Mają około 8-calowy, dotykowy ekran oraz uporządkowany i intuicyjny układ graficzny. Tak wyglądają nowe kasowniki ŚKUP, które w drugiej połowie października będą uruchamiane w autobusach i trolejbusach, jeżdżących w Tychach i okolicach. Pod koniec tego roku będzie można w nich płacić również kartą płatniczą, do której zostanie przypisany kupiony przez nas bilet. To pierwsze tak nowoczesne urządzenia, które pojawią się w pojazdach Zarządu Transportu Metropolitalnego.
Najpierw nowe kasowniki ŚKUP zostaną uruchomione testowo w kilku pojazdach jeżdżących po obszarze tyskim, natomiast w drugiej połowie października będą uruchamiane we wszystkich 147 autobusach i 24 trolejbusach.
Pojazdy, jeżdżące po Tychach i okolicznych miastach i gminach, zostaną wyposażone w nowe kasowniki ŚKUP, ponieważ wraz z integracją transportu publicznego pod szyldem Zarządu Transportu Metropolitalnego, system ten został rozszerzony właśnie o obszar tyski.
Wraz z uruchomieniem nowych kasowników, pasażerowie dawnego MZK Tychy będą mogli w nich kupować elektroniczne bilety jednorazowe, a do wyboru będą mieli bilety strefowo-czasowe (na jedno miasto lub ważny przez 20 min, na dwa miasta lub ważny przez 40 minut lub na trzy i więcej miast lub ważny przez 90 min) oraz bilety w taryfie odległościowej, gdzie pobrana z karty opłata obliczana jest proporcjonalnie do przejechanego dystansu.
– Nowe kasowniki znacząco różnią się od swoich poprzedników. To zupełnie nowa technologia, która zdecydowanie ułatwi pasażerom korzystanie z nich. Tak naprawdę powinniśmy o tych urządzeniach myśleć nie tylko jak o kasownikach, ale jak o automatach biletowych, gdzie możemy kupować bilety elektroniczne – mówi Grzegorz Stępień, kierownik Wydziału Rozwoju w Departamencie Informatyki.
– Mają przede wszystkim dużo większy, dotykowy ekran oraz uporządkowany i intuicyjny układ graficzny. Pod koniec tego roku pasażerowie z obszaru tyskiego jako pierwsi w całej Metropolii będą mogli korzystać z nowej funkcji, która zostanie uruchomiona na tak szeroką skalę. Chodzi o możliwość płatności zbliżeniową kartą płatniczą. Korzystając z tej możliwości, kasownik nie wydrukuje nam papierowego biletu ani potwierdzenia tej transakcji, ponieważ nie będą one potrzebne. Podczas kontroli wystarczy przyłożyć kartę, za pomocą której bilet kupiliśmy, a kontroler na swoim terminalu zweryfikuje ważność tego biletu – wyjaśnia.
Górnośląska-Zagłębiowska Metropolia chce, aby docelowo we wszystkich pojazdach komunikacji miejskiej możliwe było kupowanie biletów za pomocą zbliżeniowych kart płatniczych. Będzie to jeden z elementów modyfikacji systemu ŚKUP, nad którym trwają prace i przygotowania do ogłoszenia przetargu.
W połowie tego roku odbył się dialog techniczny w tej sprawie. Wzięło w nim udział 17 podmiotów, czyli m.in. firm, które są dostawcami tego typu usług. Dialog techniczny to jedna z możliwości, której zastosowanie przewidziane zostało w prawie zamówień publicznych. To etap poprzedzający ewentualne ogłoszenie przetargu, a jego celem jest uzyskanie informacji, potrzebnych do precyzyjnego opisu przyszłego zamówienia. Chodzi m.in. o ustalenie możliwości technicznych rozwiązań dostępnych na rynku, szacunkowy koszt wprowadzenia nowego systemu oraz czas jaki będzie potrzebny, by to rozwiązanie zaczęło w pełni funkcjonować.
