image_pdfimage_print
image_pdfimage_print

17 lat, które mija w tym roku od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, to dla Gliwic czas wielkich inwestycji, które – dosłownie i w przenośni – wprowadziły miasto w XXI wiek. Skok cywilizacyjny, który dokonał się na przestrzeni lat 2004–2021, ułatwiły miliony złotych otrzymane z budżetu wspólnoty. Miasto Gliwice do chwili obecnej pozyskało środki z UE na realizację 257 projektów, z czego 129 to przedsięwzięcia z unijnej perspektywy 2014–2020. Kwota dofinansowania wyniosła łącznie ok. 1,3 mld zł! W przeliczeniu na jednego mieszkańca to około 7,6 tys. zł.

Gliwice zaczęły aktywnie sięgać po fundusze unijne, kiedy tylko stały się one dostępne dla krajów wówczas jeszcze kandydujących do Unii Europejskiej. Z tzw. funduszy przedakcesyjnych udało się przeprowadzić modelową rewitalizację terenów po zamkniętej Kopalni Węgla Kamiennego „Gliwice” i przekształcić je w nowoczesną strefę edukacji i biznesu „Nowe Gliwice”, czy też rozbudować miejską sieć wodno-kanalizacyjną. Z każdą kolejną perspektywą finansową rosła wartość i liczba projektów unijnych realizowanych przez miasto.

– W ostatnich dekadach Gliwice rozwijały się w oparciu o przyjętą w 2002 roku strategię zrównoważonego rozwoju i fundusze unijne miały w tym swój niebagatelny udział – przypomina prezydent Gliwic Adam Neumann. – Dzięki środkom z Unii Europejskiej został wsparty m.in. sektor małych i średnich przedsiębiorstw, zwłaszcza przemysł wysokich technologii, pod który przygotowaliśmy bardzo dobrze skomunikowane tereny inwestycyjne. Na terenie Gliwic powstała również imponująca infrastruktura drogowa, dająca znakomite połączenie z Czechami, Niemcami, Ukrainą i polskim Wybrzeżem, obecnie zaś budujemy nowoczesne Centrum Przesiadkowe, które będzie komunikacyjną bramą metropolii Silesia. W naszym mieście realizowano też wiele „miękkich” europejskich projektów edukacyjnych, które nastawione były m.in. na dostosowanie kształcenia w gliwickich szkołach i kompetencji uczniów do potrzeb przyszłych pracodawców – wylicza zalety korzystania z funduszy unijnych prezydent Gliwic.

 Od kopalni do strefy IT

W imponującą przemianę pokopalnianego terenu i ponadstuletnich ceglanych budynków przy ul. Bojkowskiej 37 w „Nowe Gliwice” miasto zainwestowało przed laty 24 mln euro, wykorzystując fundusze przedakcesyjne w wysokości 9,5 mln euro. W zrewitalizowanym kompleksie utworzono centrum nowoczesnego przemysłu, skupiające kilkadziesiąt firm z branży nowych technologii. Powstała jednocześnie atrakcyjna, funkcjonalna miejska przestrzeń dla mieszkańców. W nadchodzącym czasie, dzięki zdobyciu kolejnych środków z UE, Górnośląska Agencja Przedsiębiorczości i Rozwoju (spółka z o.o. z większościowym udziałem Miasta Gliwice) utworzy tam nowe działki pod działalność mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. Teren inwestycyjny „Nowych Gliwic” powiększy się o 9 ha.

 Europejskie wodociągi

Po środki pomocowe Unii Europejskiej od lat bardzo skutecznie sięgają gliwickie wodociągi. Zdobycie unijnej dotacji w wysokości 162 mln zł pozwoliło Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji w Gliwicach rozbudować i zmodernizować w latach 2007–2013 miejską sieć wodno-ściekową. Inwestycja miejskiej spółki miała znaczący wpływ na poprawę stanu środowiska w dorzeczu rzeki Kłodnicy, a co za tym idzie – na poprawę czystości wód Odry.

 Gliwickie Centrum Przesiadkowe

Po północnej stronie gliwickiego dworca (zmodernizowanego i wyremontowanego przed kilkoma laty przez PKP SA ze środków pozyskanych w Brukseli) trwa obecnie budowa Centrum Przesiadkowego. Skupi ono wszystkie środki transportu miejskiego w jednym miejscu, podniesie standard obsługi i usprawni przemieszczanie się podróżnych. W ramach przedsięwzięcia przewidziano m.in. przebudowę istniejącego tunelu łączącego dworzec PKP z ul. Tarnogórską, budowę dróg wewnętrznych wraz ze stanowiskami peronowymi dla autobusów i zadaszenie terenu peronowego wraz z montażem instalacji fotowoltaicznej. Koszt prac to około 184 mln zł. Na ten cel ze środków unijnych pozyskano 129,5 mln zł.

