W tym roku wyjątkowa, 100. rocznica wybuchu I Powstania Śląskiego. Powstanie to wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku w Urbanowicach i Paprocanach, wówczas samodzielnych gminach, dziś dzielnicach Tychów.
15 SIERPNIA
Tego dnia odbędzie się VI Miejski Rajd Rowerowy „Śladami Powstańców Śląskich”. Do wyboru są dwie trasy: trasa „A” (ok. 60 km) z wyjazdem o godz. 9.00: Tychy Pl. Wolności – Mikołów – Kobiór – Pszczyna – Międzyrzecze – Świerczyniec – Urbanowice i trasa „B” (ok. 30 km): Tychy Pl. Wolności – Gostyń – Wilkowyje – Czułów – Wartogłowiec – Urbanowice, której start zaplanowano na godzinę 10.00.
O 14.30 uczestnicy Miejskiego Rajdu Rowerowego spotkają się w Tychach Urbanowicach przy Pomniku Powstańców Śląskich (ul. Główna). Tam zostanie uformowana kolumna rowerowa i ok. 15.10 rowerzyści przejadą z Urbanowic na Paprocany (ul. Paprocańska) ulicami: Główną, Urbanowicką, Towarową, Cielmicką, Jedności, Targiela, ks. Szojdy, Sikorskiego, Paprocańską.
Rajd zakończy się ok. 16.00 wręczeniem pucharów dla Najmłodszego i Najstarszego Uczestnika oraz Najliczniejszej Grupy. Organizatorem Rajdu Rowerowego „Śladami Powstańców Śląskich” jest Klub Turystyki Kolarskiej GRONIE w Tychach.
Z Urbanowic do Paprocan pojadą nie tylko rowerzyści: o 15.45 zaplanowano także przejazd autobusu rocznicowego na trasie Tychy Urbanowice, przez Cielmice do Tychów Paprocan (ul. Paprocańska). Ok. 18.15 autobus ten z Tychów Paprocan wróci przez Cielmice do Urbanowic.
Uroczystości rocznicowe w Tychach Paprocanach rozpoczną się o 16.10 – złożeniem kwiatów pod tablicą pamiątkową przy ul. Paprocańskiej z udziałem orkiestry górniczej KWK „Piast” oraz Chóru Cantate Deo. Zaplanowano także przedstawienie rysu historycznego (Maria Lipok-Bierwiaczonek), zwiedzanie wystawy „Idą powstańcy znów na bój… Tychy w okresie Powstań Śląskich i plebiscytu” przygotowanej przez Muzeum Miejskie w Tychach oraz wystawę pamiątek powstańczych zorganizowaną przez Radę Osiedla Paprocany i parafię pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.
O godzinie 17.00 rozpocznie się msza święta w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa pod przewodnictwem ks. arcybiskupa Wiktora Skworca z udziałem orkiestry górniczej KWK „Piast” i chóru Cantate Deo.
Uroczystości rocznicowe w Tychach Urbanowicach zaplanowano na godzinę 18.45. W programie m.in. złożenie kwiatów pod Pomnikiem Powstańców Śląskich (ul. Główna) i występ Chóru ze SP nr 24 w Urbanowicach.
O 19.20 na scenie przy Klubie Urbanowice MCK rozpocznie się spektakl pt. „Walka o Polską Szkołę” (Absolwenci Gimnazjum nr 8i Szkoły Podstawowej nr 23 w Cielmicach). O 19:40 zaplanowano wspólne śpiewanie pieśni powstańczych (Chór ze SP nr 24 w Urbanowicach) i występy artystyczne Gryfne Ślonzoki ( o 20.00), Mały Śląsk (20.20). Dodatkowo: dmuchańce, animacje, malowanie buziek, bańki mydlane, baloniarz, stoisko gastronomiczne.
O 21.30 – autobus rocznicowy wykona ostatni kurs na trasie Tychy Urbanowice, przez Cielmice do Tychów Paprocan (ul. Paprocańska).
17 SIERPNIA
O godzinie 17.00 rozpoczną się uroczystości rocznicowe w Tychach Czułowie. Najpierw zostanie odprawiona msza św. w kościele pw. Krzyża Świętego w Tychach Czułowie z udziałem Asysty Honorowej Wojska Polskiego. Na godzinę 18.00 zaplanowano przemarsz pod Pomnik ku czci poległych Powstańców Śląskich przy ulicy Katowickiej. Ok. 18.20 rozpoczną się uroczystości przy Pomniku ku czci poległych Powstańców Śląskich, które potrwają do godziny 19.00.
– W tym roku obchodzimy wyjątkową – 100. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego w Tychach. Pierwsze walki toczono w Urbanowicach i Paprocanach (niegdyś samodzielnych gminach), dlatego to właśnie te dzielnice – wraz z Czułowem – uczczą historię, którą zapoczątkował tyski powstańczy zryw. Zapraszam do wspólnego świętowania i upamiętnienia tych ważnych wydarzeń. Bądźmy w tych dniach myślami z poległymi powstańcami – mówi Andrzej Dziuba – prezydent Tychów.
W organizację tegorocznych uroczystości włączyły się rady osiedli: Rada Osiedla Paprocany, Cielmice i Urbanowice oraz Muzeum Miejskim w Tychach, radny Józefem Twardzikiem i radna Urszula Paździorek-Pawlik oraz PKM Tychy Sp z o.o.
30 maja kwiatów pod pomnikiem Powstańca Śląskiego złożyli uczniowie SP nr 1.
13 czerwca odbyło się spotkanie w Muzeum Miejskim: Mozaika Górnośląska – „Powstania śląskie wojną polsko – niemiecką”. O tym, jak historycy interpretują dzisiaj wydarzenia z lat 1919 – 1921 i jakie są dalsze perspektywy badawcze opowiadał prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek , autor książki „Powstania śląskie 1919 – 1920 – 1921. Nieznana wojna polsko – niemiecka”.
Od 4 lipca do 11 sierpnia 2019 r. na Placu Baczyńskiego można obejrzeć wystawę plenerową: Idą powstańcy znów na bój… Tychy w okresie Powstań Śląskich i plebiscytu. 12 sierpnia wystawa ta zostanie przeniesiona w pobliże kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, a od 2 września do 30 listopada 2019 r. do Parku Miejskiego Solidarności.
– Wystawa przygotowana w 100. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego przypomina o wydarzeniach, jakie miały miejsce w latach 1919–1922 na terenie Tychów i miejscowości znajdujących się obecnie w granicach miasta. Obrazuje walkę tyszan o przyłączenie Górnego Śląska do odrodzonej, niepodległej Polski ze szczególnym uwzględnieniem I Powstania Śląskiego, które wybuchło na terenie obecnych dzielnic Tychów, tj. w Urbanowicach i Paprocanach. Na wystawie są przedstawieni tyszanie, którzy odegrali ważną rolę w procesie kształtowania się granic między Polską a Niemcami po I wojnie światowej. Zwiedzający wystawę dowiedzą się również o historii miejsc upamiętniających trzy śląskie zrywy powstańcze, powstałych w okresie międzywojennym oraz po II wojnie światowej – mówią organizatorzy z Muzeum Miejskiego w Tychach.
