Uroczyste otwarcie Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska Politechniki Śląskiej odbyło się 31 stycznia 2020 r. w Centrum Nowych Technologii, gdzie mieści się również siedziba COKiŚ. Zadania realizowane przez nowo powstałe Centrum będą odpowiedzią na potrzeby związane ze zmianami klimatu w regionie oraz kraju.
W uroczystym przecięciu wstęgi inaugurującym utworzenie Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska (COKiŚ) uczestniczyli JM Rektor Politechniki Śląskiej prof. Arkadiusz Mężyk, Prezydent Gliwic Adam Neumann oraz Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Gości przywitał prof. Józef S. Pastuszka, Pełnomocnik Rektora ds. Organizacji Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska. Organizatorem wydarzenia był prof. dr hab. inż. Janusz Kotowicz, Prorektor ds. Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym.
– Politechnika Śląska została wytypowana do udziału w programie „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” i w wyniku rozstrzygnięcia konkursu znalazła się w gronie laureatów, uzyskując tytuł uczelni badawczej. Wiązało się to również z określeniem priorytetowych obszarów badawczych. Jednym z nich jest szósty POB: ochrona klimatu i środowiska, nowoczesna energetyka – mówi JM Rektor prof. Arkadiusz Mężyk – To Centrum, które powstało, łącznie z wirtualnym laboratorium składającym się z zespołów badawczych zlokalizowanych na różnych katedrach Politechniki Śląskiej, tworzy zaplecze badawcze dla priorytetowego obszaru badawczego – dodaje JM Rektor.
JM Rektor prof. Arkadiusz Mężyk przypomniał, że działania Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska mają swoją genezę w 2014 r. w badaniach pracowników Instytutu Materiałów Inżynierskich i Biomedycznych, jednakże idea utworzenia Centrum narodziła się w 2018 r. podczas wizyty dr. Bertranda Piccarda – podróżnika, innowatora, doktora honoris causa Politechniki Śląskiej. Do współpracy przy utworzeniu COKiŚ Uczelnia zaprosiła Miasto Gliwice oraz Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię.
List intencyjny w tej sprawie podpisali w 2018 r. JM Rektor Politechniki Śląskiej prof. Arkadiusz Mężyk, dr Bertrand Piccard, ówczesny Prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz oraz Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Idea utworzenia Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska pojawiła się rok temu, niemal równolegle, gdy ogłaszaliśmy pomysł uruchomienia Metropolitalnego Funduszu Wspierania Nauki. Dobrze widzieć, że w tak krótkim czasie udało nam się przejść od słów do czynów. Dzisiaj inaugurujemy działalność Centrum, a niedawno wystartowały nabory wniosków do Funduszu. Dzięki niemu uczelnie takie jak Politechnika Śląska mogą pozyskać pieniądze na organizację zajęć ze światowej klasy naukowcami. Wszystkie te działania powodują, że Metropolia staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem do studiowania, ale także do związania z nią przyszłości – mówi Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
– Działalność Centrum wpisuje się w aktywność Metropolii zarówno na gruncie naukowym, jak i środowiskowym. Tworzenie terenów zielonych, zwiększanie świadomości energetycznej i zwalczanie niskiej emisji to część działań, które chcemy realizować w ramach naszej strategii. Konsekwentnie dążymy do tego, aby przeistoczyć nasz poprzemysłowy region w nowoczesny ośrodek badawczo-rozwojowy – dodaje Kazimierz Karolczak.
Główną misją Centrum jest działalność naukowo-dydaktyczna i promocja innowacyjnych technologii w obszarze ochrony klimatu i środowiska. – Zdecydowaliśmy się, że umieścimy je w Centrum Nowych Technologii, gdzie znajduje się kilka katedr, które prowadzą intensywne badania na rzecz klimatu i ochrony środowiska – wyjaśnia prof. Arkadiusz Mężyk.
Kontrola zmian klimatycznych, działania na rzecz ochrony środowiska oraz badania nad systemem energetycznym są priorytetami w dążeniu do zrównoważonego rozwoju i wsparcia miast regionu śląskiego. – Miasto Gliwice pragmatycznie podchodzi do tego rodzaju działań. Z jednej strony chciałbym zaoferować przestrzeń miasta jako miejsca, gdzie można robić badania, doświadczenia. Z drugiej strony oczekuję, że Centrum przyniesie nam rozwiązania i podpowie, jak dawać sobie radę z problemami ochrony klimatu i czystości powietrza – tłumaczy Prezydent Miasta Gliwice Adam Neumann. – Chcemy, aby myśl naukowa, nowoczesna, zmierzająca do innowacyjnych rozwiązań, które będą nas chronić przed zmianami klimatu i chronić nasze środowisko, rodziła się w Gliwicach.
Prace badawcze będą poświęcone m.in. czynnikom wpływającym na zmianę klimatu, prognozowaniu i adaptacji do zmian klimatycznych. W badaniach prowadzonych przez naukowców Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska zostanie wykorzystane mobilne laboratorium pomiarów imisji zanieczyszczeń powietrza. Samochód, wyposażony m.in. w specjalistyczne analizatory, miernik pyłu zawieszonego, zestaw meteo, umożliwi wykonywanie badań bezpośrednio w terenie.
Wśród celów Centrum znajduje się edukacja oraz angażowanie studentów Politechniki Śląskiej, uczniów Akademickich Liceów Ogólnokształcących Politechniki Śląskiej i szkół podstawowych w działania na rzecz ochrony klimatu i środowiska w Polsce oraz na świecie. Planowane są wykłady i zajęcia poświęcone m.in. zagadnieniom związanym z efektem cieplarnianym, prognozami wzrostu temperatury atmosfery Ziemi, zahamowaniem zmian klimatycznych.
– W tej chwili Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska to interdyscyplinarna przestrzeń, dlatego też zapraszamy do współpracy nie tylko naukowców i studentów z Politechniki Śląskiej, ale także wszystkie instytucje zainteresowane tą tematyką oraz władze samorządowe, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, Miasto Gliwice, jak i wszystkie miasta zlokalizowane w Regionie – mówi JM Rektor.
Fot. Daniel Kopciuch / GZM