 Największy węzeł autostradowy w Polsce

Ogromne środki, które przyczyniają się do rozwoju Gliwic, z powodzeniem pozyskiwały z Unii Europejskiej także inne podmioty. Tym sposobem na terenie miasta powstały gliwickie odcinki autostrad A1 i A4 wraz z największym w Polsce, trzypoziomowym węzłem autostradowym Gliwice Sośnica. Realizacja tych inwestycji przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad była możliwa dzięki wieloletnim staraniom gliwickiego samorządu.

 Drogowa Trasa Średnicowa

Miasto Gliwice w porozumieniu z samorządem województwa śląskiego zrealizowało w minionej dekadzie „średnicówkę”, czyli Drogową Trasę Średnicową. Obok autostrad A4 i A1 jest ona najważniejszą arterią w górnośląskiej konurbacji. Łączy Gliwice, Zabrze, Rudę Śląską, Świętochłowice, Chorzów i Katowice. Budowa śródmiejskiego odcinka DTŚ kosztem ponad 945 mln zł została dofinansowana przez UE na kwotę 443mln zł.

 Inteligentny system sterowania ruchem ulicznym (ITS)

Dzięki szerokiemu strumieniowi unijnych pieniędzy (24 mln zł w I etapie, 25,3 mln zł w II etapie) w Gliwicach zmodernizowano sygnalizacje świetlne i wprowadzono inteligentny system sterowania ruchem ulicznym (ITS). Pozwala on kierowcom płynniej i szybciej poruszać się po mieście, a w razie potrzeby sprawniej znaleźć miejsce parkingowe. System stanowi jednocześnie bazę, która umożliwia rozbudowę o kolejne funkcjonalności.

 Eko autobusy

Za rok na gliwickie ulice wyjedzie 10 elektrycznych autobusów marki Volvo, które będą kursować na linii A4 między zajezdnią PKM a Teatrem Miejskim oraz na linii nr 676. Dostawa pojazdów oraz dostawa i montaż stacji ładowania zajezdniowego, nowej mobilnej elektrycznej ładowarki o mocy min. 40 kW, a także trzech kompletnych stacji szybkiego ładowania zintegrowanych na mieście to koszt ponad 36 mln zł. PKM Gliwice udało się zdobyć unijne dofinansowanie tego projektu w kwocie 27 mln zł.

 Rozwój e-usług publicznych

Ponad 4,3 mln zł pozyskał z Unii gliwicki samorząd na rozwój publicznych usług cyfrowych. Pieniądze pozwoliły na wdrożenie i uruchomienie e-sklepu geodezyjnego, rozwój Miejskiego Systemu Informacji Przestrzennej czy Gliwickiej Elektronicznej Platformy Analityczno-Rozrachunkowej umożliwiającej dostęp do informacji w jednym miejscu i płatności m.in. za gospodarowanie odpadami czy wieczyste użytkowanie.

 Gliwickie Eko światło

Od kilku lat w Gliwicach prowadzona jest kompleksowa, wieloetapowa wymiana oświetlenia ulicznego na ekologiczne i ekonomiczne. Znacznie ograniczy ono zużycie energii elektrycznej i koszty konserwacji, uporządkuje też miejski pejzaż nocą. Na obrzeżach miasta oraz wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych latarnie emitować będą bowiem jasne, zimne światło. Z kolei w ścisłym centrum będzie ono cieplejsze, niemal pomarańczowe. Wartość dwuetapowego projektu „Eko-światło w Gliwicach – Modernizacja i budowa oświetlenia ulicznego” to prawie 17 mln zł, z czego ponad 7 mln zł pochodzi z Unii Europejskiej.

► Z Unią przeciw powodziom

W dobie gwałtownych zmian klimatu Gliwice chcą skutecznie zapobiegać podtopieniom i powodziom. Realizacja dwóch etapów projektu „Poprawa stanu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego dla Miasta Gliwice poprzez modernizację i rozbudowę systemu gospodarowania wodami opadowymi” pochłonie 102 mln zł. Około 67,7 mln zł udało się pozyskać z UE. W ramach projektu rozpoczęły się już m.in. przygotowania do budowy inteligentnego systemu zarządzania siecią kanalizacji deszczowej, który obejmie całe miasto.

 Innowacje są dla ludzi!

Ważnym samorządowym projektem z pogranicza nauki, biznesu i innowacyjnego przemysłu było wybudowanie i wyposażenie kosztem ponad 24 mln zł głównej siedziby Parku Naukowo-Technologicznego TECHNOPARK GLIWICE. Inwestycja w trzech czwartych (15,4 mln zł) została sfinansowana ze środków unijnych przeznaczonych na rozwój inkubatorów i parków technologicznych. W październiku 2020 r. rozstrzygnięto przetarg na budowę Inkubatora Nowoczesnych Technologii – trzeciego już budynku TECHNOPARKU, w którym działa aktualnie około 80 nowoczesnych przedsiębiorstw. Na ten cel TECHNOPARK pozyskał 5 mln zł dofinansowania z funduszy europejskich.

