We wtorek (13 kwietnia) przedstawiciele Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM) i Obszaru Metropolitalnego Barcelony (AMB) przeprowadzili wspólną wideokonferencję, będącą następstwem świeżo nawiązanej współpracy tych dwóch wielkich organizmów miejskich. Głównym tematem spotkania było omówienie najważniejszych tematów współpracy pomiędzy GZM i AMB w związku z zawarciem porozumienia o współpracy.
Przedstawiciele GZM zwrócili szczególną uwagę na chęć wymiany doświadczeń w kwestiach zarządzania na szczeblu metropolitalnym, transportu publicznego, szeroko rozumianej mobilności, a także poinformowali o pierwszych działaniach GZM w zakresie zastosowania wodoru w komunikacji zbiorowej. W tej ostatniej kwestii Natalia Puchała – kierownik Wydziału Współpracy Międzynarodowej GZM -poinformowała o zeszłorocznym przystąpieniu Metropolii do Europejskiego Sojuszu na rzecz Czystego Wodoru.
Z kolei Xavi Tiana, przedstawiciel Departamentu ds. Stosunków Międzynarodowych i Współpracy AMB, podkreślił dotychczasową bardzo dobrą współpracę obu metropolii w ramach sieci European Metropolitan Authorities (EMA) – m. in. poprzez wspólne uczestnictwo w corocznych spotkaniach przedstawicieli politycznych, wypracowanie jednolitego stanowiska dot. znaczenia metropolii w realizacji celów Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz realizację projektu REthinking Metropolises (w tym czterech Europejskich Webinariów Metropolitalnych). Obecne AMB jest na etapie tworzenia pierwszego planu strategicznego dot. współpracy międzynarodowej. GZM będzie w nim ujęta jako ważny partner w realizacji działań europejskich.
Ernest Maragall, wiceprzewodniczący ds. Międzynarodowych i Współpracy AMB, wspomniał o trudnej sytuacji w AMB w związku z trwającą pandemią oraz obawą o nadejście czwartej fali koronawirusa. Niemniej jednak podkreślił on wagę zawartego partnerstwa – także w kontekście wzmocnienia pozycji obu metropolii na scenie międzynarodowej, w tym wobec instytucji unijnych. Oprócz kwestii wymienionych przez przedstawicieli GZM wskazał on również na chęć podjęcia współpracy w kwestiach dotyczących przestrzeni publicznych i transformacji energetycznej.
Zdaniem Kazimierza Karolczaka, przewodniczącego zarządu GZM, obecna sytuacja na świecie spowodowana pandemią utrudnia realizację projektów międzynarodowych, stąd też ich prowadzenie jest obecnie sporym wyzwaniem, ale trzeba je podjąć w duchu odpowiedzialności wobec mieszkańców. W jego opinii kluczowe mogą być działania w dziedzinie kształtowania przestrzeni publicznych, planowania przestrzennego, rozwoju społeczno-gospodarczego oraz wymiana opinii, pomysłów, a także inicjowanie projektów na rzecz zielonej metropolii oraz dotyczących zmian klimatu.
Spotkane to stanowiło również okazję do zapytania przedstawicieli AMB o planowane inicjatywy w ramach sieci EMA (rolę sekretarza tej sieci sprawuje AMB). Zdaniem Xaviego Tiany w tym roku przed EMA stoją dwa zasadnicze wyzwania – kontynuacja działań na rzecz wzmocnienia pozycji obszarów metropolitalnych w UE, m.in. w Instrumencie na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (planowane są dalsze konsultacje z obszarami metropolitalnymi w celu przeanalizowana ich pozycji w Krajowych Planach Odbudowy – KPO, które już w niedługim czasie muszą być złożone przez rządy krajów członkowskich UE) oraz organizacja w listopadzie 2021 (w Porto) kolejnego spotkania przedstawicieli politycznych skupionych wokół EMA. Z kolei w roku 2022 w Katowicach odbędzie się Światowe Forum Miejskie (WUF 11), które również może stanowić znakomitą okazję do spotkania przedstawicieli politycznych tej sieci. Obie strony wyraziły gotowość współpracy w tym temacie.
Podczas spotkania Jacek Woźnikowski – dyrektor Departamentu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego i Współpracy GZM – zadał pytanie, czy KPO został już opublikowany przez rząd hiszpański i jak wyglądała rola AMB w powstawaniu tego dokumentu. Metropolia Barcelony złożyła swoje propozycje do odpowiednich instytucji na szczeblu regionalnym i krajowym. Rząd Katalonii dokonał wstępnej klasyfikacji i uporządkowania złożonych projektów, a także nadał im stosowny priorytet. W najbliższym czasie premier Hiszpanii wygłosi przemówienie w parlamencie podczas którego ma przedstawić tamtejszy KPO. Dla AMB bardzo ważną sprawę odgrywa elektromobilność i zastosowanie pojazdów elektrycznych w transporcie publicznym. Niemniej jednak na ten moment nie jest jeszcze pewne, czy powyższe punkty zostaną ujęte w tym dokumencie. Szansę na pozyskanie środków dla tego typu działań AMB widzi również w wieloletnich ramach finansowych Unii Europejskiej oraz jako efekt współpracy w ramach partnerstw takich jak to zawarte między naszymi metropoliami. W odniesieniu do pojazdów elektrycznych AMB kładzie priorytet na tramwaje, a w dalszej kolejności na autobusy elektryczne. W opinii przedstawicieli AMB elektromobilność może stanowić również dobrą okazję do rozwoju współpracy z innymi instytucjami oraz inwestorami.
Kazimierz Karolczak zwrócił z kolei uwagę, że w pierwszym zarysie polskiego KPO uwzględniono wsparcie dla autobusów elektrycznych, ale pominięto przy tym takie środki transportu jak tramwaje, metro czy też szybka kolei miejska. Obecnie GZM wraz z innymi obszarami metropolitalnymi i dużymi miastami podejmuje rozmowy z rządem w celu zmiany tej koncepcji.
Ernest Maragall wyraził zaniepokojenie wyraźnym wzrostem procentowym podróży wykonywanych samochodami prywatnymi na obszarze AMB podczas pandemii i zapytał, jak wygląda ta sytuacja w GZM. Na obszarze naszej metropolii odnotowuje się ponadprzeciętny wzrost podróży indywidualnych w porównaniu z innymi regionami w Polsce. Zdaniem Kazimierza Karolczaka może do tego przyczyniać się dobry układ drogowy. Obecnie udział transportu publicznego w podróżach na terenie GZM wynosi jedynie 15 proc. (dla porównania w Warszawie udział ten wynosi ponad 45 proc.). Koszty organizacji transportu publicznego rosną. Obecnie ponad 70 proc. proc. z nich jest pokrywanych z budżetu miast. Miliony złotych przeznacza się na wymianę floty autobusowej i tramwajowej. W związku z pandemią przeszło 50 proc. dotychczasowych użytkowników transportu publicznego w GZM przestało z niego wykorzystać (m. in. uczniowie, studenci, seniorzy). [KG]
Link: Metropolia GZM i Metropolia Barcelony zawierają porozumienie o współpracy
