Przejazd zabytkowym, stylizowanym na czasy międzywojenne parowozem „Ryś”, inscenizacja kontroli paszportowej na polsko-niemieckim przejściu granicznym oraz zwiedzanie Izby Tradycji oraz wagonu „Salonki” z 1912 roku. To atrakcje, jakie dzisiaj 9 października dla miłośników kolei wąskotorowej przygotowali członkowie Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych.
Pociąg do przeszłości
„Po torach przez granicę: Kolej wąskotorowa i tramwaje w rzeczywistości popowstaniowej”. To kolejna akcja, jaką zorganizowało Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. W niedzielę 9 października miłośnicy kolei wąskotorowej nie tylko przejechali się stylizowanym pociągiem na czasy międzywojenne, ale przede wszystkim mogli zobaczyć i wziąć udział w inscenizacji kontroli granicznej w rejonie dawnej granicy polsko – niemieckiej. Wśród atrakcji, jakie przygotowali jeszcze członkowie SGKW było zwiedzanie stacji Bytom – Karb Wąskotorowy oraz zabytkowego wagonu „Salonki” z 1912 roku i Izby Tradycji z pamiątkami po dawnej świetności kolei wąskotorowej na Górnym Śląsku.
Jedna z największych atrakcji turystycznych w Bytomiu i na Śląsku
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to jedna z największych atrakcji turystycznych w naszym regionie oraz jeden z najważniejszych elementów Szlaku Zabytków Techniki. Można nimi dojechać do Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach, Rezerwatu „Segiet” w Bytomiu – Suchej Górze oraz nad Zalew Nakło – Chechło.
Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych powstało w roku 2003, a celem jego istnienia jest zachowanie w jak najlepszym stanie istniejących linii, budynków i taboru Górnośląskich Kolei Wąskotorowych oraz ochrona dziedzictwa przemysłowego. Jego wolontariusze i pracownicy wykonują prace obejmujące wszelkie aspekty działania firmy kolejowej – od utrzymania porządku na terenie stacji i wzdłuż torów poprzez remonty nawierzchni kolejowej, remonty taboru aż po prowadzenie wszelkiej niezbędnej dokumentacji.
Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych co roku bierze udział w Industriadzie, największym festiwalu dziedzictwa przemysłowego w Polsce, organizuje przejazdy na trasie Bytom Wąskotorowy – Tarnowskie Góry – Miasteczko Śląskie oraz systematycznie rozbudowuje Izbę Tradycji, czyli niewielkie, ale bardzo interesujące muzeum, gdzie prezentowane są pamiątki związane z Górnośląskimi Kolejami Wąskotorowymi.
Najstarsza wąskotorówka
Na mapach kolei wąskotorowych Bytom zajmuje wyjątkowe miejsce. To tu, nieprzerwanie od 1853 roku działa najstarsza czynna linia kolei wąskotorowej na świecie. Obsługuje ona trasę o długości 21 km, której przystanek początkowy znajduje się na peronie wąskotorowym dworca głównego w Bytomiu. Pociągi na tej trasie zatrzymują się na dziesięciu stacjach, między innymi na zabytkowej stacji Bytom Karb Wąskotorowy, w Suchej Górze w pobliżu rezerwatu Segiet, przy Zabytkowej Kopalni Srebra oraz zalewie Nakło-Chechło, chętnie odwiedzanym przez mieszkańców regionu szczególnie w sezonie wakacyjnym.
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe są jednym z kilkudziesięciu obiektów na Szlaku Zabytków Techniki, który łączy najważniejsze i najciekawsze pod względem turystycznym, historycznym czy architektonicznym obiekty przemysłowe na Śląsku i przyciąga turystów jak magnes. Co roku poznanie najcenniejszych atutów tych obiektów umożliwia Święto Szlaku Zabytków Techniki, czyli Industriada.
Warto dodać, że Górnośląskie Koleje Wąskotorowe przez 150 lat kolej służyły celom industrialnym. Ich rola była nie do przecenienia zwłaszcza w okresie intensywnego rozwoju przemysłu na Śląsku, kiedy przewoziły węgiel, rudy metali czy kamień, łącząc gęstą siecią wąskich torów większość górnośląskich hut i kopalń. Od roku 2002 kolej służy już tylko przewozowi turystów, a utrzymywana jest dzięki pracy i zaangażowaniu pasjonatów skupionych wokół Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych oraz wsparciu samorządów, w tym Miasta Bytomia, które od 2021 roku jest członkiem Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych.
