jest on już od 20 lat organizowany przez Zarząd Województwa Śląskiego. Wcześniej tylko raz w historii zdarzyło się, że jedno miasto zdobyło nagrody w dwóch głównych kategoriach.
– Jest to niezwykłe wyróżnienie dla naszego miasta, ponieważ nagrody dotyczą przestrzeni dla mieszkańców. Co istotne, w konkursie oceniane były nie tylko walory czysto architektoniczne, ale przede wszystkim funkcjonalność i wpływ inwestycji na aktywność społeczną najbliższego otoczenia. Cieszę, się że nasze pomysły na rewitalizację tak pozytywnie zostały odebrane – komentuje prezydent Grażyna Dziedzic. – Ogromne brawa należą się pomysłodawcom i architektom, którzy współtworzyli zwycięskie przestrzenie, bez nich nie byłoby tych nagród – dodaje.
Jak argumentowało jury, nagroda dla obiektu w Chebziu została przyznana za „odważną próbę rewitalizacji zabytkowego budynku dworca poprzez nałożenie funkcji biblioteki, które stwarza szansę rewitalizacji społecznej i kulturalnej dla lokalnej społeczności. Za udane połączenie funkcji ze stacją kolejową również w detalu architektonicznym”.
Przypomnijmy, że kompleksowa rewitalizacja dworca polegała przede wszystkim na adaptacji wnętrza budynku pod bibliotekę. W tym celu w głównej hali powstała stalowa antresola ze szklaną balustradą, gdzie zlokalizowane zostały regały biblioteczne oraz mieści się czytelnia. Na końcu holu głównego przy wykorzystaniu przeszkleń wydzielono przestrzeń pod wypożyczalnię, tam też znajduje się wejście na antresolę. Ponadto powstała sala animacyjna przystosowana do odbywających się już w budynku spotkań i prelekcji. Zagospodarowano również przestrzeń pod kawiarnię.
Obok funkcji biblioteki zabytkowy dworzec zachował funkcję pasażerską. Za budynkiem wybudowano nowy parking na kilkadziesiąt miejsc. W obiekcie powstały całkowicie nowe ogólnodostępne sanitariaty, dostosowane również do osób niepełnosprawnych. Jedną z atrakcji odnowionego gmachu dworca jest „bibliogród”. To przestrzeń, która utworzona została na zewnątrz budynku. Znajduje się tam zieleń oraz drobne elementy architektury. Koszt rewitalizacji dworca wyniósł ponad 8 mln zł. Miasto pozyskało na jego odrestaurowanie 95% dotacji. Środki zostały przyznane w ramach konkursu z działania „Rewitalizacja obszarów zdegradowanych” Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego.
Drugą nagrodę przyznano Rudzie Śląskiej za rewitalizację centralnej części Orzegowa. Jurorzy zwrócili uwagę na „eleganckie, skromne i pełne szacunku dla otaczającej historycznej i zabytkowej zabudowy uporządkowanie zaniedbanego terenu, wprowadzenie funkcji rekreacyjnej – dające lokalny centrotwórczy zalążek w trudnej społecznie i gospodarczo dzielnicy miasta”.
Realizacja projektu zagospodarowania tego miejsca polegała na rewitalizacji kwartału pomiędzy ulicami Hlonda, Czapli, Królowej Jadwigi i Huloka, aby wykreować nową, atrakcyjną i wielofunkcyjną przestrzeń publiczną. Inwestycja swoim zasięgiem objęła obszar o wielkości blisko 8 tys. m², znajdujący się w centralnej części Orzegowa.
– Najważniejszą jej częścią była przebudowa terenu wokół kościoła pw. św. Michała Archanioła i terenu przy ul. Czapli, pomiędzy budynkiem Centrum Inicjatyw Społecznych a parkingiem. W ten sposób powstały połączone ze sobą dwie przestrzenie: tzw. plac górny – wokół kościoła oraz plac dolny – poniżej – wylicza wiceprezydent Michał Pierończyk.
Ich łącznikiem jest istniejąca skarpa, na której wybudowane zostały schody oraz specjalna pochylnia dla osób niepełnosprawnych. Na dolnym placu przy ul. Czapli wybudowana została fontanna.
W ramach realizacji zadania przebudowany został także fragment ul. Czapli. Jezdnia od skrzyżowania z ul. kard. A. Hlonda w kierunku zachodnim ma charakter ciągu pieszo-jezdnego na długości ok. 85 m. Przebudowane zostało również oświetlenie oraz zainstalowano ławki oraz dużą pergolę, a poza tym zadbano o zieleń. Inwestycja kosztowała 3,5 mln zł, z czego miasto pozyskało ponad 3 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020.
W tegorocznym konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego dla inwestycji zrealizowanych w 2018 r. przyznano nagrody w dwóch kategoriach. Pierwsza z nich dotyczyła przestrzeni publicznej. Tu nagroda przyznana została za rewitalizację rynku w Orzegowie oraz zagospodarowanie terenów po byłym ośrodku wypoczynkowym w Jastrzębiu- Zdroju. Natomiast wyróżnienie otrzymało zagospodarowanie plant w Jaworznie.
W drugiej kategorii, czyli obiektu użyteczności publicznej, nagroda marszałka przyznana została za rewitalizację budynku dworca w Chebziu oraz termomodernizację budynku biblioteki głównej w Sosnowcu. Z kolei wyróżnienie przypadło w udziale Rybnikowi, za zagospodarowanie terenu Zespołu Szkół nr 3. Dodatkowo nagrodę internautów za zwycięstwo w głosowaniu elektronicznym przyznano Sosnowcowi za wymienioną wcześniej termomodernizację biblioteki.
Konkurs na najlepszą przestrzeń w województwie organizowany jest już od 20 lat przez Zarząd Województwa Śląskiego we współpracy z katowickimi oddziałami Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz Towarzystwa Urbanistów Polskich. Jego celem jest rozwój i zmiany jakościowe przestrzeni publicznej, wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, podnoszenie świadomości w zakresie kształtowania przestrzeni, a także promocja projektantów tworzących wysokiej jakości rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne.
Do tej pory przyznano 111 nagród i wyróżnień dla zrealizowanych w województwie inwestycji. – Wyróżnione inwestycje wyznaczają współczesne standardy projektowania. To wszystko sprawia, że na Śląsku pojawia się coraz więcej „skrojonych na miarę” i odpowiadających na potrzeby mieszkańców przestrzeni, które tworzą przyjazne miejsce do życia oraz sprzyjają integracji mieszkańców – mówi Jakub Chełstowski, marszałek Województwa Śląskiego na łamach specjalnej publikacji wydanej z okazji 20-lecia konkursu.
Co ciekawe, wcześniej tylko raz w historii (2013 r. – Chorzów) zdarzyło się, że dwie nagrody w dwóch głównych kategoriach trafiły do jednego miasta. We wszystkich dotychczasowych konkursach do tej pory Ruda Śląska otrzymała dwa wyróżnienia: w 2013 r. za pływacki kompleks sportowo–rekreacyjny Aquadrom oraz w 2014 r. za przebudowę budynków przy ul. Hlonda na potrzeby CIS w Orzegowie.
