Fundusz Solidarności

Fundusz Solidarności to wyjątkowy mechanizm w skali kraju. Samorządy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wspierają się nawzajem, aby wyrównywać swoje szanse i niwelować różnice w rozwoju społeczno-gospodarczym.  

Obszar Metropolii jest bardzo zróżnicowany Tworzą go zarówno duże i silne miasta, jak i małe gminy, dysponujące – z różnych powodów – mniejszymi budżetami. Metropolia stara się działać jak „system naczyń połączonych”, zasilając słabsze gminy i umożliwiając tym samym zrównoważony rozwój całego metropolitalnego organizmu. Bliski jest nam biznesowy model „win-win”, w którym silni mogą zwiększać swój potencjał, ale mniejsi również mają zapewnione dobre warunki do wzmocnienia swoich możliwości rozwojowych.

Aby założenia te zastosować w praktyce, utworzyliśmy Fundusz Solidarności. Jego celem jest niwelowanie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym miast i gmin Metropolii poprzez finansowe wsparcie projektów inwestycyjnych, mających na celu poprawę jakości i komfortu życia mieszkańców.

Fundusz uruchomiono na początku funkcjonowania Metropolii. W 2018 roku, podczas jego pierwszej edycji, w puli znalazło się ponad 100 milionów złotych, dzięki którym udało się dofinansować realizację ponad 100 projektów.

Inwestycje w ramach pierwszej edycji Funduszu Solidarności miały bardzo szeroki zakres. Były to projekty związane m.in. z modernizacją i przebudową infrastruktury drogowej, modernizacją oświetlenia, rewitalizacją przestrzeni publicznych, z rekultywacją terenów zielonych, a także inwestycje związane z termomodernizacją czy gospodarką wodno-kanalizacyjną.

W 2019 roku Fundusz Solidarności zmienił nieco swoją formułę. Zanieczyszczone powietrze nie zna granic, dlatego też zdecydowaliśmy, aby to redukcja niskiej emisji była tematem wiodącym drugiej edycji Funduszu Solidarności. Na dofinansowanie tych przedsięwzięć zostało przeznaczone 40 z 60 mln zł, które w tym roku zaplanowano na realizację programu.

Redukcję niskiej emisji rozumiemy bardzo szeroko. To nie tylko termomodernizacja budynków, wymiana źródeł ciepła czy energii, modernizacja oświetlenia, ale również budowa ścieżek rowerowych czy zakup bezemisyjnych autobusów.

Pozostałe środki (ok. 20 mln zł), wraz z pulą środków niewykorzystanych w roku 2018 (ok. 7 mln zł), zostaną przeznaczone na realizację innych projektów, wspierających rozwój społeczno-gospodarczy metropolitalnych gmin.

W 2019 roku udało się dofinansować 107 projektów na łączną kwotę 66,6 mln zł.

W roku 2020 pula przeznaczona na trzecią edycję Funduszu Solidarności wynosi 10 mln zł.

Pomoc finansowa będzie przeznaczona na realizację projektów inwestycyjnych o dużym znaczeniu dla rozwoju społeczno-gospodarczego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Będzie ona mogła również stanowić wkład własny do projektów finansowanych ze źródeł zewnętrznych.

Mechanizm działania Funduszu wygląda następująco:

• Zgromadzenie Metropolii wydziela z rocznego budżetu kwotę, która będzie rozdysponowywana w formie dotacji celowych na zadania realizowane przez gminy GZM, przyznając pulę dla każdego z pięciu podregionów Metropolii. O podziale środków pomiędzy poszczególne gminy danego podregionu decydują gminy wchodzące w jego skład. Dotację mogą otrzymać zadania inwestycyjne o dużym znaczeniu dla rozwoju całego obszaru GZM oraz te, które są spójne z „Programem działań strategicznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do roku 2022”. Projekty mogą liczyć na dofinansowanie w wysokości do 85 proc. kosztów inwestycji.
• Wnioski poszczególnych gmin zbierają liderzy pięciu podregionów:

– bytomskiego (Bytom – lider, Ożarowice, Piekary Śląskie, Radzionków, Świerklaniec, Tarnowski Góry, Zbrosławice),

– gliwickiego (Gliwice – lider, Gierałtowice, Knurów, Pilchowice, Pyskowice, Rudziniec, Sośnicowice
i Zabrze),

– katowickiego (Katowice – lider, Chorzów, Mysłowice, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice),

– sosnowieckiego (Sosnowiec – lider, Będzin, Bobrowniki, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Mierzęcice, Psary, Siewierz, Sławków, Wojkowice),

– tyskiego (Tychy – lider, Bieruń, Bojszowy, Chełm Śląski, Imielin, Kobiór, Lędziny, Łaziska Górne, Mikołów, Wyry).

• Liderzy podregionów przekazują uzgodnioną listę projektów Zarządowi Metropolii, który analizuje je pod kątem formalno-prawnym.
• Lista zaproponowanych inwestycji przedstawiana jest Zgromadzeniu, które podejmuje uchwałę w sprawie przyznania dotacji.