Przedstawiciele GZM i ZTM rozmawiali z uczestnikami dialogu technicznego m.in. o rozszerzeniu funkcji karty ŚKUP, nowoczesnych metodach płatności (Blik, Apple Pay, Google Pay), czy też o instalacji nowych urządzeń w pojazdach komunikacji miejskiej, które będą obsługiwać płatności kartą płatniczą. Innym z ważniejszych założeń, które będzie brane pod uwagę podczas modyfikacji systemu ŚKUP to zmiana trybu jego pracy z offline na online. Zmiana trybu na online pozwoli, aby bilety kupowane przez Internet za pośrednictwem Portalu Klienta, były od razu zapisywane na danym koncie użytkownika karty. Dzięki temu karty ŚKUP nie będę wymagały – jak teraz się to odbywa – wielokrotnego przykładania ich do czytnika, aby bilet mógł zostać „ściągnięty” i do nich przypisany.
– W tej chwili jest za wcześnie, aby podać dokładną datę, kiedy modyfikacje poprawiające funkcjonowanie systemu ŚKUP mogłyby zostać wprowadzone, ponieważ jesteśmy jeszcze w trakcie przygotowania postępowania przetargowego w tej sprawie. Planujemy, że ogłoszenie przetargu nastąpi w pierwszej połowie przyszłego roku – mówi Adam Krakowczyk, dyrektor Departamentu Informatyki Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
– Trwałość systemu ŚKUP, który był dofinansowany z funduszy unijnych, obowiązuje do połowy 2021 roku. Firmy, które uczestniczyły w dialogu technicznym podkreślały, że aby wprowadzić całościową modyfikację systemu potrzeba kilku lat. Dopiero po rozstrzygnięciu przetargu będziemy mogli oszacować, kiedy wprowadzenie tych zmian będzie możliwe do zrealizowania – dodaje.
Jak kupić bilet w nowych kasownikach ŚKUP?
Na 8-calowym ekranie głównym nowego kasownika ŚKUP widoczne są cztery główne ikony: „kup bilet strefowo-czasowy”, „kup bilet odległościowy”, „wybierz bilet z karty ŚKUP” oraz „sprawdź i aktualizuj kartę”. Ponadto u góry ekranu widoczna jest nazwa przystanku, na którym wsiadamy oraz tego, który będzie następny; angielska i niemiecka wersja językowa; data i godzina. Znajduje się tam również ikona telefonu, po kliknięciu w którą pojawi się numer infolinii ZTM. Infolinia pracuje przez całą dobę siedem dni w tygodniu – również w niedzielę i święta.
Bilety strefowo-czasowe
Wybierając przycisk „kup bilet strefowo-czasowy” zostaniemy przeniesieni do ekranu, gdzie będziemy mogli wybrać wariant biletu (na jedno miasto lub ważny przez 20 min, na dwa miasta lub ważny przez 40 minut oraz na trzy i więcej miast lub ważny przez 90 min), a następnie jego rodzaj (normalny lub ulgowy) oraz wskazać liczbę biletów, które chcemy kupić poprzez przyciśnięcie plusa lub minusa na ekranie kasownika.
Należy pamiętać, że jeśli kupimy więcej niż jeden bilet, nie zapiszą się one „na zapas” i po zrealizowaniu płatności automatycznie wszystkie z nich zostaną skasowane. Opcja umożliwiająca zakup od 1 do 8 biletów dotyczy sytuacji, gdy na naszej karcie chcemy skasować bilety również dla osoby lub osób, które z nami podróżują.
Kiedy już wybierzemy wszystkie opcje, które chcieliśmy zaznaczyć, na dole ekranu pojawi się przycisk z wartością biletów wraz komendą „zapłać”. Po kliknięciu w ten przycisk, kasownik poprosi nas o przyłożenie karty ŚKUP w wyznaczone miejsce na dole kasownika, a charakterystyczny dźwięk będzie oznaczał, że nasz bilet został kupiony i skasowany. Na ekranie pojawi się również informacja, o jakiej wartości bilety kupiliśmy, ich czas ważności oraz ile pieniędzy pozostało na naszej karcie ŚKUP.
