W przyszłym roku wydatki GZM mają wynieść prawie 2,6 mld zł. Najwięcej środków zostanie przeznaczonych na organizację transportu zbiorowego. Budżet na 2025 rok został przyjęty podczas sesji Zgromadzenia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w środę, 18 grudnia.
Dochody w przyszłorocznym budżecie GZM zaplanowano na poziomie prawie 2,573 mld zł. Podstawowym elementem w tej strukturze jest ustawowy dochód własny, w którym największą część stanowi udział w podatku dochodowym od osób fizycznych zamieszkujących obszar GZM, który obecnie wynosi 0,49 proc. od dochodów podatników. Według prognoz do budżetu Metropolii ma z tego tytułu wpłynąć ok. 614,8 mln zł.
Po stronie dochodów w budżecie Metropolii uwzględniona jest również m.in. wysokość składki zmiennej, czyli środków wpłacanych przez gminy na realizację zadań związanych z obsługą komunikacji miejskiej. Wpływy z tego tytułu mają wynieść ok. 1,17 mld zł. Powiększą je również szacowane wpływy z tytułu świadczenia usług przewozowych, w tym m.in. ze sprzedaży biletów, które prognozowane są na poziomie ok. 268 mln zł.
W budżecie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2025 rok zaplanowano deficyt budżetowy w wysokości ok. 2,17 mln zł. Jest to różnica pomiędzy planowanymi dochodami oraz wydatkami. Deficyt ten planuje się sfinansować w pełnej wysokości z przychodów zaplanowanych jako środki pochodzące z nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.
Zgromadzenie przyjęło także Wieloletnią Prognozę Finansową na lata 2025-2035. Jej podstawowym założeniem jest realne ujęcie strony dochodów, jak i wydatków Metropolii we wszystkich latach objętych prognozą. Zawiera ona 74 zadania na łączną kwotę ok. 20 mld zł.
Najwięcej GZM wyda na transport
Planowane wydatki z budżetu mają wynieść ok. 2,575 mld zł. Największą pozycją w wydatkach Metropolii są koszty związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej. W przyszłym roku wyniosą one ok. 1,97 mld zł.
Wydatki bieżące są przede wszystkim związane z organizacją komunikacji pasażerskiej. To m.in. przewozy autobusowe, tramwajowe i trolejbusowe oraz linie metropolitalne. Pieniądze z budżetu będą przeznaczone także na utrzymanie infrastruktury przystankowej, obsługę i rozwój systemów obsługujących komunikację pasażerską, a także integrację pasażerską oraz system taryfowo-biletowy.
Wydatki na transport publiczny obejmą również kwotę 29 mln zł, które Metropolia przekaże Województwu Śląskiemu na sfinansowanie kursów pociągów na swoim obszarze, m.in. w relacjach Katowice-Gliwice, Tychy Lodowisko-Katowice, Gliwice-Dąbrowa Górnicza oraz Bytom-Gliwice.
Kolej Plus i wkład własny
W przyszłorocznym budżecie zaplanowano także ponad 36,9 mln zł na sfinansowanie części wkładu własnego dla inwestycji kolejowych, zgłoszonych w ramach rządowego Programu Kolej+. Z sześciu projektów z udziałem Metropolii zakwalifikowanych do realizacji, w pięciu podpisano umowy z wykonawcami dokumentacji projektowej.
W przypadku projektu mającego na celu utworzenie alternatywnego połączenia aglomeracyjnego Gliwice – Ruda Kochłowice – Katowice zawarto umowę na wykonanie dokumentacji projektowej i prac budowlanych.
Przypomnijmy, że Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem we wszystkich tych projektach oraz zapewnia ponad 352 mln zł na sfinansowanie wkładu własnego do realizowanych inwestycji.
Velostardy i Metrorower
W 2025 roku planowane jest udzielenie pomocy finansowej gminom w formie dotacji celowej na kolejne etapy realizacji Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych, a więc budowę velostrad. Wydatki związane z przygotowaniem i budową velotrad zaplanowane na 2025 rok to prawie 50 mln zł.
Środki te pozwolą gminom zarówno na wykup nieruchomości, jak i na zamówienie dokumentacji projektowej oraz sfinansowanie robót budowlanych. W 2025 roku planowana jest kontynuacja realizacji velostrady nr 6 z Katowic do Mysłowic oraz prace nad velostradami nr 3 na terenie Tychów, nr 4 w Świętochłowicach, nr 1 w Katowicach oraz nr 7 na terenie Sosnowca, Czeladzi, Będzina i Dąbrowy Górniczej.
Jeżeli chodzi o zadania programu Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych realizowane bezpośrednio na zamówienie GZM, prowadzone będą prace nad przygotowaniem koncepcji technicznej velostrady nr 3 od Katowic do Tychów, które mają się zakończyć w II połowie 2025 r. Ponadto planowane jest ogłoszenie postępowań na opracowanie koncepcji dla velostrady nr 2 z Katowic do Piekar Śląskich oraz dla velostrady nr 4 z Katowic do Gliwic.
Od sierpnia ub. roku w 31 gminach GZM działa Metrorower, największy w Polsce system miejskich wypożyczalni rowerów. W ramach systemu dostępnych jest 7 tysięcy rowerów. Jego utrzymanie w przyszłym roku kosztować będzie ok. 47 mln zł.
Pozostałe wydatki
W budżecie na 2025 r. zarezerwowano 201 mln zł na wsparcie projektów inwestycyjnych realizowanych przez gminy członkowskie GZM w ramach Funduszu Odporności.
Zarezerwowano również środki na realizację projektów związanych z zakupem 8 autobusów napędzanych wodorem. Te nowoczesne pojazdy pasażerskie mają pojawić się na drogach GZM do końca listopada 2025 roku. Wartość zamówienia wynosi 31,8 mln zł.