► Szkoły zawodowe przyszłości

Dzięki realizacji projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) szkoły zawodowe w Gliwicach zostały doposażone (według indywidualnych potrzeb) w najnowocześniejszy sprzęt wykorzystywany przez lokalnych liderów na rynku pracy. W ten sposób w Górnośląskim Centrum Edukacyjnym, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 oraz Zespole Szkół Samochodowych stworzono warunki kształcenia oddające naturalne środowisko pracy, uczniowie zyskali dostęp do płatnych praktyk i stażów w renomowanych firmach w regionie i poza nim, a nauczyciele przedmiotów zawodowych – do specjalistycznych szkoleń i studiów podyplomowych.

► Europa dla przedszkolaków

Dzięki wykorzystaniu funduszy unijnych maluchy z gliwickiej dzielnicy Brzezinka mają do dyspozycji nie tylko miejsca w nowym przedszkolu, ale także dodatkowe zajęcia rozwijające, plastyczne, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, umuzykalniające i ruchowe. Na dofinansowanie budowy przedszkola miasto pozyskało z UE ok. 5,1 mln zł, a na utworzenie 100 miejsc dla przedszkolaków, zajęcia dodatkowe oraz dokształcenie nauczycieli – ponad 400 tys. zł ze środków EFS.

W sumie na projekty edukacyjne realizowane w perspektywie unijnej 2014–2020 Gliwice pozyskały ponad 36,3 mln zł, z czego ponad 25 mln zł wyłącznie na działania nieinwestycyjne dotyczące m.in. zajęć dodatkowych, dokształcenia nauczycieli czy doposażenia w materiały dydaktyczne.

 Europejska „żyleta” nauki

Także Politechnika Śląska – jedna z najlepszych uczelni technicznych w kraju – regularnie korzysta z funduszy unijnych. Trwałym śladem europejskiego wsparcia są m.in. nowocześnie wyposażone sale dydaktyczne i laboratoria w nowych lub całkowicie zmodernizowanych budynkach. Flagowy obiekt Politechniki, czyli Centrum Nowych Technologii, wyrósł z ziemi w ramach wielkiego projektu dofinansowanego z Unii na kwotę ponad 70 mln zł. W inteligentnym budynku wykorzystującym najnowsze technologie działa nowoczesne centrum naukowo-dydaktyczne prowadzące badania w strategicznych obszarach wiedzy z punktu widzenia gospodarki kraju.

 Unia na rzecz bioinżynierów

Dzięki 11 mln zł ze zrealizowanego ze środków unijnych projektu Śląska BIO-FARMA, Politechnika Śląska tchnęła nowe życie w jeden z nieużytkowanych gmachów Wydziału Chemicznego. W zmodernizowanym od podstaw budynku uruchomiono Centrum Biotechnologii – pozawydziałową jednostkę o charakterze naukowo-badawczo-dydaktycznym. Naukowcy Politechniki prowadzą tam zaawansowane, innowacyjne badania w zakresie biotechnologii środowiskowej, farmaceutycznej i bioinformatyki, a dzięki ścisłej współpracy z Instytutem Onkologii w Gliwicach – również biotechnologii medycznej.

 Człowiek – to brzmi dumnie!

Współfinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego pozwala aktywizować społeczności lokalne (m.in. mieszkańców gliwickiego os. Baildona), a także dzieci i młodzież. W Gliwicach działa np. 6 placówek wsparcia dziennego prowadzonych w formie pracy podwórkowej, a także jedna z czterech w Polsce specjalnie zaprojektowanych mobilnych szkół. Ze środków unijnych promowana jest i rozwijana idea rodzicielstwa zastępczego oraz kompleksowe działania na rzecz integracji osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. Ośrodek Pomocy Społecznej w Gliwicach w ramach obecnej perspektywy pozyskał z Unii na ten cel ponad 7,2 mln zł.

 Z historią w XXI wiek

Gliwice – ważny ośrodek na kulturalnej mapie regionu – już w pierwszej dekadzie po przystąpieniu Polski do UE pozyskały ok. 1 mln zł na rewitalizację Zamku Piastowskiego. Dzięki tym środkom nie tylko wyremontowano historyczny budynek i odnowiono sąsiadujący z nim skwer Salgótarján. Stworzono też nowoczesną, multimedialną wystawę stałą „Gliwice – miasto wielu kultur”, obejmującą pradzieje, etnografię oraz wielowątkową historię Gliwic i ziemi gliwickiej. Atrakcją tego zbioru jest szkielet mamuta oraz bogata kolekcja militariów.

► Wypoczynek z Radiostacją w tle

Dzięki unijnym dotacjom miasto przeprowadziło efektowne, szeroko zakrojone zagospodarowanie zielonych terenów wokół gliwickiej Radiostacji – jednego z polskich Pomników Historii. Od tego czasu są one popularnym miejscem odwiedzin mieszkańców i turystów z kraju i zagranicy. Koszt prac wyniósł 7,57 mln zł, z czego Unia Europejska pokryła 6,43 mln zł.

Źródło: UM Gliwice