Jeśli będziemy chcieli upewnić się czy wszystko prawidłowo zapisało się na naszej karcie, to z ekranu głównego możemy wybrać opcję „sprawdź i aktualizuj kartę”. Po przyłożeniu karty, pojawia się informacja o rodzaju kupionych biletów, ich ważności, wartości i dostępnych na karcie ŚKUP pieniądzach.
Bilety odległościowe
Bilety odległościowe to domyślna taryfa kasownika. Aby skasować taki bilet wystarczy, że przyłożymy kartę ŚKUP w wyznaczone miejsce i w ten sposób nasz przejazd zostanie zarejestrowany. Na ekranie pojawi się informacja z nazwą przystanku, na którym skasowaliśmy bilet, stacja końcowa oraz zablokowana kwota na naszej karcie.
Pobrana kwota to zawsze maksymalna cena biletu dzieląca przystanek, na którym wsiadaliśmy do przystanku końcowego na trasie danej linii. Jeśli wysiądziemy wcześniej i podczas wychodzenia z pojazdu ponownie przyłożymy kartę do kasownika, zostanie nam zwrócona różnica w kwocie pobranej od tej rzeczywiście przez nas wykorzystanej.
Natomiast jeśli przez przypadek skasowaliśmy bilet odległościowy, a chcieliśmy kupić jednak strefowo-czasowy, to po wykryciu naszej pomyłki na tym samym przystanku bilet możemy zwrócić. Aby to zrobić trzeba przyłożyć kartę do czytnika, który zapyta nas „Czy na pewno chcesz zarejestrować wyjście na tym samym przystanku co wejście?”. Po wybraniu opcji „tak”, która znajduje się w lewym dolnym rogu – kasownik poprosi nas o ponowne przyłożenie karty. Po usłyszeniu charakterystycznego dźwięku, na ekranie pojawi się informacja, że nasze wyjście zostało zarejestrowane i że nie pobrano za to żadnej opłaty. Po „oddaniu” w ten sposób biletu, możemy kupić ten, który chcieliśmy pierwotnie.
Bilet odległościowy możemy też kupić, wybierając przycisk z ekranu głównego „kup bilet odległościowy”. To funkcja szczególnie przydatna dla osób, które nie mają zakodowanej na karcie ŚKUP przysługującej im ulgi oraz w sytuacji, gdy chcemy kupić bilet na przewóz bagażu w taryfie odległościowej. Z tego poziomu oczywiście też można wybrać wariant normalny lub kupić bilet dla osoby, która z nami podróżuje i zapłacić za nie z jednej karty.
Po wyborze rodzaju biletu (normalny, ulgowy, bagaż) i ich liczby, na dole pojawi się informacja o wartości dodanych przez nas biletów oraz komenda „zarejestruj wejście”. Po kliknięciu w nią, kasownik poprosi nas o przyłożenie karty ŚKUP, a następnie po usłyszeniu charakterystycznego dźwięku na ekranie pojawi się informacja o zarejestrowanym wejściu, przystanku, na którym bilet skasowaliśmy, pobranej z karty ŚKUP kwocie oraz dostępnych na niej pieniądzach.
Bilety kupiony przez Portal Klienta
Kasownik umożliwia nam również wykorzystanie biletów jednorazowych, które kupiliśmy wcześniej za pośrednictwem Portalu Klienta. Wystarczy wybrać opcję „wybierz bilet z karty ŚKUP”, a następnie wybrać dostępny na naszej karcie bilet lub bilety na przykład bilet normalny i bagażowy. Kiedy już to zrobimy, wybieramy przycisk „akceptuj” (na dole ekranu), przykładamy kartę do czytnika i po usłyszeniu dźwięku pojawi się komunikat, że pomyślnie zapisano dane na naszej karcie.
